Przeloty ISS nad Polską 2024. Kiedy stacja kosmiczna na niebie?

Po ziemskiej orbicie krążą tysiące satelitów. Większość z nich to te telekomunikacyjne, ze słynnymi Starlinkami na czele. Ale to hasła typu "ISS nad Polską 2024" budzą ogromną ekscytację wśród internautów, a fanów wypatrywania tego obiektu na niebie w nocy jest coraz więcej. Dlaczego?

ISS to inaczej Międzynarodowa Stacja Kosmiczna (International Space Station). Jest ona pierwszą w historii kosmiczną stacją, która powstała przy współpracy wielu państw. Jej montaż na orbicie rozpoczął się w 1998 roku. Obiekt obecnie (koniec 2023 r.) składa się z 16 modułów, a docelowo ma ich być 17. Na ISS stale znajduje się załoga, która prowadzi badania.

W powstanie i utrzymanie ISS były i są zaangażowane przede wszystkim:

ISS to obiekt o dużej wielkości, który powstał z myślą o prowadzeniu badań naukowych w warunkach mikrograwitacji. Projekty, które są tam realizowane, mają bardzo zróżnicowany zakres tematyczny - zaczynając od uprawy roślin, przez kwestie związane z meteorologią, obserwacją kosmosu, naukami o materiałach, fizyką, a kończąc na obserwacji pracy ludzkiego organizmu.

Na ISS znajdują się też różnego rodzaju moduły umożliwiające prowadzenie eksperymentów. Za najciekawszy jest uznawany AMS, czyli Magnetyczny Spektrometr Alfa. Jego zadaniem jest precyzyjne mierzenie strumienia naładowanych promieni kosmicznych na niskiej orbicie okołoziemskej. Ma to na celu lepsze zrozumienie początków Wszechświata, a także poszukiwanie dowodów na istnienie ciemnej materii, cząstek dziwnych czy ciemnej materii.

Przymierzasz się do obserwacji Międzynarodowej Stacji Kosmicznej? Oto kilka faktów i ciekawostek, które uczynią podziwianie jej jeszcze bardziej fascynującym.

ISS jest zasilana za pomocą baterii słonecznych.

Od 2020 r. w projekt jest zaangażowana prywatna firma, SpaceX; transport załogi na ISS odbywa się m.in. przy pomocy jej statku, Crew Dragon.

Międzynarodowa Stacja Kosmiczna jest widoczna na niebie "gołym okiem". Wynika to z jej niewielkiej odległości od Ziemi, a także z dobrego oświetlenia (m.in. dzięki bateriom słonecznym). Jej magnitudo (a więc "jasność") wynosi od -51 do -5,9m. Dla porównania planeta Wenus na nieboskłonie osiąga maksimum blasku na poziomie -4m, a Jowisz - ok. 2,5-2,8m. ISS jest też widoczna w Polsce. Wystarczy wiedzieć, kiedy obserwować jej przeloty.

ISS waży łącznie ponad 400 t i ma objętość przestrzeni życiowej 837 m2. Jednocześnie może na niej przebywać maksymalnie 6 osób.

Lot do ISS trwa średnio kilka godzin. Najszybciej tę trasę pokonał Sojuz-MS-17 w 2020 roku - zajęło mu to ok. 3 godziny.

Na ISS do tej pory było łącznie ponad 170 osób. Trafiły tam w ramach 69 ekspedycji. Kolejna, 70-ta, jest planowana na marzec-kwiecień 2024 r. Natomiast 71. ekspedycja ma nastąpić w sierpniu i wrześniu 2024 r.

Na ISS, poza badaczami, pojawiło się do tej pory również 13 "kosmicznych turystów", którzy zapłacili za możliwość odwiedzenia Międzynarodowej Stacji Kosmicznej.

Międzynarodowa Stacja Kosmiczna nieustannie okrąża orbitę ziemską. Znajduje się na wysokości pomiędzy 419 km n.p.m. w perygeum i 421 km n.p.m. w apogeum. W ciągu doby ISS wykonuje ok. 15 okrążeń (jeden okres orbitalny obiektu wynosi 93 m.

Obliczono, że łącznie (stan na grudzień 2023 r.) ISS wykonało ok. 145 tys. okrążeń Ziemi. Ta liczba jednak stale rośnie.

Ponieważ ISS krąży na orbicie okołoziemskiej cały czas, można ją zaobserwować w różnych miejscach na naszej planecie. Zgodnie z danymi NASA, jest ona widoczna dla ok. 90% populacji Ziemi. Jest również cyklicznie widoczna w Polsce i... nie jest to zdarzenie rzadkie. Zdarza się w przedziałach czasowych raz na kilka-kilkanaście tygodni, a Stację najczęściej można zaobserwować na porannym lub wieczornym niebie - a zatem w okolicach zachodu i wschodu Słońca. Warto przygotować się do obserwacji i zaplanować ją z wyprzedzeniem!

