Ataki na uczelniach w Polsce i na świecie. Jak zwiększyć bezpieczeństwo?

Niemcy, Francja, Czechy czy Serbia to tylko niektóre z krajów, w których dochodziło do ataków z ofiarami śmiertelnymi w placówkach edukacyjnych. Wywołały one debaty na temat konieczności wprowadzenia dodatkowych zabezpieczeń oraz kontroli na uniwersytetach i w szkołach.

W środę wieczorem doszło do zabójstwa na terenie Uniwersytetu Warszawskiego. Student III roku prawa zaatakował siekierą pracownicę, która zamykała drzwi Auditorium Maximum. Kobieta nie żyje. Pracownik Straży UW, który ruszył na pomoc, również został raniony. Został hospitalizowany i jego życiu nie zagraża niebezpieczeństwo.

W Niemczech w ostatnich latach doszło do kilku poważnych ataków. W 2022 roku w wyniku strzelaniny na Uniwersytecie w Heidelbergu zginęła młoda kobieta, a trzy osoby zostały ranne. Sprawcą był 18-letni student, który popełnił samobójstwo po ataku.

W tym samym roku w szkole wyższej w Hamm mężczyzna zaatakował nożem cztery osoby, jedna z nich zmarła. Napastnik został obezwładniony przez studentów i przekazany policji.

Instytucje żydowskie w Niemczech są szczególnie chronione, zwłaszcza szkoły i przedszkola - ich nadzór policyjny trwa od 1972 roku, kiedy izraelscy olimpijczycy zostali zabici przez palestyńskich terrorystów.

Większość szkół jest tam strzeżona przez uzbrojonych ochroniarzy, a wejście jest ściśle nadzorowane: należy się wylegitymować oraz przejść kontrolę bagażu. Tereny uczelni są ogrodzone i monitorowane, a dostęp do akademików mają tylko mieszkańcy i zgłoszeni goście.

Szkoły w Izraelu mają własne schrony na wypadek alarmów, a pracownicy oraz uczniowie przechodzą regularne szkolenia z zakresu bezpieczeństwa.

Rząd opowiedział się za dalszym wzmocnieniem kontroli w szkołach po tragedii w Nanets w kwietniu tego roku, kiedy licealista zaatakował nożem innych uczniów, zabijając jedną osobę.

Przełomowym jednak momentem był zamach na redakcję czasopisma "Charlie Hebdo" i seria zamachów w Paryżu w 2015 roku - wtedy zmieniono zasady bezpieczeństwa w szkołach i rozpoczęto sprawdzanie tożsamości wchodzących i kontrolę plecaków uczniów.

Niedawny sondaż pokazał, że aż 35% uczniów nie czuje się bezpiecznie na uczelniach. Zasady bezpieczeństwa we włoskich uniwersytetach reguluje ustawa, na mocy której każda uczelnia ma specjalną jednostkę do spraw prewencji i zagwarantowania bezpieczeństwa studentom i pracownikom.

Jedną z najgłośniejszych spraw sądowych we Włoszech była zbrodnia w 1997 roku, która wstrząsnęła opinią publiczną w całym kraju. 22-letnia studentka prawa zmarła po zranieniu bronią palną, a skazany asystent z wydziału prawa nigdy się do winy nie przyznał.

Wśród wielu środków bezpieczeństwa wykorzystywanych na prawie 4 tys. amerykańskich uniwersytetach wymienia się m.in. systemy kamer, a w ostatnich latach również drony, które monitorują otoczenie np. podczas meczów na stadionach.

Aby dbać o bezpieczeństwo, na terenie kampusów montowane są niebieskie telefony alarmowe, które umożliwiają szybki kontakt ze służbami w przypadku potrzeby.

W Szwecji po lutowej strzelaninie w szkole dla dorosłych w Oerebro, podczas której zginęło 11 osób, w tym sprawca, rząd chciał zamknąć szkoły i uniwersytety przed osobami nieuprawnionymi, jednak ostatecznie pozostawiono tę decyzję dyrektorom placówek.

W Finlandii nie funkcjonują specjalne procedury bezpieczeństwa w placówkach szkolnych i na uniwersytetach, jednak rząd debatuje nad zaostrzeniem przepisów w związku z atakami. W 2024 roku w szkole podstawowej w Vantaa 12-latek przyszedł do szkoły z rewolwerem i zaczął strzelać do uczniów ze swojej klasy - zginęła jedna osoba, a dwie zostały ranne.

Na Uniwersytecie Karola w Pradze w grudniu 2023 roku słuchacz otworzył ogień z broni automatycznej i zabił 14 osób, a 25 zostało rannych. Sprawca popełnił samobójstwo. Po tej tragedii wzmocniono zasady bezpieczeństwa na uczelniach.

Źródło: PAP