Rosyjski symbol Z to nowa swastyka?

W Rosji uruchomiono kampanię propagandową ukierunkowaną na zdobycie poparcia dla inwazji na Ukrainę. Litera Z pojawia się na koszulkach, gadżetach i staje się tym, czym kiedyś była swastyka. Symbol został rozpoznany na wozach i czołgach, i od razu pojawiły się różnorodne interpretacje co do jego znaczenia. Niektórzy argumentują, że Z to Za Pobedy (po zwycięstwo) czy też Zapad (Zachód). Duża część ekspertów argumentuje, że takie oznaczenie miało po prostu pozwolić na lepszą identyfikację własnych pojazdów i uniknięcie bratobójczego ognia. Rosjanie i Ukraińcy używają często tej samej broni.

Symbol Z stał się też jednak elementem nowej rosyjskiej ideologii i tożsamości narodowej. Wielu Rosjan sympatyzujących z reżimem Putina wymalowuje sobie Z na swoich samochodach. Dotyczy to zarówno zwykłych ludzi, jak i przedsiębiorców, którzy takie symbole umieszczają na pojazdach.

Rosyjscy żołnierze ułożyli symbol z emblematów zabranych ukraińskich żołnierzom. Do układania symbolu zmuszono nawet... śmiertelnie chore dzieci z hospicjum.

Liczni użytkownicy mediów społecznościowych również uzupełniają swoje profile o literkę Z, wyrażając poparcie dla działań rosyjskich sił zbrojnych.

Do wyjątkowo kontrowersyjnej sytuacji doszło podczas zawodów gimnastycznych, kiedy na podium stanęli Ukrainiec i młody 20-letni rosyjski gimnastyk, który dopuścił się prowokacji i zaprezentował symbol rosyjskiej inwazji zbrojnej na Ukrainę stojąc na podium.

Symbol ten pokazuje, że poparcie dla reżimu Putina i prowadzonej przez niego wojny wciąż jest duże, a protestujący przeciwko inwazji są w mniejszości. Symbol Z widziany jest nie tylko w Rosji. Również Rosjanie mieszkający za granicą wstawiają ten znak na swoje samochody. Przykładowo na autach Rosjan w Kazachstanie również go zauważono, a kiedy zostali oni za to zaatakowani przez Kazachów, to... poskarżyli się na rusofobię. W Stanach Zjednoczonych osoba, która umieściła ten symbol na samochodzie, spotkała się z ostracyzmem, a auto zostało zniszczone.

W mediach społecznościowych pojawiły się już zdjęcia porównujące symbol Z do swastyki. Historia uczy, że prawie każdy reżim totalitarny miał swój symbol. Dla hitlerowskich Niemiec była to swastyka, czyli znak w kształcie równoramiennego krzyża o ramionach zagiętych pod kątem prostym. W oryginalnie oznaczała "przynoszenie szczęścia". Pomimo iż swastyka kojarzona jest z wieloma ruchami neopogańskimi, to przede wszystkim w świadomości funkcjonuje jako symbol, którym posługiwał się Adolf Hilter i jego ruch nazistowski.

W komunizmie rolę symbolu pełnił młot i sierp, który został spopularyzowany po rewolucji październikowej, a następnie przyjmowały go partie komunistyczne na całym świecie. Znak ten symbolizował ideę dyktatury proletariatu i ludowładztwa, realizowanego poprzez rządy robotników i chłopów. Dzisiaj na całym świecie kojarzy się jednak ze zbrodniami komunistycznymi, a pomimo to jest częścią identyfikacji graficznej... linii lotniczych Aerofłot.  Z kolei reżim totalitarny Benito Mussoliniego jako symbolu używał wiązki rózg, które nawiązywały do starożytnego Rzymu i liktorów, którzy nosili je jako znak władzy.

Promowanie ideologii totalitarnych jest w Polsce zabronione. Mówi o tym artykuł 256.1 KK. O możliwości jego zastosowania w odniesieniu do symbolu Z napisał na Twitterze dr hab. Mikołaj Małecki. Wskazał również drugą podstawę prawną do zakazania używania tego symbolu - przestępstwo pochwalania wojny (117. 3kk). Jednocześnie przypomina, że jego pokazywanie w celach naukowych i dziennikarskich nie jest karalne.