Amazonka czy Nil? Najdłuższa rzeka świata ma 6853 kilometry
Oprac.: Tomasz Wróblewski
Nie bez powodu największe i najstarsze miasta świata są położone nad rzekami. Zapewniają one bowiem dostęp do życiodajnej i niezbędnej do rozwoju cywilizacji wody. Na każdym kontynencie można znaleźć wiele rzek - zarówno tych niepozornych, jak i takich, które ciągną się przez tysiące kilometrów. Sprawdź, jakie są najdłuższe rzeki na świecie!
Spis treści:
Najdłuższe rzeki świata
Długie rzeki od zawsze mają duże znaczenie, m.in. ze względu na to, że mogą być wykorzystywane w transporcie. Poza tym długość cieku wodnego to przede wszystkim ciekawostka, która pozwala docenić piękno natury. Co ciekawe, niewiele osób jest w stanie bez wahania odpowiedzieć na pytanie o to, jaka jest najdłuższa rzeka świata. Zwykle jako pierwsze na myśl wysuwają się Nil i Amazonka. Tak naprawdę obie są bardzo długie, ale zestawienie 10 najdłuższych rzek na świecie wygląda następująco:
- Nil - najdłuższa rzeka świata - 6853 km,
- Amazonka - 6437 km,
- Jangcy - 6300 km,
- Mississippi-Missouri - 6275 km,
- Huang He (Żółta Rzeka) - 5464 km,
- Ob - 5410 km,
- Kongo - 4700 km,
- Mekong - 4500 km,
- Amur - 4444 km,
- Lena - 4440 km.
Najdłuższa rzeka świata znajduje się zatem w Afryce i jest wykorzystywana od tysięcy lat. Trzeba jednak pamiętać, że wszystkie pomiary długości cieków wodnych są jedynie orientacyjne. Dlatego też w niektórych źródłach jako najdłuższą rzekę świata podaje się Amazonkę. Wynika to przede wszystkim z problemów związanych ze zlokalizowaniem jej źródła.
Najdłuższe rzeki Europy
Na liście 10 najdłuższych rzek świata nie znalazła się żadna rzeka z Europy. Nie oznacza to jednak, że na Starym Kontynencie nie ma rzek o naprawdę imponującej długości. Wystarczy przytoczyć chociażby Dunaj czy Ren. Jednak żadna z tych rzek nie jest najdłuższa. W tej kategorii wygrywa bowiem rosyjska Wołga, która liczy sobie 3530 km. Co ciekawe, kiedyś była ona jeszcze dłuższa. Radzieckie eksperymentalne zabiegi melioracyjne "ucięły" ją o ok. 150 km.
Pełne zestawienie najdłuższych rzek w Europie wygląda natomiast następująco:
- Wołga - najdłuższa rzeka Europy - 3530 km,
- Dunaj - 2888 km,
- Ural - 2534 km,
- Dniepr - 2285 km,
- Don - 1970 km.
Najdłuższe rzeki Afryki
Najdłuższa rzeka świata - jak już pisaliśmy wcześniej - znajduje się właśnie w Afryce. Jest to również ciek wodny jednoznacznie kojarzony z Czarnym Kontynentem, a w szczególności z Egiptem. Tak naprawdę przepływa ona jednak przez kilka państw: Egipt, Sudan, Sudan Południowy, Ugandę, Tanzanię, Rwandę, Burundi i Etiopię. Przecina też wszystkie strefy klimatyczne na kontynencie. Lista najdłuższych rzek Afryki prezentuje się natomiast następująco:
- Nil - najdłuższa rzeka Afryki - 6853 km,
- Chambeshi (Kongo) - 4320 km,
- Niger - 4200 km,
- Zambezi - 2693 km,
- Ubangi-uele - 2270 km,
- Kasai - 2153 km,
- Rzeka Oranje - 1860 km,
- Limpopo - 1800 km,
- Rzeka Senegal - 1641 km,
- Niebieski Nil - 1600 km.
Najdłuższe rzeki Azji
Azja to kontynent z trzecią najdłuższą rzeką świata - Jangcy. Ma ona ogromne znaczenie gospodarcze. W jej dorzeczu zbiera się 75 procent chińskich plonów ryżu i mieszka ok. 40 procent ludności Chin. Jest to również ważny szlak żeglugi śródlądowej. Na największym kontynencie nie brakuje również innych długich rzek. Ich lista wygląda następująco:
- Jangcy - najdłuższa rzeka Azji - 6300 km,
- Huang - He 5464 km,
- Mekong - 4880 km,
- Lena - 4400 km,
- Irtysz - 4248 km,
- Jenisej - 4102 km,
- Ob - 3650 km,
- Saluin - 3200 km,
- Indus - 3180 km,
- Dolna Tunguzka - 2989 km.
