Ostre zapalenie wątroby o nieznanej etiologii dotarło do Polski

5 kwietnia Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) poinformowała o 10 przypadkach ostrego zapalenia wątroby u kilku dzieci w Szkocji. Kilka dni później, w całej Wielkiej Brytanii były już 74 przypadki infekcji. Choroba pojawiła się także w Stanach Zjednoczonych, Irlandii i Hiszpanii. Teraz dotarła w Polski.

Na ostre zapalenie wątroby o nieznanej etiologii chorują głównie dzieci. Wiele z nich przechodzi infekcję łagodnie, choć odnotowano też przypadki wymagające przeszczepu wątroby. Pojawiły się także ofiary śmiertelne.

Przyczyna choroby nadal pozostaje nieznana. Badania laboratoryjne wykluczyły wirusy zapalenia wątroby (WZW) typu A, B, C, D i E. W kilku przypadkach wykryto SARS-CoV-2 i/lub adenowirusy. Wydaje się, że przyczyną wzrostu zachorowań jest infekcja wirusowa, najprawdopodobniej wywołana przez adenowirusy.

Początkowo pojawiły się sugestie, że ostre zapalenie wątroby u dzieci może być jednym z powikłań po COVID-19 (Omikron BA.2). Na ten moment nie ma dowodów na potwierdzenie tej tezy. Wykluczyć można także związek ze szczepieniem przeciwko COVID-19, bo większość chorujących dzieci nie otrzymała zastrzyku.

Brak możliwości namierzenia przyczyny choroby jest poważnym problemem, bo utrudnia walkę z nią. O tej porze roku w populacji krąży wiele patogenów, w tym adenowirusy, które mogą przyczyniać się do zapalenia wątroby. Plus jest taki, że organ ten dość dobrze radzi sobie z regeneracją.

Adenowirusy są grupą wirusów, które mogą zakażać zarówno zwierzęta, jak i ludzi. Swoją nazwę wzięły od tkanki, z której zostały pierwotnie wyizolowane: migdałków. Współczesna nauka zna co najmniej siedem odrębnych gatunków adenowirusów, a w obrębie każdego z nich występują różne warianty genetyczne (podobnie jak w przypadku koronawirusów).

Pojawiają się sugestie, że obecna epidemia ostrego zapalenia wątroby u dzieci jest związana z adenowirusem podtypu 41 (serotyp F41) - wirus ten wykryto dotychczas w co najmniej 74 przypadkach. Podtyp 41 należy do grupy adenowirusów, które są zwykle kojarzone z łagodnym lub umiarkowanym zapaleniem żołądka i jelit - jest to zasadniczo choroba żołądka z objawami biegunki, wymiotów i bólu brzucha.

U większości dzieci i dorosłych ze zdrowym układem odpornościowym adenowirusy stanowią jedynie nieprzyjemną dolegliwość, która prawdopodobnie minie po tygodniu lub dwóch. Wirusowe zapalenie wątroby wywołane zakażeniem adenowirusami było dotychczas opisywane jedynie jako rzadkie powikłanie. W tym konkretnym przypadku jest inaczej.

Warto podkreślić, że nie wykryto związku przyczynowego między adenowirusem 41 a przypadkami ostrego zapalenia wątroby. Na ten moment to jedynie ewentualność.