Pył saharyjski nad Polską. Czy jest radioaktywny i groźny?

To drobiny pyłu, które docierają znad atmosfery Sahary do Ameryki Północnej oraz Europy, niesione przez silny wiatr. Wypycha on masy gorącego powietrza aż przez Morze Śródziemne, przenosząc te drobinki. To cykliczne zjawisko, które nazywane jest Kalimą i dociera także do Polski.

Obecność pyłu saharyjskiego może prowadzić do tzw. mętnego nieba, tworząc jego bardziej żółtawy odcień przy suchej pogodzie. Pył saharyjski jest najlepiej widoczny przy wilgotnej pogodzie i opadach deszczu. Po nich gołym okiem możemy zobaczyć pył saharyjski, osiadający zwłaszcza na karoseriach aut w wyniku tzw. brudnego deszczu.

Gdy pył saharyjski dociera do Polski, pojawia się kwestia jego radioaktywności. Piasek znad Sahary, który dociera nad Europę, ma w sobie pozostałości zanieczyszczeń, po francuskich testach jądrowych z tamtego regionu jeszcze z lat 50. i 60. XX wieku. Współczesne badania wskazują, że pozostałości wybuchów atomowych przemieszczają się do Europy wraz z pyłem saharyjskim.

W 2021 roku badacze francuskiej organizacji ACRO, która monitoruje poziom radiacji, przeanalizowała drobinki pyłu saharyjskiego. W swoich badaniach dowiedli, że posiadają one izotopy cezu-137, berylu i ołowiu. Pył saharyjski przenosi więc promieniotwórcze radionuklidy.

Izotopy promieniotwórcze w pyle saharyjskim nie wpływają jakkolwiek na nasze zdrowie i życie. Te same badania z 2021 roku dowiodły, że stężenie radioaktywnych izotopów w pyle saharyjskim jest bardzo niewielkie i np. ich cez-137 nie naraża nas na promieniowanie jonizujące. Aby w ogóle zobaczyć ślady promieniotwórczych izotopów, potrzebna była bardzo czuła aparatura. Potwierdziły to także inne badania laboratoryjne i wskazania monitoringu radiacyjnego.

Państwowa Agencja Atomistyki, która zajmuje się monitorowaniem poziomu radiacji w Polsce, wydała w czwartek oświadczenie, że cykliczny pył saharyjski nie stanowi zagrożenia radiologicznego dla ludzi, ani dla środowiska. Ponadto cały czas monitoruje poziom radionuklidów w Polsce i w najnowszej aktualizacji podkreśliła, że nie ma w Polsce żadnego zagrożenia radiacyjnego.

Nie oznacza to oczywiście, że przynajmniej dla niektórych pył saharyjski nie uprzykrza życia. Naturalnie ogranicza on widoczność i potrafi się przyczepiać do wielu powierzchni, denerwując np. przy myciu okien.

Pył saharyjski przynosi ze sobą także suche i gorące powietrze, mogąc wywołać problemy z oddychaniem bądź zapalenie spojówek, łzawienie czy problemów z zatokami. Ponadto jest szczególnie nieprzyjemny dla alergików, astmatyków czy osób z problemami kardiologicznymi, którzy mogą potrzebować kontaktu z lekarzem w przypadku natarczywych efektów pyłu, jak kaszel czy duszności.