Pięć zaskakujących mitów o katastrofie w Czarnobylu

Po czarnobylskich lasach miały biegać psy mutanty, przebywanie w pobliżu elektrowni rzekomo groziło natychmiastową śmiercią, a tzw. strefa wykluczenia wokół reaktora miała być na zawsze pozbawiona wszelkiego życia. W 37. rocznicę katastrofy elektrowni atomowej w Czarnobylu zebraliśmy 5 mitów o tym wydarzeniu.

Katastrofa w Czarnobylu uważana jest za prawdziwy powód upadku ZSRR
Katastrofa w Czarnobylu uważana jest za prawdziwy powód upadku ZSRR123RF/PICSEL

Katastrofa w Czarnobylu z 1986 roku była bez wątpienia największą katastrofą w historii energetyki jądrowej, która jest zaliczana do najważniejszych wydarzeń XX wieku. W nocy z 25 na 26 kwietnia 1986 roku doszło do awarii czwartego reaktora Czarnobyla, a w jego efekcie do wybuchu i pożaru.

Przez 37 lat wokół tego wypadku narosło wiele legend i mitów. Warto poznać pięć z nich. 

"Most Śmierci" zabił wszystkich

"Mostem Śmierci" nazwano wiadukt w Prypeci, miejscowości położonej w pobliżu elektrowni jądrowej. W nocy z 25 na 26 kwietnia 1986 roku na tym wiadukcie zgromadziło się ok. stu mieszkańców Prypeci, którzy oglądali pożar elektrowni. Od lat krąży legenda, że wszyscy obecni na moście w krótkim czasie zmarli po przyjęciu śmiertelnej dawki promieniowania. W rzeczywistości nie ma dowodów, które potwierdzałyby taką teorię. Chociaż promieniowanie w okolicy Czarnobyla było w dniu katastrofy faktycznie bardzo wysokie, to nie powodowało natychmiastowej śmierci.

Były dowódca plutonu rozpoznania promieniowania w Czarnobylu  na punkcie kontrolnym w Prypiati (21 kwietnia 2021)
Były dowódca plutonu rozpoznania promieniowania w Czarnobylu na punkcie kontrolnym w Prypiati (21 kwietnia 2021)East News

W strefie wokół Czarnobyla biegają mutanty

Mit o "mutantach potworach" bardzo umocniły gry komputerowe wykorzystujące motyw Czarnobyla. Wokół elektrowni miały pojawiać się przerażające, zdeformowane genetycznie zwierzęta, które rzekomo atakowały każdego człowieka. W rzeczywistości naukowcy monitorujący przyrodę wokół elektrowni nie zauważyli dwugłowych psów czy pięcionożnych gryzoni. Na łamach czasopisma "Science Advances" opublikowano wyniki badań dotyczące zwierząt, które do dziś żyją na skażonym obszarze. W latach 2017-2019 zbadano 302 bezpańskie psy z okolic "strefy zero". Okazało się, że jeśli promieniowanie wpłynęło na ich genetykę, to raczej w niewielkim stopniu i co najwyżej zmiany mogą mieć negatywny wpływ na długość ich życia.

Katastrofa spowodowała śmierć setek tysięcy ludzi

W wyniku katastrofy w Czarnobylu i w trakcie akcji ratowniczej zginęło 31 osób, a kolejnych kilkadziesiąt zmarło w wyniku chorób spowodowanych napromieniowaniem. Według ukraińskich źródeł do 2005 roku z powodu długoterminowych skutków katastrofy zmarło około 4 000 osób. Ocenia się, że wskutek awarii około 600 tysięcy ludzi na całym świecie narażonych zostało na podwyższoną dawkę promieniowania. Trudno jednak ocenić, ilu z nich z tego powodu przedwcześnie zmarło. Chociaż liczba ofiar Czarnobyla jest i tak bardzo duża, to mimo wszystko nic nie wskazuje na to, że były to "setki tysięcy".

Autokar z turystami zbliżającymi się do "strefy wykluczenia" wokół Czarnobyla (2021 rok)
Autokar z turystami zbliżającymi się do "strefy wykluczenia" wokół Czarnobyla (2021 rok)East News

Wokół Czarnobyla będzie "strefa śmierci" przez tysiące lat

Tak zwana "strefa wykluczenia" wokół elektrowni jądrowej w Czarnobylu obejmuje obszar o promieniu około 30 km, który oficjalnie nie nadaje się do zamieszkania. Tereny w bezpośrednim sąsiedztwie elektrowni pozostają nadal mocno skażone promieniowaniem, ale to nie odstrasza śmiałków do powrotów. Mimo pesymistycznych scenariuszy do "strefy wykluczenia" zdecydowanie powraca życie. Wokół elektrowni w Czarnobylu, mimo zakazu osiedlania się, mieszka około stu tzw. samosiołów. To przeważnie osoby starsze, które bardzo często mieszkały tam przed katastrofą i mimo ryzyka zdecydowały się powrócić do swoich domów.

Dom zamieszkały przez "samosiołów" (osadników) w strefie wykluczenia wokół Czarnobyla
Dom zamieszkały przez "samosiołów" (osadników) w strefie wykluczenia wokół CzarnobylaEast News

Katastrofa w Czarnobylu spowodowała zmianę klimatu

Teoria o wpływie katastrofy w Czarnobylu na klimat nigdy nie została potwierdzona przez naukowców. Chociaż w wyniku eksplozji do atmosfery dostały się ogromne ilości substancji promieniotwórczych, to wbrew obawom nie doprowadziły do "nuklearnej zimy". Jeśli nawet dochodziło do okresowego spadku temperatur w latach 80. i 90. XX wieku, to wpływały na to zdecydowanie bardziej np. erupcje wulkaniczne. Był to po prostu kolejny mit związany z tą katastrofą.

Rubin „Estrela de Fura”. Rusza w tournée po świecieAFP
INTERIA.PL
Masz sugestie, uwagi albo widzisz błąd?
Dołącz do nas