Naukowcy się pomylili - to nie dinozaur, a jaszczurka

Oculudentavis naga to jaszczurka pierwotnie zidentyfikowana jako dinozaur, tyle że o rozmiarach zbliżonych do kolibra. Pierwsza odkryta maleńka czaszka uwięziona w bursztynie w Mjanmie charakteryzowała się dużymi oczami i niewielką mózgoczaszką, a także żuchwą z pokaźnymi zębami. Naukowcy uznali ten szkielet za należący do ptasiego dinozaura z gatunku Archaeopteryx.

Okazało się to jednak błędne założenie. Po weryfikacji drugiego okazu, okazało się, że szczątki należą do nieznanego wcześniej gatunku jaszczurki.- Okaz początkowo zastanawiał wszystkich zainteresowanych, bo jeśli była to jaszczurka, to bardzo nietypowa powiedział Arnau Bolet z Institut Català de Paleontologia Miquel Crusafont w Barcelonie (Hiszpania) i główny autor badań opublikowanych w "Nature". Szkielet zawierał nie tylko czaszkę, ale i niektóre elementy pozaczaszkowe, z niewielką ilością kręgosłupa i pasa piersiowego.Porównanie dwóch zestawów szczątków za pomocą tomografii mikrokomputerowej wykazało, że obie czaszki zostały zdeformowane podczas przechowywania w bursztynie, co spowodowało wyolbrzymienie różnic między nimi. W jednej ze skamielin pysk został ściśnięty przez ciśnienie, co dało profil bardziej przypominający dziób. W drugiej natomiast mózgoczaszka została ściśnięta, przez co przypominała czaszkę jaszczurki.- Stwierdziliśmy, że oba okazy są wystarczająco podobne, by należeć do tego samego rodzaju, Oculudentavis, ale szereg różnic sugeruje, że reprezentują one odrębne gatunki - powiedział Bolet.Najważniejszym wnioskiem jest jednak to, że choć Oculudentavis może być dziwaczny, to jest to raczej dziwaczna jaszczurka niż dziwaczny ptak. - Nowa interpretacja i umiejscowienie filogenetyczne podkreślają rzadki przypadek zbieżnej ewolucji w proporcjach czaszki, ale najwyraźniej nie w cechach morfologicznych. Nasze wyniki ponownie potwierdzają znaczenie bursztynu z Mjanmy w pozyskiwaniu niezwykłych taksonów z ekosystemu leśnego, rzadko reprezentowanego w zapisie kopalnym - podsumował Bolet.Mjanma nie jest łatwym źródłem szczątków kopalnych. Po przejęciu kontroli w kraju przez wojsko na początku tego roku, legalne pozyskiwanie bursztynu stało się prawie niemożliwe. Ta konkretna próbka została zakupiona od autoryzowanego, legalnego eksportera i posiada odpowiednią dokumentację, w tym pozwolenia na eksport z Mjanmy. Nie wiadomo, czy w najbliższym czasie pojawi się kolejny egzemplarz.