Spray do nosa na wstrząsy mózgu. Testują eksperymentalną terapię
Nowe badania na myszach pokazały, że eksperymentalne leczenie przeciwciałami zmniejsza utrzymujące się następstwa urazów głowy. Na szczególną uwagę zasługuje tutaj również sposób podania terapii, która przyjmuje postać łatwego w użyciu sprayu do nosa.
Jak dowiadujemy się z nowego badania naukowców Mass General Brigham opublikowanego w czasopiśmie Nature Neuroscience, najlepszym sposobem leczenia mocnego uderzenia w głowę może być w przyszłości spray do nosa. A konkretniej taki zawierający przeciwciała, który może zmniejszyć uszkodzenia spowodowane wstrząśnieniem mózgu i poważniejszymi urazami, co udowadniają eksperymenty na myszach. W przypadku myszy z uszkodzeniem mózgu eksperymentalny spray wydawał się poprawiać naturalny proces gojenia się mózgu w ostrej fazie, a także zmniejszać późniejsze szkodliwe stany zapalne.
Uszkodzenia mózgu to poważne wyzwanie dla zdrowia publicznego
Zdaniem badaczy odkrycia te mogą doprowadzić do opracowania środka profilaktycznego przeciwko długoterminowym skutkom urazów mózgu oraz innym schorzeniom, jak udar. Bo warto pamiętać, że urazowe uszkodzenia mózgu to poważne wyzwanie dla zdrowia publicznego, a naukowcy coraz częściej odkrywają, że nawet ich łagodne formy, jak wstrząśnienia mózgu, mogą powodować długotrwałe problemy neurologiczne, a nawet zwiększać ryzyko demencji po wielu dekadach.
I chociaż istnieją metody zmniejszania ostrych skutków urazowych uszkodzeń mózgu, jak odpoczynek w przypadku wstrząśnienia mózgu lub operacja w poważniejszych przypadkach, nie ma jeszcze zatwierdzonego leku zapobiegającego jego przewlekłym następstwom. W ostatnich latach naukowcy z Mass General Brigham badali jednak eksperymentalne przeciwciało o nazwie foralumab, które wykazało obiecujące wyniki w leczeniu schorzeń neurologicznych, jak stwardnienie rozsiane. Postanowili więc sprawdzić, czy mogłoby ono pomóc również w przypadku urazów mózgu i okazuje się, że był to strzał w dziesiątkę.
Jak działa donosowy foralumab?
Foralumab, opracowany przez firmę Tiziana Life Sciences, celuje w specyficzną grupę białek oddziałujących na komórki odpornościowe mózgu, zwane CD3. Według wcześniejszych badań zespołu zahamowanie CD3 zwiększa aktywność określonej grupy komórek odpornościowych - limfocytów T regulatorowych (Treg). Jak sugeruje ich nazwa, komórki te pomagają regulować reakcję immunologiczną mózgu, aby zapobiec nadmiernemu stanowi zapalnemu.
Urazowe uszkodzenie mózgu jest jedną z głównych przyczyn śmierci i niepełnosprawności - w tym pogorszenia funkcji poznawczych - a przewlekły stan zapalny jest jednym z kluczowych powodów
Na myszy działa, a co z ludźmi?
W najnowszym badaniu na myszach naukowcy odkryli, że foralumab - poprzez zwiększenie aktywności komórek Treg - wspomagał proces gojenia się mózgu po urazie. U myszy poddanych terapii komórki mikrogleju (pierwsza linia obrony immunologicznej mózgu) skuteczniej pochłaniały i usuwały uszkodzone komórki. Dodatkowo lek zapobiegał przewlekłemu stanowi zapalnemu, co prowadziło do lepszej koordynacji ruchowej i poprawy funkcji motorycznych u leczonych myszy w porównaniu z grupą kontrolną, nawet jeśli terapia rozpoczęła się do trzech dni po urazie.
Te wyniki sugerują, że donosowe przeciwciało anty-CD3 stanowi obiecującą nową metodę terapeutyczną w leczeniu TBI i potencjalnie innych postaci ostrych urazów mózgu
Badania na myszach i innych zwierzętach to dopiero pierwszy etap weryfikacji skuteczności nowego leku lub szczepionki. Niezbędne są dalsze badania, aby potwierdzić potencjał foralumabu w leczeniu urazów mózgu u ludzi, ale przeciwciało to wykazało już wstępne pozytywne wyniki w badaniach klinicznych na ludziach w kontekście stwardnienia rozsianego, a kolejne badania nad jego zastosowaniem w leczeniu choroby Alzheimera i stwardnienia zanikowego bocznego (ALS) są w toku lub mają się wkrótce rozpocząć, co daje nadzieję na sprawne wdrożenie.
