Joseph Gayetty, mało znany twórca współczesnego papieru toaletowego
Historia higieny człowieka to temat wyjątkowo długi i niejedna książka już o tym powstała. Ale jest jeden wynalazek, bez którego nie potrafilibyśmy się obyć, a wizja jego końca przyprawia o szybsze bicie serca. To papier toaletowy. Choć używamy go wszyscy, to twórca współczesnej wersji jest praktycznie nieznany.
Pomimo że papier toaletowy jest produktem używanym na co dzień, jego twórca, Joseph Gayetty jest niemal nieznany.
W pierwszej połowie XVIII wieku zaczęto w Stanach używać w toaletach papieru. Były to kartki z książek, fragmenty z gazet, innymi słowy łatwo dostępne materiały. Przyjęło się to do tego stopnia, że wydawca magazynu The Old Farmer's Almanac zaczął dziurkować swój magazyn, aby łatwo było go powiesić na gwoździu w toalecie. W końcówce XIX w. niezwykle popularne były katalogi wysyłkowe, które również ostatecznie lądowały w toalecie. Spróbujcie sobie wyobrazić protesty, jakie miały miejsce, gdy w latach 30. XX w. zaczęto je drukować na twardym, błyszczącym papierze.
Pierwszy papier Josepha Gayetty'ego był wyprodukowany z abaki (manili) - lekkiego, twardego i wytrzymałego włókna z banana manilskiego. Dodatkowo nasączany był aloesem i oznaczony znakiem wodnym J C Gayetty N Y. W celu rozreklamowania swojego produktu Gayetty rozpuścił plotkę, że tusz papierniczy wywołuje hemoroidy i nie powinno się używać gazet. Rozwiązaniem problemu miał być jego nasączany papier sprzedawany jako produkt medyczny przeciwko hemoroidom.
Historia twórcy papieru toaletowego jest niezwykle tajemnicza. W rzeczywistości niewiele o nim wiadomo. Nie jest jasne kiedy się urodził i nie ustalono daty jego śmierci. Po raz pierwszy nazwisko pojawiło się w spisie ludności z 1850 r., gdzie zanotowano, że urodził się w 1817 r. w Massachusetts, ale już spis powszechny z 1860 r. mówi o urodzeniu w 1827 r. w Pensylwanii.
Miał żonę i pięcioro dzieci, w tym jedną córkę i czterech synów. Najmłodszy z nich, Henry K. Gayetty, przejął firmę po ojcu.
Przeczytaj także: Syrop z heroiny, kokaina w coca-coli, czy tasiemiec zamiast diety - co spożywano i jak leczono ludzi w XIX i XX wieku?
Zanim Joseph Gayetty przestawił swój wynalazek, papier toaletowy znany był Chińczykom. Pierwsze wzmianki o nim pochodzą z chińskich pism z końca V w. n.e. Co więcej, w XIV w. rozpoczęto masową produkcję. Arabski podróżnik odwiedzający Chiny w roku 851 n.e., za czasów późniejszej dynastii Tang (618-907 n.e.), wspomniał: - oni [Chińczycy] nie myją się wodą, kiedy załatwiają swoje potrzeby, ale tylko wycierają się papierem.
Choć wydawać by się mogło, że pełne półki różnorodnych papierów to efekt współczesnych technologii, Chińczycy również mieli w czym wybierać. A ściślej mówiąc, królewska rodzina w Pekinie i bardziej zamożni obywatele. Oni mieli dostęp do miękkiego i perfumowanego papieru toaletowego.
W pozostałych częściach świata był jednak w dalszym ciągu nieznany. Było to spowodowane m.in. brakiem sieci kanalizacyjnej, brakiem możliwości produkcyjnych. Jednak po wielu wiekach używania wody, szmat, patyków, liści, piasku, kolb kukurydzy czy zwierzęcych futer, amerykański wynalazca Joseph Geyetty wprowadził to co wszyscy doskonale znamy.
B.T. Hoogland's Sons, sprzedawcy papieru toaletowego w 1891 r. wnieśli pozew przeciwko Gayetty Paper Company, a konkretnie Harry'emu K. Gayetty'emu, o naruszenie znaku towarowego. Twierdzili, że mają prawo do znaku z powodu niespłaconego przez firmę Gayetty’ego długu w wysokości 25 dolarów, który to dług B.T. Hoogland senior odkupił za... jednego dolara. Po serii procesów, odwołań i przegranej w sądzie apelacyjnym Harry K. Gayetty stracił możliwość używania dotychczasowej nazwy na jakichkolwiek produktach papierniczych.
Jednocześnie B.T. Hoogland's Sons rozpowszechnili markę Papel Medicado De Gayetty nie zaprzeczając, że wynalazcą papieru był w 1857 r. Joseph C. Gayetty. Mimo że produkt nie odniósł specjalnie wielkiego sukcesu, był sprzedawany do lat 20. XX w.
W 1890 r. bracia Scott z filadelfijskiej firmy Scott Paper Co. rozpoczęli sprzedaż papieru toaletowego w rolkach, zmieniając tym samym branżę. Choć sama koncepcja rolek powstała przynajmniej kilka lat wcześniej, to dopiero im udało się odnieść rzeczywisty sukces. Syn Irvina Scotta, Arthur Scott, przejął firmę w 1900 roku. Wierzył w wytwarzanie wysokiej jakości produktów, sprzedawanie ich po niskiej cenie i promowanie ich poprzez reklamę. Już w 1941 r. reklamował chusteczki łazienkowe w telewizji, a w 1979 r. Scott Paper stało się jedną z najbardziej znanych marek na całym świecie.
Przeczytaj także:
5 najbardziej kultowych przedmiotów z czasów PRL-u
Dziecko ząbkuje? Masz zaparcie? Najlepszym lekarstwem jest... rtęć. Tak myślano do początku XX w.
