Jeden z najbardziej rewolucyjnych myśliwców w historii. Szwedzki J35 Draken

J35 Draken to naddźwiękowy myśliwiec stworzony przez koncern Saab w latach 50., był on odpowiedzią na rosnące napięcie w czasach zimnej wojny, które stworzyło potrzebę posiadania nowoczesnego myśliwca, który mógłby skutecznie operować w każdych warunkach pogodowych i na dużych wysokościach. 

W początkach zimnej wojny Szwecja — kraj neutralny, musiała być przygotowana na możliwe zagrożenie ze strony Związku Radzieckiego, więc konieczne było opracowanie samolotu, który mógłby przechwytywać wrogie bombowce i zapewniać skuteczną obronę przestrzeni powietrznej.

W 1952 roku złożono zamówienie na stworzenie nowej maszyny, która miała cechować się możliwością startu z drogowych odcinków lotniskowych. Inżynierowie Saaba, pod kierownictwem Erika Bratta, rozpoczęli prace nad projektem, który zaowocował stworzeniem nowatorskiej konstrukcji z nietuzinkowym płatem w postaci podwójnego skrzydła delta.

Pierwszy prototyp Drakena wzbił się w powietrze 25 października 1955 roku, a w styczniu następnego roku po raz pierwszy przekroczył barierę dźwięku dzięki wyposażeniu w mocniejszy licencyjny silnik Rolls-Royce Avon Mk. 43. Ostatecznie wersja F z jeszcze nowocześniejszym napędem osiągała w locie prędkość nawet 2450 km/h. Draken był pierwszym europejskim myśliwcem, który mógł długotrwale utrzymywać prędkość ponaddźwiękową w locie poziomym.

Konstrukcja maszyny również była całkiem rewolucyjna z uwagi na wykorzystanie układu tzw. podwójnej delty, a dodatkowo cechowała się łatwością obsługi. Dostęp do silnika był bardzo prosty, podobnie jak demontaż zewnętrznych elementów skrzydeł, co przydawało się podczas transportu oraz głębokiego składowania samolotów. Obsługę maszyny mogli stanowić słabo wyszkoleni żołnierze służby zasadniczej, którzy byli w stanie przygotować Drakena do startu w czasie około 10 minut. 

W momencie wprowadzenia do służby Drakeny charakteryzowały się doskonałymi osiągami, które, niejako niezamierzenie, doprowadziły do tego, że samolot świetnie sprawował się w roli myśliwca do walki powietrznej, dzięki wysokiej manewrowości. J35 był także pierwszym samolotem, który zdolny był do przeprowadzenia manewru kobry polegającego na gwałtownym wyhamowaniu maszyny poprzez pionowe ustawienie jego sylwetki. Figura ta stanowiła podstawowy element szkolenia pilotów Drakenów już od lat 60. XX wieku.

Wadami J35 były stosunkowo niewielki zasięg, awaryjność oraz długa droga startu i lądowania. Tę drugą można było w ograniczony sposób skrócić dzięki zastosowaniu spadochronu hamującego.

Z biegiem lat Draken przechodził szereg modernizacji, a kolejne wersje tego myśliwca zyskiwały lepsze osiągi, zasięg oraz bardziej zaawansowane systemy uzbrojenia i elektroniki co pozwalało bardzo wydłużyć jego służbę w lotnictwie wojskowym.

Służba Drakena trwała w Szwecji oficjalnie od roku 1960 do 1999, poza tym użytkowano go także w lotnictwie Finlandii, Danii i Austrii. W większości tych krajów wykorzystywano go jako myśliwiec przechwytujący z pociskami AIM-9 Sidewinder i AIM-4/26 Falcon, w Danii natomiast pełnił rolę samolotu szturmowego uzbrojonego w pociski powietrze-ziemia AGM-12 Bullpup. J35 ostatecznie zakończył swoją służbę militarną w 2005 roku w Austrii. 

Łącznie w latach 1955-1974 wyprodukowano 651 egzemplarzy maszyny we wszystkich wersjach. Część z nich lata do dziś w lotnictwie cywilnym m.in. w National Test Pilot School w Kalifornii, gdzie służą do szkolenia pilotów doświadczalnych.

***

Bądź na bieżąco i zostań jednym z 90 tys. obserwujących nasz fanpage - polub Geekweek na Facebooku i komentuj tam nasze artykuły!

***

Co myślisz o pracy redakcji Geekweeka? Oceń nas! Twoje zdanie ma dla nas znaczenie.