Zastanawiasz się, kiedy nastąpią przeloty ISS nad Polską w 2024 roku?  Dni, w których będzie można obserwować Międzynarodową Stację Kosmiczną, będzie całkiem sporo. Dlatego bez problemu znajdziesz dogodny moment na jej podziwianie.

Jak to zaplanować?

Oto jak prezentuje się kalendarz przelotów ISS nad Polską 2024.

W styczniu 2024 roku można się spodziewać przelotów ISS nad Polską między 20 a 31 stycznia. Pojawi się na wieczornym niebie, a zatem w godzinach w okolicy zachodu Słońca. Będzie to więc wygodna pora do jej oglądania dla nocnych marków.

W lutym 2024 również będzie można poobserwować Międzynarodową Stację Kosmiczną. Będzie się pojawiać na nieboskłonie w naszym kraju na porannym niebie, od 20 do 29 lutego. Czy uda Ci się ją dostrzec, np. na spacerze o świcie lub w drodze do pracy?

W marcu 2024 r. przeloty ISS nad Polską będą miały miejsce aż w dwóch cyklach.

Stację będzie można "wytropić" przez większą część miesiąca.

W kwietniu 2024 r. nie można się spodziewać przelotów ISS nad Polską. Jeżeli jednak chcesz spojrzeć w nocne niebo, szczególnie warto to zrobić 21 i 22 kwietnia. Wówczas nad naszym krajem będzie można podziwiać deszcz meteorów, a dokładniej - Lirydów. To ciekawa alternatywa!

Maj zrekompensuje miłośnikom astronomii "posuchę" z kwietnia. To bowiem miesiąc, w którym będzie można obserwować całonocne przeloty ISS nad Polską. To zatem świetny moment na poobserwowanie Międzynarodowej Stacji Kosmicznej na nieboskłonie - bez względu na godzinę. Wystarczy wybrać bezchmurną noc!

W czerwcu 2024 roku nie są spodziewane przeloty ISS nad Polską. Co zatem oglądać wówczas na niebie? Będzie to m.in. okres widoczności obłoków srebrzystych (NLC) - warto ich wypatrywać!

Lipiec 2024 to dobry miesiąc na obserwację ISS nad Polską. W tym miesiącu można się - podobnie jak w maju - spodziewać całonocnych przelotów Międzynarodowej Stacji Kosmicznej.

W sierpniu 2024 roku można oczekiwać porannych przelotów ISS nad Polską. Będą one widoczne między 20 a 31 sierpnia. Księżyc będzie wówczas po pełni i w fazie ostatniej kwadry, co może sprzyjać obserwacjom.

We wrześniu 2024 roku można będzie obserwować przeloty ISS nad Polską w dwóch "rzutach".

Przy okazji jest to dobry miesiąc do obserwacji Merkurego na porannym niebie. Polecamy!

W październiku 2024 r. ISS nad Polską będzie widoczne w 2. połowie miesiąca. Mówiąc dokładniej - Stację będzie można obserwować między 15 a 31 października, na porannym niebie.

W podobnym okresie będzie można obserwować ISS nad Polską w listopadzie 2024 r. Przeloty są przewidziane na 15-29 listopada, na wieczornym niebie.

W grudniu 2024 r. przeloty ISS nad Polską będą obserwowane na porannym niebie, w środkowej części miesiąca. Chodzi o okres między 10 a 25 grudnia. Można więc poszukać Stacji na niebie także w Boże Narodzenie.

Oto krótkie zestawienie kalendarza przelotów ISS nad Polską w 2024 roku w pigułce.

ISS jest jasnym obiektem na niebie, ponieważ zamontowane na niej panele słoneczne odbijają promieniowanie naszej Gwiazdy Dziennej. Dlatego łatwo ją obserwować w nocy. Jest to najłatwiejsze albo tuż po zachodzie słońca, albo niedługo przed jego wschodem. Często mówi się, że w dni i godziny przelotu pojawia się "tuż nad głową". Rozpoznasz ją, ponieważ:

Wystarczy kilka minut przyglądania się nieboskłonowi, aby nawet niewprawiony amator astronomii z łatwością dostrzegł ISS. Oczywiście muszą ku temu panować odpowiednie warunki. Czyli jakie?

Przyjemnością może być nie tylko obserwacja ISS nad Polską, ale również uwiecznienie tego obiektu na fotografii. Najciekawsze zdjęcia to te z długą ekspozycją - które pokazują zmianę pozycji Stacji na nieboskłonie. Doświadczeni fotografowie zjawisk astronomicznych radzą, aby:

Ponieważ dni, w których nastąpią przeloty ISS nad Polską w 2024 jest wiele, masz sporo szans, aby poćwiczyć z różnymi ustawieniami aparatu. Praktyka czyni mistrza!

Czy planujesz podziwianie ISS na wieczornym lub porannym niebie w 2024 roku? Warto o tym pomyśleć i - gdy dostrzeże się Międzynarodową Stację Kosmiczną - pomyśleć, że w tym momencie znajdują się tam ludzie. Ciekawa perspektywa, prawda?