Gaia mapuje poprzeczkę Drogi Mlecznej

Europejskie obserwatorium Gaia zostało wyniesione w przestrzeń kosmiczną w grudniu 2013 roku. Sonda obserwuje niebo z punktu L2 układu Ziemia – Słońce. Głównym celem misji jest precyzyjny pomiar pozycji gwiazd. We wrześniu 2016 roku opublikowano pierwszy katalog danych astrometrycznych z ponad miliarda gwiazd.

Drugi katalog danych został opublikowany 25 kwietnia 2018 roku. W dniach przed publikacją ESA zaprezentowała kilka odkryć, które wykonano dzięki danym z pierwszego katalogu sondy Gaia. Dotyczą one m.in. precyzyjnej pozycji ponad miliarda gwiazd w Drodze Mlecznej, katalogu gwiazd, które w przyszłości zbliżą się do Słońca czy też identyfikacji gwiazd, które poruszają się bardzo szybko w naszej galaktyce. Wcześniej ESA poinformowała również o detekcji wcześniej nieznanej gromady otwartej skrytej w blasku Syriusza oraz o możliwości precyzyjnych obserwacji księżyców Układu Słonecznego przed gwiazdami.

W lipcu 2019 roku ESA opublikowała mapę dystrybucji 150 milionów gwiazd Drogi Mlecznej. Oczywiście, duża część gwiazd pochodzi z najbliższego otoczenia Układu Słonecznego, jednak udało się także "wyłuskać" gwiazdy z poprzeczki naszej galaktyki. Poniższe nagranie prezentuje dystrybucję tych gwiazd.

Jest to pierwsze takie "geometryczne" wskazanie obecności poprzeczki w Drodze Mlecznej. Wcześniejsze pomiary i obserwacje w naszej galaktyce były bardziej "pośrednim" wskazaniem obecności poprzeczki niż określeniem jej kształtu, rozmiarów i orientacji.

Astronomowie dopiero od kilku dekad podejrzewają, że Droga Mleczna ma poprzeczkę. W połowie zeszłej dekady, dzięki obserwacjom kosmicznego teleskopu Spitzer, udało się zidentyfikować region, w której poprzeczka może się znajdować. Wciąż jednak dość mało wiemy o poprzeczce w naszej galaktyce.