Skamieniałości na Marsie?
Łazik Curiosity sfotografował formacje skalne, które mogą wyglądać jak skamieniałości dawnego prostego życia. Publikacja na ten temat ukazała się na łamach czasopisma naukowego "Astrobiology".
Czy na Marsie istnieje lub istniało życie? To pytanie jest najprawdopodobniej głównym motorem napędowym misji związanych z czwartą planetą od Słońca. Raz po raz media obiegają krzykliwe nagłówki, z których wynika, że to właśnie teraz znaleziono decydujący dowód wskazujący na istnienie marsjańskiego życia, jednakże po kilku tygodniach sprawa cichnie. Nie dziwi w tym przypadku fakt, że kolejne odkrycia potencjalnych śladów życia przechodzą bez echa, pojawiając się przede wszystkim w dyskusjach naukowców. Ostatnie z takich odkryć, “ostrożnie” propagowane w mediach popularyzujących naukę to wykrycie skamieniałych pozostałości po mikroorganizmach na Marsie. Nora Noffke, geobiolog z dwudziestoletnim stażem i znaczącym dorobkiem naukowym w tej dziedzinie, w tym odkryciem najstarszych ziemskich skamieniałości, wysunęła ostrożną hipotezę, że formacje widoczne na zdjęciach skał wykonanych przez łazik Curiosity na Marsie są łudząco podobne do ziemskich pozostałości po ekosystemach mikroorganizmów.
Zdjęcie powstało w Gillespie Lake, wychodni Yellowknife Bay, jeziora sezonowo wypełnionego wodą we wczesnej historii Marsa. Na Ziemi takie struktury (po angielsku nazywane microbially-induced sedimentary structures lub MISS) są znajdowane w płytkich wodach na całym świecie, a duża część z nich staje się skamieniałościami i świadczy o historii życia na naszej planecie.
Choć podobieństwo jest niezwykłe, Nora Noffke nie zaprzecza, że podobne twory mogą powstać w wyniku abiotycznych procesów – stawia jednak przy tym swoje doświadczenie w badaniu podobnych skamieniałości na szali prawdopodobieństwa i przyjmuje tezę, że skamieniałości pochodzą od organizmów żywych. Przeglądanie zdjęć centymetr po centymetrze i porównywanie ich z danymi dostępnymi na Ziemi to żmudna i ciężka praca, co gorsze jednak, wyniki są niejednoznaczne i bez dalszych dowodów trudno o wiążącą opinię. Naukowcy są zgodni, że bez misji sample-return polegającej na wysłaniu robota pobierającego próbkę i wracającego z nią na Ziemię, wszelkie analizy optyczne są tylko i wyłącznie spekulacjami. Misja w stylu sample-return jest droga i nie zapowiada się, żeby w najbliższym czasie podobna się odbyła. Najprawdopodobniej pokolenie początku XXI wieku nie uzyska odpowiedzi na pytanie, czy na Marsie kiedykolwiek istniało życie. Na koniec artykułu prezentujemu kilka ujęć z ziemskich środowisk mikroorganizmów i porównanie do potencjalnych skamieniałości marsjańskich.
Potencjalne pozostałości po MISS - erozji wywołanej przez ekosystemy mikroorganizmów (u góry); krawędź maty mikroorganizmów Portsmouth Island, USA (środek); zerodowana powierzchnia pod wpływem działalności mikroorganizmów z naszych czasów Mellum, Niemcy (dół).
Porównanie szczelin w Gillespie Lake na Marsie i współczesnej maty bakteryjnej w Bahar Alouane, Tunezja.
