Z jakich pierwiastków składa się smartfon?
Nie każdy zdaje sobie sprawę, że do produkcji pojedynczego smartfona wykorzystywanych jest wiele rzadkich pierwiastków. Choć występują one w urządzeniach w śladowych ilościach, to są niezbędne do ich prawidłowego działania.
Smartfony nie istniałyby, gdyby nie tzw. metale ziem rzadkich (MZR) - czyli grupa 17 pierwiastków chemicznych, wykorzystywanych głównie do budowy podzespołów urządzeń elektronicznych. Można je znaleźć także w przemyśle wojskowym, gdzie używa się ich np. do produkcji radarów, laserów, systemów naprowadzania rakiet oraz konstrukcji silników odrzutowych. MZR znajdują też zastosowanie w branży medycznej, gdzie wykorzystywane są m.in. w laseroterapii, radioterapii, technikach diagnostycznych (rentgen, rezonans magnetyczny).
Miedź - ok. 8,75 g
Materiał niezbędny do tworzenia procesorów, półprzewodników oraz płytek obwodów drukowanych. Układy scalone i obwody drukowane zawierają miedź, ze względu na jej bardzo dobrą przewodność elektryczną, natomiast radiatory wytwarzane są z miedzi w związku z bardzo wysokim współczynnikiem rozpraszania ciepła. Miedź była dawniej używana także do budowy lamp elektronowych i monitorów CRT.
Kobalt - ok. 3,81 g Ferromagnetyk przeznaczony do produkcji baterii i akumulatorów. Stosują go także firmy z sektorów lotnictwa, kosmonautyki, energetyki, petrochemii oraz chemii, można go również spotkać w magnesach i taśmach magnetycznych służących jako nośniki danych. Nie występuję w przyrodzie samodzielnie, a uzyskuje się go wskutek obróbki rud niklu i miedzi. Przed XIX wiekiem był używany przeważnie jako niebieski barwnik.
Żelazo - ok. 3 g Jego stopy są używane przede wszystkim do produkcji elementów obudowy (korpusów, pokryw baterii), więc nie znajdziemy go w każdym smartfonie. Wyróżnia się wysoką wytrzymałością i odpornością na utlenianie. Biorąc pod uwagę aktualny trend na rynku, coraz więcej firm będzie je wykorzystywać do produkcji swoich urządzeń.
Cyna - ok. 1 g Jeden z najważniejszych składników nowoczesnej elektroniki. Cyna ceniona jest przede wszystkim za swoje właściwości fizyczne, dostępność i niską cenę, a wykorzystuje się ją głównie do wykonywania połączeń lutowniczych na płytach głównych smartfonów, tabletów, laptopów oraz wszystkich innych urządzeń elektronicznych i elektrycznych.
Tantal - ok. 0,4 g Uzyskuje się go z przetopienia koltanu. Wyróżnia się bardzo wysoką wytrzymałością napięciową, dlatego też wykorzystuje się go do budowy małych, ale wydajnych kondensatorów elektrolitycznych, które z kolei trafiają do smartfonów, komputerów oraz sprzętu zbrojeniowego i kosmicznego. Ze względu na wysoką odporność na działanie kwasów i zasad, tantal jest także wykorzystywany do produkcji aparatury chemicznej.
Srebro - ok. 0,25 g Ze względu na wysoką przewodność elektryczną, używane jest przede wszystkim do produkcji przewodników, przełączników, styków i bezpieczników w urządzeniach elektronicznych. Spotkamy je także w ścieżkach na niektórych płytkach drukowanych oraz w niektórych rodzajach baterii. Oprócz tego ma również zastosowanie w kinematografii, przy budowie pojazdów kosmicznych czy panelach słonecznych.
Złoto - ok. 0,024 g Pierwiastek cechujący się ponadprzeciętną przewodnością elektryczną i odpornością na korozję. Wykorzystuje się go do produkcji przewodników, przełączników i przycisków, pamięci RAM, płyt głównych, kabli. Używa się ich ich także w m.in. hełmach astronautów, do leczenia artretyzmu, a także stomatologii i ortodoncji. Złoto stosowane jest też np. jako okablowanie w eksperymentach nuklearnych.
Pallad - ok. 0,009 g Metal niezwykle ciągliwy i odporny na korozję. Stosowany przede wszystkim do produkcji elektrod, ale także jako surowiec do wytwarzania drutów, prętów oraz specjalistycznych złączek i przewodów. Wykorzystuje się je później w telefonach czy telewizorach. Pallad można także spotkać w katalizatorach samochodowych, w przemyśle fotograficznym, chirurgii, stomatologii oraz przy produkcji biżuterii oraz zegarków.
Smartfony warte 232 mln złotych!Znając skład przeciętnego smartfona można dokonać ciekawych obliczeń. Suma wartości wszystkich wymienionych wcześniej pierwiastków w jednym urządzeniu wynosi około 8 zł. Jeśli założymy, że w każdym gospodarstwie domowym znajdują się statystycznie 2 nieużywane smartfony, to biorąc pod uwagę liczbę wszystkich gospodarstw - około 14,5 mln, otrzymuje się całkiem imponującą sumę. Okazuje się, że w całej Polsce zalega około 29 milionów nieużywanych telefonów, a zawarte w nich surowce mają wartość około 232 milionów złotych! Dlatego każdy nieużywany lub zepsuty sprzęt elektroniczny warto oddać do profesjonalnej firmy zajmującej się recyklingiem - pozwoli to odzyskać drogie materiały i przy okazji zadbać o środowisko naturalne.