Wiry pyłowe na Tytanie
Podczas gdy na Tytanie większość naukowców nie spodziewałaby się występowania tornad ze względu na gęstą atmosferę, okazuje się, że są one tam dość powszechne.
Tytan, największy księżyc Saturna, jest jedynym miejscem w Układzie Słonecznym z płynącymi rzekami i jeziorami. Są one jednak wypełnione nie wodą, a ciekłym metanem. Na Tytanie mogą także występować wiry pyłowe, czyli miniaturowe tornada.
Misja Cassini wykryła wpływ deszczu i burz pyłowych na Tytana, ale te wydarzenia nie były wystarczające, aby wyjaśnić formacje geologiczne na księżycu, m.in. pyliste wydmy, które pokrywają ok. 17 proc. jego powierzchni. Obecność pyłu, który składa się z materiału organicznego, została udokumentowana na Tytanie w poprzednich badaniach, ale sposób jego dystrybucji pozostawał tajemnicą.
Naukowcy wykorzystali modele meteorologiczne i dane zebrane przez sondę Cassini. Astronomowie doszli do wniosku, że ruch materiału organicznego na Tytanie jest możliwy dzięki wirom pyłowym.
- Wiatry na powierzchni Tytana są zwykle bardzo słabe. O ile przez księżyc nie przetoczy się wielka burza, prawdopodobnie nie ma aż tak silnego wiatru, by przenosić materiał. Wiry pyłowe mogą być jednym z głównych mechanizmów transportu pyłu na Tytanie - powiedział Brian Jackson, planetolog z Uniwersytetu Stanowego Boise.
Wiry pyłowe tworzą się w suchych, spokojnych warunkach pogodowych. Jeżeli światło słoneczne ogrzeje powierzchnię, część powietrza zaczyna się wznosić, tworząc małe wiry. Nawet jeżeli Tytan jest daleko od Słońca, to nasza gwiazda macierzysta nadal ma wpływ na powierzchnię księżyca.
- Kiedy policzymy to, ile pyłu powinien podnieść wir pyłowy w zależności od prędkości wiatru, który widzimy, wydaje się, że jest w stanie podnieść go więcej niż byśmy się spodziewali. Może istnieje jakiś inny mechanizm, który pomaga przenieść ten pył, a może równania są po prostu błędne - powiedział Brian Jackson.
Wiry pyłowe występują zarówno na Ziemi, jak i na Marsie. Być może także i na Tytanie, choć rewelacja ta musi zostać potwierdzona. Następna planowana misja na ten księżyc Saturna dopiero w 2034 r.
