Motyl i Globus: Macedonia Północna - skąd nazwa kraju i inne ciekawostki

Macedonia a właściwie oficjalnie Republika Macedonii Północnej znajduje się na Bałkanach, półwyspie Bałkańskim w jego sercu i ze wszystkich stron otoczona jest górami. Więc owszem, jest krajem w sumie “wysokim’... Jest po Austrii, Szwajcarii i Andorze najwyżej położonym krajem Europy. I w teorii jednym z najtrudniejszych do zdobycia

Dlatego tym kraju PRAWIE WCALE nie ma nizin. Na upartego znajdziemy je tylko wzdłuż doliny rzeki Wardar i to tak naprawdę w jej dolnej części. W okolicach miejscowości Bogorodica. Biegnie tędy jeden z ważniejszych korytarzy transportowych kolejowo-drogowych Europy.

Od północy graniczy z Serbią na długości 221 km, a odliczając Kosowo na tylko 50 km. Od wschodu z Bułgarią na 148 km od zachodu z Albanią na 151 km a południa ze swoimi ulubieńcami Grekami na długości aż 246 km

Mógłbym pociągnąć temat i wspomnieć o memowych wojnach pomiędzy Północną Macedonią a Grecją, o tym jak nawzajem wyśmiewają swoje ambicje i wyobrażenia ale nie zrobię tego, bo ten program jest poważny
wspomnę o tych z Bułgarią...

Północna Macedonia jest krajem południowosłowiańskim a język macedoński jest najbardziej zbliżony do bułgarskiego właśnie. Oba języki nie odmieniają np. rzeczowników przez przypadki.

Macedonia Północna jest średnio małym krajem w skali świata i Europy. Ale nie całkiem małym. W rankingu ze swoimi 25,7 tys. km2 lokuje się na miejscu 145 między afrykańskimi Dżibuti (23,2 tys.)  z i Rwandą z 26,3 tys. km2.

Jeśli chodzi o ludność - kraj ten zamieszkuje 1,8 mln mieszkańców, więc niewiele, na liście krajów jest to pomiędzy Gwineą-Bissau (1,6 mln) a Łotwą z niecałymi 2 mln. Co ciekawe, gdyby uwzględnić na tej liście Kosowo to byłoby prawie na tej samej pozycji co Macedonia Północna z niecałym 1,8 mln.

W kraju dominuje religia prawosławna, ale sporym ułamkiem społeczeństwa są też Albańczycy, wśród których dominuje islam. Stąd Macedonia (pomijając Bośnię i Hercegowinę) jest krajem słowiańskim z największym odsetkiem wyznawców religii muzułmańskiej.

Największym miastem jest Skopje, należące do tych stolic, które idealnie oscylują wokół pół miliona mieszkańców. Poza tym żadne inne miasto nie ma nawet 100 tys. najbliżej do tej granicy ma Bitola.

Macedonia Północna ma jeden z wyższych poziomów bezrobocia w Europie. Waha się pomiędzy 15 a 20 procent. A aż 45 procent wszystkich produktów eksportowych tego kraju trafia do Niemiec.

W świetle decyzji parlamentu w Skopje oraz ratyfikacji nowej nazwy przez Parlament Grecji (sic!) tak naprawdę to od całkiem niedawna mamy kraj o nazwie Macedonia Północna. Niby drobnostka, ale ile było o to konfliktów.

Łącznie ze zmianą nazwy lotniska w Skopje czy blokowaniem macedońskiego Akcesu do Unii Europejskiej.

Grekom nie podobało się, że Macedończycy, według nich naród bliższy Bułgarom, przywłaszczyli sobie prawo do historycznej Macedonii z Aleksandrem Wielkim.

Którą Grecy słusznie pielęgnują jako swoją (położona jest na terenie dzisiejszej Grecji), ale nie do końca słusznie, bo Macedonia historyczna rezonuje na dwa kraje. Częściowo na Grecję a częściowo Macedonię Północną. I nazwę lotniska w Skopje z Aleksandrem Wielkim jako patronem, też oprotestowali.

Wydaje mi się jednak że nazwa Macedonia Północna jest i tak lepsza niż poprzedni FYROM. Czyli Była Jugosłowiańska Republika Macedonii, którą na forum ONZ ustanowiono w  latach 90-tych. Również na wniosek nacisków i protestów Grecji.

W 2005 było blisko zatwierdzenia nazwy Republika Macedonii-Skopje. Grecja powiedziała: NIE!

W 2007 na dwustronnym szczycie w Atenach INZ zaproponowało nazwy rozjemcze takie jak:

"Konstytucyjna Republika Macedonii"
"Demokratyczna Republika Macedonii"
"Niezależna Republika Macedonii"
"Nowa Republika Macedonii"
"Republika Górnej Macedonii"

Jak myślicie, jak zareagowała Grecja? Która z nazw przypadła jej najbardziej do gustu?

O tym dowiecie się w pełnej wersji odcinka...

Marcin Nowak jest geografem, dziennikarzem i autorem filmów dokumentalnych o architekturze. Prowadził zajęcia ze studentami na Wydziale Nauk Przyrodniczych Uniwersytetu Śląskiego.