Znikające chmury na Neptunie. Astronomowie rozkładają ręce
Jak twierdzą naukowcy, z Neptunem stało się coś bardzo dziwnego. W ciągu ostatnich kilku lat blade smugi chmur, które zwykle zdobią jego niebieską atmosferę, prawie zniknęły.
To gazowy olbrzym i najdalsza planeta w Układzie Słonecznym - do niedawna Neptun miał też inną cechę charakterystyczną, a mianowicie zdobiące jego atmosferę chmury, ale to już nieaktualne. Jak twierdzą naukowcy, te w ciągu ostatnich latach zniknęły, a co więcej zdjęcia z 1994 roku, kiedy Kosmiczny Teleskop Hubble'a po raz pierwszy zaczął dokumentować planetę, pokazują, że nie jest to pierwszy taki przypadek.
Co się dzieje na Neptunie?
Wahania te wydają się powiązane z cykliczną aktywnością słoneczną, a biorąc pod uwagę, że Neptun znajduje się ok. 4,5 mld kilometrów od Słońca, czyli nieco ponad 30 razy więcej niż średnia odległość między Ziemią a Słońcem, odkrycie zarówno zaskoczyło, jak i zaintrygowało astronomów. Szczególnie że ostatnia przemiana była szczególnie dramatyczna, bo w 2019 roku chmury na średnich szerokościach geograficznych zaczęły zanikać i nie pojawiły się ponownie do 2020.
Nawet cztery lata później zdjęcia, które zrobiliśmy w czerwcu ubiegłego roku, pokazały, że chmury nie powróciły do swojego poprzedniego poziomu. To niezwykle ekscytujące i nieoczekiwane, zwłaszcza że poprzedni okres niskiej aktywności chmur Neptuna nie był tak dramatyczny i długi
Ze względu na fakt, że Neptun jest najbardziej odległą z głównych planet Układu Słonecznego, nie jest tak dobrze zbadany ani zrozumiany jak niektórzy z bliższych sąsiadów Ziemi. Ale informacje, które posiadamy, sugerują skomplikowaną i dynamiczną atmosferę, napędzaną przez procesy, które nie do końca rozumiemy.
Mamy też pewne możliwości identyfikowania długoterminowych trendów atmosferycznych - Erandi Chavez i jej współpracownicy skupili swoje badania na danych zbieranych od 1994 roku przez Hubble'a, od 2002 roku przez Keck Observatory oraz przez Lick Observatory w 2018 i 2019 roku.
Te połączone zestawy danych ujawniły, że wielkość zachmurzenia na Neptunie zmienia się w mniej więcej 11-letnich cyklach, które wydają się zsynchronizowane z aktywnością słoneczną. Co około jedenaście lat, w czasie minimum słonecznej aktywności, rozpoczyna się nowy cykl słoneczny, który osiąga maksimum od 3 do 5 lat później. Następnie aktywność maleje przez około 6-7 lat, aż do rozpoczęcia kolejnego cyklu słonecznego - w pobliżu maksimum Słońce emituje bardziej intensywne światło ultrafioletowe, napromieniowując Układ Słoneczny.
29-letnia analiza zespołu pokazuje, że chmury zaczynają pojawiać się na Neptunie około 2 lata po rozpoczęciu silnego promieniowania UV. Istnieje również pozytywna korelacja między zachmurzeniem Neptuna a jego albedo - to ilość światła słonecznego, które odbija.
Te niezwykłe dane dają nam najsilniejszy jak dotąd dowód na to, że zachmurzenie Neptuna koreluje z cyklem Słońca. Nasze odkrycia potwierdzają teorię, że promienie UV Słońca, gdy są wystarczająco silne, mogą wyzwalać reakcję fotochemiczną, w wyniku której powstają chmury Neptuna
