EDSAC obchodzi urodziny

6 maja 1949 roku, a więc niemal równo 64 lata temu, po raz pierwszy odpalony został program na komputerze EDSAC (Electronic Delay Storage Automatic Calculator) na Uniwersytecie Cambridge, dzięki czemu stał się on pierwszą tego typu maszyną wykonujacą zapisany wcześniej program.

O rok wyprzedził go SSEM (Small-Scale Experimental Machine) - pierwszy komputer oparty na architekturze von Neumanna, na którym 21 czerwca 1948 roku uruchomiono zapisany program - jednak nie jest on uważany za komputer użytkowy, a jedynie maszynę prototypową. EDSAC z kolei był przez kilka lat wykorzystywany do prowadzenia obliczeń używanych w przeróżnych badaniach, a pierwszy jego program miał za zadanie obliczenie kwadratów liczb i kolejnych liczb pierwszych.

Komputer ten był w stanie przeprowadzać 650 operacji na sekundę - dziś ta liczba może wydawać się śmieszna - obecnie moc superkomputerów mierzy się w bilionach FLOPSów (operacji zmiennoprzecinkowych na sekundę) - jednak w swoim czasie był on rewolucją.

Obliczenia przeprowadzała sieć trzech tysięcy lamp elektronowych, a dane zapisywane były początkowo w pamięci rtęciowej (składała się ze stalowych rur z rtęcią długości metra i średnicy paru centymetrów), a następnie - od 1952 roku - taśmowej.

To na EDSAC David Wheeler opracował pojęcie podprogramów (funkcji, procedur) - co znacznie ułatwiło dalsze prace programistom. Na komputerze tym w 1952 roku powstało też coś, co można uznać za pierwszą grę komputerową w historii - OXO. Była to gra w kółko i krzyżyk napisana przez A.S. Douglasa, w której gracz mógł stanąć naprzeciw komputera, a rozgrywka była wyświetlana na żywo na kineskopie.

Niestety - oryginalny komputer dziś już nie istnieje, lecz w 2011 roku organizacja Computer Conservation Society zapowiedziała, że stworzy działającą replikę, która ma stanąć w Museum of Computing do roku 2015.