RMF 24: Złowrogie piękno Meduzy
Astronomowie Europejskiego Obserwatorium Południowego opublikowali najbardziej szczegółowe jak dotąd zdjęcie pięknej Mgławicy Meduza. Słabo widoczny w gwiazdozbiorze Bliźniąt obiekt, oddalony od Ziemi o około 1500 lat świetlnych, zyskał swą nazwę ze względu na serpentyny włókien świecącego gazu, przypominające węże, które zamiast włosów miała nosząca to imię Gorgona z greckiej mitologii.
Mgławicę obserwujemy w okresie, kiedy gwiazda w jej wnętrzu odrzuciła już w przestrzeń kosmiczną swoje zewnętrzne warstwy. To one tworzą kolorowy obłok, zapowiedź przyszłych losów naszego Słońca, które także stanie się obiektem tego typu. Światło czerwone pochodzi od zjonizowanego wodoru, zielone - od zjonizowanego tlenu. Widoczne na zdjęciu zaburzenia struktury obłoku wskazują, że proces odrzucania materii mógł być przerywany.
Trwająca przez dziesiątki tysięcy lat faza mgławicy planetarnej jest ostatnią fazą transformacji gwiazdy podobnej do Słońca, zanim zakończy swoją aktywność jako biały karzeł. Astronomowie ESO podkreślają, że to stadium jest niewielkim ułamkiem całego czasu życia gwiazdy. Porównują go w skali życia człowieka do czasu dmuchania przez dziecko mydlanej bańki i obserwacji, jak potem odpływa.
Świecenie obłoków to wynik bombardowania silnym promieniowaniem ultrafioletowym gwiazdy. To ono sprawia, że atomy w gazie ulegają jonizacji, tracą elektrony. Barwa światła pozwala lepiej te obiekty identyfikować. Charakterystyczne zielone światło pochodzi od podwójnie zjonizowanego tlenu.
Mgławicę Meduza oznacza się też jako Abell 21, dla uczczenia amerykańskiego astronoma Georga O. Abella, który odkrył i skatalogował obiekt w 1955 roku. Przez pewien czas zastanawiano się, czy obłok może być pozostałością po supernowej. Dokładniejsze badania pozwoliły jednak jednoznacznie zidentyfikować go jako mgławicę planetarną.
Wbrew pozorom, gwiazdowym jądrem Mgławicy Meduza wcale nie jest jasna gwiazda w centrum zdjęcia. Ta gwiazda, oznaczona jako TYC 776-1339-1, jest położona przed mgławicą. Centralną gwiazdą Meduzy jest słabsza, bardziej niebieska gwiazda położona nieco obok kształtu półksiężyca po prawej stronie zdjęcia.
Na podstawie materiałów prasowych ESO.
