Czołgi nad Sommą. Krwawa jatka we Francji

Od zakończenia I bitwy pod Marną, wojska na froncie zachodnim gniły w okopach przepychając się na wąskim froncie o kilka kilometrów to w jedną, to w drugą stronę. Ofensywa znad Sommy miała przynieść aliantom wyczekiwane zwycięstwo. Dlatego na froncie pojawiły się wszelkie nowinki techniczne. W tym czołgi. Przyniosła jedynie ponad milion ofiar.

article cover
East News

Czołgi nad Sommą. Krwawa jatka we Francji

Od zakończenia I bitwy pod Marną, wojska na froncie zachodnim gniły w okopach przepychając się na wąskim froncie o kilka kilometrów to w jedną, to w drugą stronę. Ofensywa znad Sommy miała przynieść aliantom wyczekiwane zwycięstwo. Dlatego na froncie pojawiły się wszelkie nowinki techniczne. W tym czołgi. Przyniosła jedynie ponad milion ofiar.

Nad Sommą po raz pierwszy pojawiły się na froncie czołgi. Prace nad nimi rozpoczęto dzięki Winstonowi Churchillowi, który uwielbiał nowinki techniczne. 12 lutego 1916 roku brytyjskie ministerstwo wojny złożyło zamówienie na 100 seryjnych pojazdów Mark I. Potem tę liczbę zwiększono o kolejne 50. Jednocześnie starano się utrzymać istnienie pojazdów w tajemnicy. Pierwsze czołgi typu Mark I wysłano na front do Francji w sierpniu 1916 roku.East News
Na 15 września alianci zaplanowali ofensywę, którą miały przeprowadzić 13. dywizja Commonwealthu oraz francuski 4. Korpus. Atak piechoty miało wspierać 49 czołgów Mark I. Niestety jeszcze przed rozpoczęciem bitwy Brytyjczycy stracili większość pojazdów.East News
Winna była błędna taktyka - pojazdy atakowały w grupach po dwa-trzy wozy w znacznym rozproszeniu. Nie mogły osłaniać się wzajemnie ogniem i dość szybko zostały unieruchomione lub zmuszone do odwrotu. Jednak mimo to efekt ich użycia był piorunujący.East News
Niemcy byli zaskoczeni użyciem nowej broni. Okazało się, że nie posiadają niczego, co mogłoby ją powstrzymać. Na pierwszej linii nie posiadani artylerii strzelającej ogniem na wprost. W dodatku atak pod osłoną czołgów okazał się zbawienny dla piechoty - straty atakujących były niższe, niż w przypadku innych szturmów.East News
W połowie 1916 roku alianci zachodni znajdowali się w trudnym położeniu. Problemy zaczęły się już w lutym pod Verdun, na które Niemcy uderzyli 21 lutego 1916 z dziewięciodniowym opóźnieniem spowodowanym burzami śnieżnymi. Po tygodniu walk Francuzom udało się powstrzymać ofensywę. Jednak wkrótce Niemcy zaatakowali wzgórza Le Mort Homme, które zdobyli w maju. 7 czerwca padł fort Vaux. Od lutego w czasie bitwy pod Verdun Francuzi stracili ponad 200 tysięcy żołnierzy.East News
Ich atak był miażdżący. Okazało się, że czołgi zrobiły we froncie znaczną wyrwę, którą z braków odpowiednich środków nie udało się zapełnić. Z powodu niedoborów w zaopatrzeniu czołgi musiały się wycofać oddając Niemcom teren.East News
W pierwszej połowie listopada u ujścia rzeki Ancre do Sommy po raz pierwszy w historii współpracowały ze sobą okręty rzeczne i czołgi. Kanonierki typu "Dislère" wspierały ogniem kontrbateryjnym atak brytyjskich Mark I. Później czołgi i kanonierki współpracowały ze sobą jeszcze podczas operacji w Szampanii. Doświadczenie to wykorzystano później podczas operacji przeprowadzanych przez brytyjskie jednostki pancerne i flotylle rzeczne w czasie Wojny Interwencyjnej w Rosji przeciwko bolszewikom w latach 1919-1920.East News
Bitwa nad Sommą skończyła się 18 listopada 1916 roku z powodu złych warunków atmosferycznych - błota, ciągłe opady deszczu i niska podstawa chmur uniemożliwiły prowadzenie operacji. Po nieco ponad czterech miesiącach walk front przesunął się o 12 kilometrów na froncie o szerokości 40 kilometrów. East News
Mimo to Szef Sztabu Imperialnego, generał Douglas Haig, był sceptyczny. Dopiero kolejne operacje czołgów zmieniły jego stosunek do nowej broni. W walkach pod Courcelette, Martinpuich i Flers wieczorem 15. i przez cały dzień 16 września spowodowały, że szala zwycięstwa przechyliła się na korzyść Brytyjczyków. Kolejny raz czołgi zaatakowały w bojach o Thiepval, Combles i Gueudecourt.East News
Ze względu na bardzo trudną sytuację Francuzów pod Verdun alianci zachodni postanowili nie czekać na planowane uderzenie Rosjan na wschodzie i rozpocząć ofensywę znad Sommy wcześniej niż planowano. 24 czerwca 1916 roku brytyjska i francuska artyleria rozpoczęła ostrzał pozycji niemieckich. W ciągu ośmiu dni przygotowania artyleryjskiego wystrzelono ponad 1,5 miliona pocisków. East News
Z różnych przyczyn na pierwszą linię dotarły jedynie 32 czołgi. W dodatku pięć z nich ugrzęzło w podmokłym terenie, a 9 uległo awarii. Pozostałe 18 wozów nie odegrało decydującej roli w przebiegu walk. East News
Tylko w ciągu pierwszego miesiąca walk zginęło po obu stronach 196 081 żołnierzy. W sumie nad Sommą krew przelało 1 666 289 żołnierzy, w tym 513 289 Brytyjczyków, 434 000 Francuzów i 719 000 żołnierzy armii niemieckiej. Sławek Zagórski East News
Masz sugestie, uwagi albo widzisz błąd?
Dołącz do nas

Najnowsze