Starożytne kamienne kręgi to zaawansowane instrumenty astronomiczne

Naukowcy potwierdzili krążącą od wielu lat teorię o kamiennych kręgach rozsianych po całej Wielkiej Brytanii. Okazuje się, że obiekty te zostały starannie rozmieszczone, by wskazać astronomiczne zdarzenia, także takie, które mają miejsce raz na 19 lat.

Krąg w Stenness na Orkadach
Krąg w Stenness na Orkadachmateriały prasowe

Wieki przed Stonehenge wzniesiono podobne, mniejsze kręgi na szkockiej wyspie Lewis i archipelagu Orkadów. Pozycja kamiennych bloków wydaje się być tak starannie dobrana, by znajdować się w jednej linii z różnymi astronomicznymi wydarzeniami, choćby takimi jak miejsce, gdzie Słońce wschodzi w najkrótszym dniu roku.

Nie wszystkie kamienne kręgi są precyzyjne - w przypadku niektórych ich ustawienie może mijać się o stopień lub dwa z miejscem wschodu Słońca. Naukowcy zaczęli się zastanawiać czy było to przypadkowe, czy może starożytni budowniczy wiedzieli o czymś, czego my nie dostrzegamy.

- Nikt wcześniej nie brał tego pod uwagę, nawet czysto statystycznie, że pojedynczy kamienny krąg został zbudowany zgodnie ze zjawiskami astronomicznymi - powiedziała dr Gail Higginbottom z Uniwersytetu w Adelaide.

Zespół Higginbottom policzył liczbę kamieni w wielkich szkockich kręgach Callanish i Stenness, a następnie za pomocą symulacji komputerowych rozmieszczał je losowo 720 razy. Celem eksperymentu było sprawdzenie, jak często powstaną konfiguracje wskazujące na zjawiska astronomiczne, takie jak wspomniany wschód Słońca w najkrótszym dniu roku. Wnioski były zgodne z przewidywaniami - idealne rozmieszczenie kamieni rzadko było przypadkowe.

- To badanie to wyczekiwany od dawna dowód na to, że starożytni Brytyjczycy połączyli niebo, Ziemię i kamienne kręgi. Jest to praktykowane w ten sam sposób od 2000 lat - powiedziała Higginbottom.

Naukowcy rozszerzyli analizę na mniejsze kręgi porozrzucane po całej Szkocji, wzniesione w podobnym okresie co Stonehenge - 500 lat po Callanish i Stenness.

Połowa kręgów została starannie umieszczona zarówno w wysokim krajobrazie (blisko północnego horyzontu), jak i niskim, południowym horyzoncie. W każdym przypadku, Słońce wschodzi w najwyższym punkcie kręgu, podczas letniego lub zimowego przesilenia, a czasami w obu przypadkach. Niektóre z kamiennych monolitów są dostosowane do wschodu lub zachodu Księżyca w konkretne dni roku.

Najnowsze badania potwierdzają zatem, że starożytni mieszkańcy Wysp Brytyjskich mieli zaawansowaną wiedzę astronomiczną.