Ból zęba? Winna może być ryba sprzed 465 milionów lat
Dlaczego zęby bolą? Naukowcy twierdzą, że odpowiedź może sięgać 465 milionów lat wstecz! Aż do czasów, gdy po oceanach pływały opancerzone ryby. Nowe badania sugerują, że wewnętrzna warstwa zębów, czyli zębina, może mieć swój początek w czuciowych strukturach pancerza tych pradawnych stworzeń.
Gdy jemy coś twardego, zimnego lub słodkiego, zębina czasem "daje nam znać", że dzieje się coś niepokojącego. Bo to właśnie ona, a nie szkliwo, odpowiada za przesyłanie sygnałów bólowych do nerwów. Zespół badawczy, analizując skamieniałości ryb z okresu ordowiku, odkrył, że guzki na ich pancerzach, tzw. odontody, również ją zawierały i były połączone z układem nerwowym.
To wina pradawnej ryby
Co więcej, były prawdopodobnie wrażliwe na temperaturę, nacisk czy ruchy wody - to czyni je prekursorami współczesnych zębów, które u ludzi i innych kręgowców wykształciły się jako struktury czuciowe, zanim zaczęły pełnić funkcję żucia. Podczas analiz zespół zauważył, że odontody przypominały też mikroskopijne narządy zmysłowe występujące na pancerzach krabów, krewetek i innych skorupiaków - znane również z kopalnych szczątków starożytnych bezkręgowców.
Te bezszczękowe ryby i wymarłe stawonogi z grupy aglaspidów miały bardzo odległego wspólnego przodka, który prawdopodobnie nie miał żadnych twardych struktur. Wiemy, że kręgowce i stawonogi niezależnie wykształciły pancerze i co ciekawe, również niezależnie zintegrowały z nimi mechanizmy czuciowe.
Zbroja czuciowa. Pierwszy krok w stronę uzębienia?
Co jednak ciekawe, obie struktury, tj. u kręgowców i stawonogów, wyewoluowały niezależnie, choć miały bardzo odległego wspólnego przodka, który prawdopodobnie nie miał żadnych twardych struktur.
Badacze przeanalizowali szeroką gamę organizmów, od ślimaków po rekiny i odkryli, że wiele z nich posiada czuciowe struktury w twardych zewnętrznych warstwach, które mogą być prekursorem zębów.
Na przykład sumy przyssawkowe hodowane w laboratorium miały łuski przypominające zęby, bezpośrednio połączone z nerwami. To odkrycie wspiera tzw. hipotezę "od zewnątrz do wewnątrz", według której zęby powstały z zewnętrznych struktur czuciowych, a nie wewnętrznych elementów jamy ustnej.
***
Bądź na bieżąco i zostań jednym z 87 tys. obserwujących nasz fanpage - polub GeekWeek na Facebooku i komentuj tam nasze artykuły!
