Ta roślina produkuje metale ziem rzadkich. Nowe odkrycie naukowców
Naukowcy odkryli, że pospolita paproć Blechnum orientale potrafi tworzyć w swoich tkankach kryształy pierwiastków ziem rzadkich. To pierwszy taki przypadek w świecie roślin i możliwy przełom dla zielonego wydobycia metali, na których opiera się współczesna technologia.
Badacze od lat wiedzą, że niektóre rośliny potrafią wchłaniać z gleby ogromne ilości metali. Jednak jeden gatunek paproci, Blechnum orientale, zaskoczył nawet ich.
W nowym badaniu, opisanym w czasopiśmie Environmental Science & Technology, naukowcy odkryli, że w tkankach paproci powstają kryształy pierwiastków ziem rzadkich. To pierwszy raz, gdy taki proces udało się zaobserwować w świecie roślin. Zespół zwraca uwagę, że potrzebujemy bardziej zrównoważonych metod pozyskiwania tych surowców, a ta paproć może być kluczem.
Pierwiastki ziem rzadkich (REE) są kluczowymi metalami dla czystej energii i zaawansowanych technologii, jednak ich podaż napotyka wyzwania środowiskowe i geopolityczne
Cenne kryształy rodzą się w liściach
Pierwiastki ziem rzadkich, choć w rzeczywistości "nie takie rzadkie", są trudne i kosztowne w wydobyciu. Stąd rosnące zainteresowanie... fitogórnictwem, czyli wykorzystaniem roślin hiperakumulujących metale. Blechnum orientale była już znana jako taka roślina, ale nowe badania odsłoniły coś więcej. Dzięki mikroskopii i analizom chemicznym zespół odkrył w jej tkankach bogaty w REE związek - monacyt. Badacze opisują go jako "chemiczny ogród" samoorganizujący się z neodymu, lantanu i ceru. Co najważniejsze, proces zachodzi w normalnych warunkach, bez wysokiego ciśnienia i temperatury, które zwykle są potrzebne do tworzenia się minerałów głęboko pod ziemią.
Zobacz również:
Nowa droga do zielonego wydobycia
Autorzy podkreślają, że "to odkrycie ujawnia alternatywną ścieżkę mineralizacji monacytu w wyjątkowo łagodnych warunkach i podkreśla unikalną rolę roślin w inicjowaniu takich procesów". Teraz chcą sprawdzić, czy podobne zjawisko zachodzi też u innych gatunków. Są pewne sygnały w przypadku paproci Dicranopteris linearis, chociaż tu jeszcze brakuje dowodów.
Kolejne wyzwanie to opracowanie metody odzysku monacytu z roślin, tak by zachować jak najwięcej surowca. Jeśli to się uda, może to zmienić sposób pozyskiwania metali, które są fundamentem zielonej energetyki. Jak podsumowują badacze, "to odkrycie […] otwiera nowe możliwości bezpośredniego odzysku funkcjonalnych materiałów REE" oraz "wprowadza innowacyjne, roślinne podejście do zrównoważonego rozwoju zasobów REE".
Źródło: ScienceAlert
Publikacja: Liuqing He et al., Environmental Science & Technology Article ASAP; DOI: 10.1021/acs.est.5c09617
