Pięć pierwszych egzoplanet 2013 roku
Ogłoszono istnienie pięciu kolejnych planet pozasłonecznych. Są to pierwsze „obce światy”, o których poinformowano w 2013 roku.
Od kilku lat obserwujemy rosnącą liczbę odkrywanych planet pozasłonecznych. W latach 90. XX wieku czy na początku poprzedniej dekady większość wykrywanych obiektów planetarnych było dużymi gazowymi gigantami, krążącymi najczęściej blisko swych gwiazd macierzystych. W kolejnych latach sytuacja zaczęła się zmieniać - dzięki różnym programom obserwacyjnym, które ciągle przeszukują wiele gwiazd w poszukiwaniu planet pozasłonecznych. Jednym z takich programów jest HARPS (High Accuracy Radial Velocity Planet Searcher), zainstalowany przy 3,6 metrowym teleskopie w La Silla w Chile. Jest to część europejskiej organizacji o nazwie ESO (European Southern Observatory).
To właśnie HAPRS zawdzięczamy pięć pierwszych egzoplanet, o których poinformowano w 2013 roku. Obiekty otrzymały oznaczenia HD 103774 b, HD 109271 b i HD 109271 c oraz BD-061339 b i BD-061339 c. Cztery z tych egzoplanet krążą w dwóch układach planetarnych.
Wszystkie z powyższych obiektów, za wyjątkiem HD 103774 b, to prawdopodobnie obiekty masowo zbliżone do Neptuna z naszego Układu Słonecznego (zakres mas minimalnych od 9 do 54 mas Ziemi). Jedyny wyjątek, HD 103774 b, ma masę około 0,37 masy Jowisza, czyli zbliżoną do Saturna z Układu Słonecznego.
Wszystkie z nowo odkrytych egzoplanet, za wyjątkiem BD-061339 c, krążą blisko swoich gwiazd macierzystych - z czasem zawierającym się w zakresie od prawie 4 do prawie 31 dni. Jedynie BD-061339 c jest wyjątkiem - w średniej odległości około 0,44 z czasem rzędu 126 dni. Co ciekawe, orbita tej egzoplanety, pomimo dość dużej ekscentryczności (0,31) leży w całości wewnątrz ekosfery gwiazdy BD-061339. Oznacza to, że jakiekolwiek masywne egzoksiężyce planety (np. masy porównywalnej z Ziemią) mogą charakteryzować się warunkami odpowiednimi do utrzymania wody w stanie ciekłym.
Wraz z odkryciem pięciu egzoplanet lista znanych i potwierdzonych ciał pozasłonecznych wzrosła do 859 obiektów wg Encyklopedii Pozasłonecznych Układów Planetarnych (EPE).
źródło: EPE, PFA, exoplanet-spot
Krzysztof Kanawka
