Widzisz tu żabę? Nie, bo celowo schowała... swoją krew
Naukowcy od dawna wiedzą, że ciało żab szklanych robi się przezroczyste, kiedy te zapadają w sen, co pozwala unikać zagrożenia ze strony drapieżników, ale dopiero teraz udało się odkryć, w jaki sposób działa ten niewiarygodny mechanizm.
Szklenicowate, nazywane też po prostu żabami szklanymi, zawdzięczają swoją nazwę nietypowemu mechanizmowi przetrwania, który sprawia, że ich ciało staje się przezroczyste, kiedy zasypiają. Płazy te, spotykane w amerykańskich strefach tropikalnych, na pozór nie wyróżniają się niczym szczególnym - jeśli spotkamy je nocą, podczas typowych aktywności, zobaczymy po prostu zielone żaby, ale wszystko zmienia się w ciągu dnia, kiedy te nocne stworzenia odpoczywają na spodzie półprzezroczystych liści.
Te żaby dosłownie znikają! Już wiemy, jak to robią
Wtedy ich skóra i tkanka mięśniowa stają się przezroczyste, pozostawiając widoczne tylko kości, oczy i narządy wewnętrzne - w ten sposób są prawie niewidoczne dla drapieżników, które nie oglądają dokładnie każdego liścia. Naukowcy od dawna znają ten sposób obrony, wykorzystywany chętnie przez wiele stworzeń wodnych, ale w przypadku stworzeń lądowych jest rzadko spotykany. Żaby szklane są jednym z wyjątków, ale dopiero teraz udało się sprawdzić, w jaki sposób są w stanie tak skutecznie "znikać".
Naukowcy Amerykańskiego Muzeum Historii Naturalnej i Uniwersytetu Duke'a wykorzystali technikę znaną jako obrazowanie fotoakustyczne, aby dosłownie "prześwietlić" gatunek Hyalinobatrachium fleischmanni. To nieinwazyjna metoda, która nie wymaga krępowania, zabijania czy wstrzykiwania czegokolwiek zwierzętom, polegająca na wysyłaniu nieszkodliwego światła laserowego do tkanki biologicznej, gdzie jest ono absorbowane przez cząsteczki i przekształcane w fale ultradźwiękowe.
Badacze skupili się na czerwonych krwinkach, bo to właśnie ich obecność najczęściej przeszkadza zwierzętom w uzyskaniu transparentności i np. wspomniane wcześniej gatunki ryb znane są z tego, że w ogóle ich nie wytwarzają. W ten sposób byli w stanie zmapować lokalizację czerwonych krwinek w organizmie żab szklanych podczas ich snu i jak się przekonali... 90 proc. z nich jest wtedy schowana w wątrobie, co sprawia, że skóra i tkanka mięśniowa stają się 2-3 razy bardziej przezroczyste. Co więcej, ich wątroba ma odblaskową błonę zewnętrzną, coś jak lustro, co również pomaga zmniejszyć widoczność.
Ilekroć szklane żaby chcą być przezroczyste, co zwykle ma miejsce, gdy odpoczywają i są podatne na drapieżnictwo, odfiltrowują prawie wszystkie czerwone krwinki ze swojej krwi i ukrywają je w powleczonej lustrem wątrobie - w jakiś sposób unikając przy tym tworzenia ogromnego skrzepu krwi. Za każdym razem, gdy żaby muszą ponownie stać się aktywne, wprowadzają komórki z powrotem do krwiobiegu, co daje im zdolność metaboliczną do poruszania się
Jak jednak podkreślają naukowcy, u większości kręgowców grupowanie czerwonych krwinek w taki sposób może powodować tworzenie się potencjalnie śmiertelnych skrzepów w naczyniach krwionośnych, tymczasem u szklanych żab się to nie zdarza. I to właśnie na tym zamierzają się teraz skupić, bo ich zdaniem jeśli dowiemy się, dlaczego tak jest, być może uda się opracować leki zapobiegające powstawaniu zakrzepów krwi u ludzi.
