Wszechświat
Środa, 22 listopada 2023 (13:47)
Aktualizacja Środa, 7 lutego 2024 (10:36)
Wszechświat to nieskończona przestrzeń, która obejmuje wszystko, co istnieje: od najmniejszych cząstek elementarnych, przez gwiazdy i galaktyki, aż po największe struktury kosmiczne. Jest miejscem, gdzie odbywa się ciągła ewolucja, rządząc się niezmiennymi prawami fizyki. Badanie wszechświata pozwala nam zrozumieć fundamentalne zasady, które kształtują naszą rzeczywistość, oferując odpowiedzi na pytania o pochodzenie, strukturę i przyszłość kosmosu.
Wszechświat - najważniejsze informacje
-
Elementy:
Co to jest Wszechświat?
Wszechświat to złożona całość obejmująca całą fizyczną czasoprzestrzeń oraz wszelkie formy energii i materii. Termin ten jest często utożsamiany z pojęciami "natura" i "rzeczywistość". Inną nazwą dla Wszechświata jest "Kosmos", choć ten termin może także odnosić się do przestrzeni pozaziemskiej oraz obiektów w niej zawartych, takich jak planety czy gwiazdy.
Badanie Wszechświata to interdyscyplinarne przedsięwzięcie. Kosmologia fizyczna skupia się na badaniu Wszechświata jako całości, natomiast inne dyscypliny, takie jak astrofizyka czy astronomia, analizują jego poszczególne komponenty. Dotychczasowe badania sugerują, że Wszechświat rozszerza się od momentu Wielkiego Wybuchu.
Ile lat ma Wszechświat?
W składzie materialnym Wszechświata dominują ciemna energia i ciemna materia. Te tajemnicze komponenty odpowiadają za większość energii i masy Wszechświata. Zwykła materia, z której zbudowane są gwiazdy, planety i my sami, stanowi mniejszość. Wiek Wszechświata wynosi ok.13,82 mld lat. Jego widzialna średnica to 91-93 mld lat świetlnych.
Nie jesteśmy pewni jego rzeczywistych rozmiarów – może być nieskończony.
Od początków historii ludzkości próbowano wyjaśnić charakter Wszechświata. Starożytni filozofowie, jak ci z Indii czy Grecji, promowali teorie geocentryczne. Teorie te ewoluowały przez wieki – od heliocentryzmu Kopernika, przez prawa Keplera, teorię grawitacji Newtona, aż do współczesnych odkryć astronomicznych.
Odkryliśmy, że istnieje wiele galaktyk poza Drogą Mleczną, a Wszechświat jest w ekspansji, co potwierdza przesunięcie ku czerwieni galaktyk i mikrofalowe promieniowanie tła.
Jak powstał Wszechświat?
Wszechświat, według dominującej teorii, rozpoczął się od Wielkiego Wybuchu, w którym powstały czas i przestrzeń. Ekspansja prowadziła do powstawania cząstek, atomów i w końcu gwiazd. Prawa fizyki jakie znamy były stałe od początku istnienia Wszechświata, a dominującą siłą jest grawitacja. Wszechświat ma trzy wymiary przestrzenne i jeden czasowy, ale mogą istnieć inne, zwinięte wymiary.
Chociaż z definicji nic nie może istnieć poza Wszechświatem, są teorie mówiące o wieloświatach – innych "Wszechświatach". Teoria chaotycznej inflacji czy wieloświatowa interpretacja mechaniki kwantowej to przykłady takich spekulacji. Nie wiemy co poprzedziło Wielki Wybuch, ani jaki będzie ostateczny los Wszechświata. Istnieją różne hipotezy, ale ich potwierdzenie może być poza naszym zasięgiem.
Z wszechświatem powiązana jest czasoprzestrzeń, czyli "arena", na której zachodzą wszystkie fizyczne zdarzenia, określone miejscem i czasem. Zdarzenie w tej "arenie" to unikalne położenie w określonym czasie, a cała czasoprzestrzeń jest zbiorem tych zdarzeń. Tradycyjnie postrzega się Wszechświat jako trójwymiarową przestrzeń połączoną z jednowymiarowym czasem, tworzącą tzw. czasoprzestrzeń Minkowskiego. Taka perspektywa upraszcza wiele teorii fizycznych.
Wprowadzenie koncepcji czasoprzestrzeni pozwoliło na bardziej jednolite opisywanie zachodzących w nim zjawisk. Jednak współczesna nauka spekuluje nad istnieniem dodatkowych wymiarów i różnych topologii czasoprzestrzeni.
Temat Wszechświat znajdziesz również w serwisie:
Więcej na temat Wszechświat
Wszechświat - Wiadomości
-
Po stu latach sprawdzili wielką teorię Einsteina. Jest wynik
Wczoraj, 20 listopada (19:40)Ogólna teoria względności Einsteina to jedna z podstaw dzisiejszego zrozumienia fizyki. Od ponad 100 lat wielu badaczy próbowało bezskutecznie podważyć jej założenia. Niemniej teraz... -
Odkryto czarną dziurę, która pochłania 40 razy więcej materii niż powinna
Wtorek, 12 listopada (07:20)Mechanizm powstawania supermasywnych czarnych dziur od dawna stanowi punkt zainteresowania badaczy. Nowe obserwacje z teleskopu Webba rzucają nowe światło na ten temat, ale jednocześnie... -
Nowa era fizyki już niedługo? Asteroidy kluczem do odkrycia ciemnej materii
Niedziela, 20 października (14:00)Nowe badania sugerują, że kluczem do odkrycia tajemniczej piątej siły we Wszechświecie nie musi być daleka przestrzeń kosmiczna, ale obiekty znacznie bliżej Ziemi - asteroidy w naszym... -
Żyjemy w Matrixie? Tak, a dowody kryją się w Biblii
Wtorek, 1 października (14:03)Jeśli czasem macie wrażenie, że żyjecie w symulacji, to możecie mieć rację. Tak przynajmniej uważa Melvin Vopson, profesor fizyki na Uniwersytecie w Portsmouth, który przekonuje, że cały... -
Teleskop Webba znalazł potencjalne brakujące ogniwo ewolucji wszechświata
Czwartek, 26 września (17:20)Głęboko w odmętach kosmosu Teleskop Jamesa Webba dokonał jednego z najciekawszych odkryć ostatnich lat. Jest nim niezwykle jasna galaktyka, która może odpowiedzieć na wielką tajemnicę,... -
Prawa fizyki do zmiany? Najnowsze odkrycie całkowicie zaskoczyło naukowców
Wtorek, 24 września (16:59)Może czekać nas spora rewolucja w fizyce. Naukowcy dokonali zaskakującego odkrycia dotyczącego cząsteczek zwanych neutrinami. Wyniki pomiarów są dla nich na tyle zaskakujące, że mówią o... -
Stephen Hawking się mylił. Ekstremalne czarne dziury jednak mogą istnieć
Niedziela, 22 września (06:00)Przez dekady uznawano, że pewne rodzaje czarnych dziur, zwane ekstremalnymi, nie mogą istnieć zgodnie z prawami fizyki. Teraz jednak dwóch matematyków obaliło tę teorię, podważając jedno... -
Rekordowe dżety z czarnej dziury. Ponad 200 razy większe od Drogi Mlecznej!
Czwartek, 19 września (12:50)Astronomowie zaobserwowali rekordowo wielkie dżety z supermasywnej czarnej dziury, które są naprawdę ogromne. Nasza galaktyka przy nich to nic wielkiego. Zjawisko rozciąga się na długość...