Formacje o pochodzeniu biologicznym na Home Plate?
Czy marsjański łazik Spirit sfotografował na czerwonej Planecie pozostałości po biologicznych strukturach jeszcze w 2007 roku?
Choć misja łazika Spirit zakończyła się w 2010 roku, to wciąż trwa analiza i interpretacja danych zebranych w czasie jej trwania. W jednej z najnowszych publikacji naukowych, napisanej przez zespół naukowców z Uniwersytetu Stanowego Arizony (ASU), analizie zostały poddane zdjęcia wykonane w rejonie o nazwie „Home Plate”. Jest to płaskowyż o średnicy około 90 metrów pochodzenia wulkanicznego, którego część prawdopodobnie ukształtowała się w kwaśnych warunkach hydrotermalnych.
Publikacja nosi tytuł: „Silica deposits on Mars with features resembling hot spring biosignatures at El Tatio in Chile” (Pokłady krzemionki na Marsie o charakterystyce zbliżonej do biosygnatur występujących w gorących źródłach El Tatio w Chile). Ta praca naukowa została opublikowana na łamach renomowanego czasopisma naukowego Nature Communications.
Naukowcy z ASU zwrócili uwagę, że na niektórych zdjęciach powierzchni Home Plate wyraźnie widać struktury przypominające uwodnioną krzemionkę z chilijskiego regionu El Tatio. Jest to bardzo intrygujące porównanie, gdyż podobne ziemskie struktury powstają w warunkach hydrotermalnych i są śladami procesów wymagających udziału prostych form życia.
El Tatio jest ciekawym obszarem, gdyż znajduje się wysoko nad powierzchnią morza (ok 4300 metrów), a przy tym jest to bardzo suchy region (mniej niż 100 mm opadu rocznie). Dodatkowo warunki El Tatio powodują, że każdy opad bardo szybko paruje (wartość parowania wody wynosi ponad 130 mm rocznie). Region charakteryzuje także bardzo duża zmienność temperatur, jest on także wystawiony na dość duży strumień promieniowania ultrafioletowego (UV). Warunki występujące wokół tych źródeł hydrotermalnych mogą odpowiadać zatem tym, jakie niegdyś panowały na marsjańskim Home Plate – gdy Czerwona Planeta miała grubszą atmosferę.
W El Tatio obecne nadal występują proste formy życia – okrzemki oraz cyjanobakterie. Obserwuje się tam także obecność kolonii (mat) bakteryjnych. W wyniku aktywności tego prostego życia w El Tatio powstają hydraty krzemionkowe o złożonej mikrostrukturze, posiadające dużą porowatość o małych, podłużnych kształtach oraz zbudowanych z cienkich warstw krzemionki. Podobne struktury udało się częściowo zobaczyć na zdjęciach wykonanych na obszarze Home Plate, jednak rozdzielczość mikroskopu łazika Spirit była niewystarczająca do uzyskania jednoznacznych danych. Wydaje się jednak możliwe, że warunki na Home Plate mogły odpowiadać tym, które dziś obserwujemy w El Tatio, co oznacza możliwość udziału prostych form życia w tworzeniu lokalnych struktur krzemionkowych.
Niestety, misja łazika Spirit zakończyła się w 2010 roku. Łazik nie zdołał także wykonać kilku ważnych pomiarów za pomocą pokładowych instrumentów na analizowanych w tej publikacji formacjach Home Plate. Wyniki zawarte w tej pracy naukowej mogą jednak stanowić wskazówkę dla dalszych badań, które prowadzą łaziki Opportunity i Curiosity oraz aktualnie budowanych ExoMars i Mars 2020. Te dwa ostatnie znajdą się na Marsie dopiero za kilka lat – nie wybrano jeszcze miejsc lądowania. Może łazik Mars 2020 zbada podobne struktury przy pomocy znacznie potężniejszych instrumentów?
