Czy wariant Omikron pochodzi od myszy? Niezwykła teoria
Skąd wziął się wariant Omikron? Naukowcy z Chińskiej Akademii Nauk w Pekinie przedstawili intrygujące dowody wskazujące, że pochodzi on od myszy. Opublikowana praca jest szeroko dyskutowana i wskazuje, że liczne mutacje w białku S wariantu Omikron SARS-CoV-2 musiały powstać w wyniku przedłużającej się infekcji u pacjenta z obniżoną odpornością.
Głównym założeniem chińskich badaczy jest to, że mysz w jakiś sposób została zakażona wirusem SARS-CoV-2 przez tzw. odwrotny transfer zwierzęcy. W organizmie gryzonia rozwinęły się wszystkie (lub większość) mutacji w białku S, a następnie patogen ponownie przeniósł się na człowieka. Teoria ta jest odważna, ale wyjaśnia, dlaczego Omikron tak bardzo różni się od wcześniejszych wariantów SARS-CoV-2.
Jest jednak pewien problem: mysi homolog receptora ACE2 (hACE2), którego SARS-CoV-2 wykorzystuje do wniknięcia organizmu człowieka, ma małe powinowactwo do białka S koronawirusa. Mówiąc wprost: SARS-CoV-2 atakujący ludzi nie powinien rozprzestrzeniać się wśród myszy.
Jak SARS-CoV-2 przeniósł się na myszy?
Wariant Omikron wydaje się celować w różne rodzaje komórek układu oddechowego. Mogą one obejmować komórki nabłonka oskrzeli i pęcherzyków płucnych, a także makrofagów pęcherzykowych i różnego rodzaju pneumocytów. Istnieje teoria, że Omikron do wnikania do komórek wcale nie potrzebuje połączenia z ACE2, a preferuje bezpośredni wychwyt przez endosomy. Mówiąc inaczej: SARS-CoV-2 wcale nie potrzebował ludzkich receptorów ACE2, aby przedostać się do ciała myszy.
Gdyby Omikron faktycznie wyewoluował w organizmie gryzoni, powinno dać się to sprawdzić pod kątem analizy jego DNA. Powinno dać się wykryć molekularne spektrum mutacji specyficzne dla danego gatunku. Niestety, w praktyce nie jest to takie łatwe.
Molekularne spektrum mutacji Omikrona różni się znacznie od wszystkich innych wirusów rozprzestrzeniających się wśród ludzi, a przypomina spektra związane z ewolucją wirusów w komórkach myszy. Stąd pojawiły się sugestie, że Omikron powstał nawet po krótkim pobycie w żywicielu pośrednim - myszy, szczurze czy jeleniu.
Jeżeli Omikron rzeczywiście pochodzi od myszy, to jakiego rodzaju był to gryzoń? Czy mówimy o dzikiej myszy czy laboratoryjnej? Na to pytanie nie ma jasnej odpowiedzi, ale kolejne badania powinny rzucić nowe światło na pochodzenie Omikrona.