Aż 23 azjatyckie rzeki mają długość powyżej 2000 km. Są one zlokalizowane przede wszystkim na południu kontynentu (na Wyżynie Tybetańskiej) oraz na północy, na azjatyckim terytorium Rosji.
Najdłuższe rzeki Ameryki Północnej i Południowej
Na liście 10 najdłuższych rzek świata znajdują się także te pochodzące z obu Ameryk. Niekwestionowaną "królową" jest oczywiście Amazonka, która w niektórych zestawieniach jest nawet uważana za najdłuższą rzekę świata. Na tym kontynencie znajduje się jednak również kilka innych bardzo długich cieków wodnych. Pełna lista rzek przekraczających długość 2000 km wygląda następująco:
- Amazonka - najdłuższa rzeka Ameryki Południowej - 6437 km,
- Parana - 4380 km,
- São Francisco - 2896 km,
- Urugwaj - 2200 km,
- Orinoko - 2160 km.
Dodatkową ciekawostkę stanowi fakt, że terenie Ameryki Południowej znajduje się też sporo bardzo długich dopływów rzek. Aż 9 z nich ma długość przekraczającą 2000 km. Są to:
- Juruà - 3280 km,
- Purus - 3270 km,
- Madeira - 3230 km,
- Tocantins - 2850 km,
- Japurá - 2816 km,
- Rio Negro - 2400 km,
- Ukajali - od źródeł 2400 km,
- Paragwaj - 2200 km,
- Xingu - 2100 km.
W Ameryce Północnej zdecydowanie największe znaczenie ma rzeka Missisipi, a konkretnie zespół rzeczny Missisipi-Missouri. Missouri jest dopływem Missisipi, ale jej długość jest większa niż rzeki głównej.
Wraz z rzeką Jefferson (kolejnym dopływem, który tworzy początek rzeki Missisipi) mają one ponad 6000 km długości. Missisipi przepływa przez aż 10 stanów USA, a jej dorzecze zajmuje ok. 3 mln km2. Rzeka ma swoje źródło przy północnej granicy USA (niewielka część dorzecza sięga nawet do terytorium Kanady), a ujście na samym południu kraju, w Zatoce Meksykańskiej. Pełna lista 10 najdłuższych rzek Ameryki Północnej wygląda natomiast następująco:
- Missouri - najdłuższa rzeka w Ameryce Północnej - 3767 km,
- Missisipi - 3544 km,
- Jukon - 3185 km,
- Rio Grande (w Meksyku Rio Bravo) - 3051 km,
- Arkansas - 2334 km,
- Kolorado - 2330 km,
- Red River (dopływ Atchafalaya) - 2080 km,
- Kolumbia - prawie 2000 km,
- Mackenzie (od Wielkiego Jeziora Niewolniczego) - ok. 1600 km,
- Athabaska - 1231 km.
Najdłuższa rzeka Australii
"Najuboższym" pod względem długich rzek kontynentem jest Australia i Oceania. Przez Australię płynie tak naprawdę tylko jedna bardzo długa rzeka - Murray. Jej samodzielną długość ocenia się na ok. 2575 km, a powierzchnię dorzecza na ponad 1 mln km2.
Wypływa z zachodnich stoków Alp Australijskich (z pasma Gór Śnieżnych) i płynie na zachód, tworząc naturalną granicę między Nową Południową Walią a Wiktorią. Wraz ze swoim największym dopływem, rzeką Darling, tworzy zespół rzeczny o długości ok. 3490 km.
Murray ma jeszcze kilka innych dopływów dłuższych od drugiej na liście najdłuższych rzek (Cooper Creek - 1420 km). Uchodzi do przybrzeżnego Jeziora Alexandrina w Australii Południowej, kilkadziesiąt kilometrów na wschód od Adelaide.
Najdłuższe rzeki w Polsce
Polskie rzeki nie mogą się równać długością z Nilem czy Amazonką, ale również bywają imponujące. Najdłuższa jest oczywiście Wisła, która przecina cały kraj i ma długość ponad 1000 km. Lista 10 najdłuższych rzek w Polsce wygląda natomiast następująco:
- Wisła - najdłuższa rzeka w Polsce - 1047 km
- Odra - 854 km
- Warta - 808 km
- Bug - 772 km
- Narew - 484 km
- San - 458 km
- Noteć - 391 km
- Pilica - 319 km
- Wieprz - 303 km
- Dunajec - 247 km
Podobnie jak na całym świecie, rzeki w Polsce mają znaczenie transportowe i gospodarcze. Niemal wszystkie największe miasta w Polsce leżą nad rzekami - Kraków, Warszawa, Płock, Bydgoszcz czy Gdańsk nad Wisłą, Opole, Wrocław czy Szczecin nad Odrą, Poznań czy Gorzów Wielkopolski nad Wartą.