Najbardziej skażone miasta w Polsce

Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) każdego roku na skutek wdychania zanieczyszczonego powietrza na całym świecie umierają 2 miliony ludzi. Sprawdźmy w których miastach i krajach skażenie powietrza jest największe i jak wygląda sytuacja w Polsce.

WHO opublikowała raport na temat zanieczyszczenia powietrza w miastach i krajach. Wynika z niego, że z biegiem lat jakość powietrza w skali globalnej systematycznie się pogarsza.

Co ciekawe najbardziej skażone nie są wielkie metropolie, lecz średniej wielkości miasta w krajach silnie się rozwijających.

W 2008 roku z powodu smogu w miastach odnotowano 1,3 miliona przedwczesnych zgonów. W ciągu zaledwie 4 lat liczba zgonów z powodu zanieczyszczenia powietrza wzrosła o prawie połowę.

Naukowcy są zdania, że jeśli wdrożone zostałyby rozwiązania mające na celu ograniczenie emisji trujących gazów, to udałoby się zmniejszyć liczbę przedwczesnych zgonów nawet o 2/3.

Co najbardziej zanieczyszcza powietrze? Są to zakłady przemysłowe, elektrownie i oczywiście silniki naszych samochodów.

Najlepszą jakość ma powietrze prawie całkowicie pozbawione pyłów i gazów, ale takiego szukać można ze świeczką. Dlatego Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) ustanowiła normę stężenia pyłu zawieszonego (PM10), która w skali roku wynosi 20 μg/m3.

Spośród 65 miast w Polsce, które zostały przebadane, tylko 6 mieści się w normie. Zdecydowanie najczystszym miastem w naszym kraju jest Gdańsk, gdzie stężenie pyłu PM10 wynosi 18 μg/m3.

Przyczyną tak czystego powietrza jest silne wietrzenie spowodowane korzystnym położeniem miasta nad brzegami Zatoki Gdańskiej. Wszelkie zanieczyszczenia są błyskawicznie rozpraszane przez wiatr.

Następne w kolejności są Elbląg, Koszalin, Zielona Góra i Olsztyn. Na kolejnej pozycji znalazł się, i tutaj duże zaskoczenie, Wałbrzych. Miasto uznawane jeszcze nie tak dawno za jedno z najbardziej skażonych, obecnie zupełnie zmieniło swoje oblicze.

Po zamknięciu zakładów przemysłowych, jakość powietrza diametralnie się poprawiła. To bardzo ważna wiadomość dla sudeckich lasów, które wcześniej z powodu kwaśnych deszczów poważnie ucierpiały. Teraz zagrożenie ze strony Wałbrzycha spadło niemal do zera, ponieważ norma pyłu zawieszonego nie jest przekraczana.

Pozostałe miasta w Polsce przekraczają normę WHO. Na przykład w Gdyni pył zawieszony osiąga 28 μg/m3, w Warszawie 32 μg/m3, we Wrocławiu 35 μg/m3, a w Katowicach 42 μg/m3.

Najbardziej zanieczyszczone powietrze w Polsce ma Kraków. Tam roczne stężenie pyłu zawieszonego sięga aż 64 μg/m3 i jest 3,5 razy wyższe niż w Gdańsku. Spowodowane jest to niekorzystnym położeniem miasta w kotlinie.

Zanieczyszczenia nie mają możliwości rozwiania się i zalegają nad miastem długimi dniami, zwłaszcza przy panowaniu wyżu i bezwietrznej aurze. Dlatego turyści podziwiający panoramę Krakowa np. z Kopca Kościuszki mają ograniczone pole widzenia.

Obok Krakowa najgorszą jakość powietrza odnotowano na ulicach Rybnika, Nowego Sącza i Zabrza. Mimo iż w większości polskich miast swobodnie oddychać nie można, to jednak w skali całego świata nasze zanieczyszczenie nie jest bardzo poważne.

Polska znalazła się na 20. miejscu listy najbardziej skażonych państw. Roczne stężenie PM10 osiąga 33 μg/m3. Dla porównania w Rosji wynosi 32,5 μg/m3, w Czechach 29 μg/m3, a w Niemczech 25 μg/m3.

W Europie największe skażenie powietrza notuje się w Bośni i Hercegowinie, gdzie wynosi ono 117 μg/m3. Norma jest przekroczona prawie sześciokrotnie. Następne w kolejności są Macedonia, Bułgaria i Grecja. Tymczasem najczystsze powietrze ma Estonia i jest to jednocześnie najczystszy kraj na całym świecie. Roczne stężenie PM10 wynosi tam zaledwie 11 μg/m3, a więc jest o połowę mniejsze niż norma ustalona przez WMO.

Drugim krajem z najczystszym powietrzem jest Mauritius, a dalej Kanada, Australia i Nowa Zelandia. Tylko w 12 krajach świata norma zanieczyszczenia powietrza nie jest przekroczona. W Europie są to obok Estonii także Irlandia, Luksemburg, Monako, Finlandia i San Marino.

Najbardziej zanieczyszczonym krajem na świecie, który lepiej omijać z daleka, jest Mongolia. Stężenie pyłu zawieszonego wynosi tam aż 279 μg/m3 i jest prawie 14 razy większe od normy WHO. Nieznacznie tylko mniej skażone powietrze ma Botswana, Pakistan, Senegal i Arabia Saudyjska.

To ważna informacja dla turystów, którzy wybierając się do popularnych miejsc wypoczynku powinni uważać jakim powietrzem oddychają. Najbardziej skażone powietrze ma Egipt, Tunezja, Turcja i Grecja.

A które miasto na świecie jest najbardziej zanieczyszczone? To Ahwaz w Iranie, gdzie stężenie pyłu zawieszonego sięga 372 μg/m3, a więc przekracza normę ponad 18 razy. Niewiele lepsze powietrze ma Ułan Bator w Mongolii, Sanandadż w Iranie, Ludhijana w Indiach i Kweta w Pakistanie. Wśród największych metropolii świata najbardziej skażone powietrze ma Pekin, Bangkok i Mexico City.

Miastem, gdzie możemy oddychać swobodnie, najmniej martwiąc się o niebezpieczne pyły, jest Whitehorse w Kanadzie, gdzie stężenie PM10 wynosi tylko 3 μg/m3 i jest mniejsze od normy ponad 6,5 razy. W Kraju Klonowego Liścia bardzo czystych miejscowości jest znacznie więcej.

Według naukowców zmniejszenie stężenia pyłów zawieszonych z poziomu 70 do 20 μg/m3 może obniżyć liczbę przedwczesnych zgonów aż o 15 procent. PM10 to pył składający się cząsteczek o wielkości zaledwie 10 mikometrów, które są zdolne do przenika z płuc do krwi i powodują choroby serca, raka płuc, astmę i ostre zakażenia dolnych dróg oddechowych.

Naukowcy są zdania, że w przyszłości liczba osób cierpiących na choroby układu oddechowego będzie nadal wzrastać, co może doprowadzać do coraz częstszych migracji osób chorych do miejsc mniej zanieczyszczonych.

Pamiętajmy, że najmniejsze zanieczyszczenie powietrza występuje z dala od obszarów zabudowanych, w górach, pośród lasów i nad morzem. Największe zaś w centrach największych miast, w dodatku tych, które położone są w zagłębieniach terenu, gdzie wietrzenie jest ograniczone.

Zawartość pyłu zawieszonego (PM10) w skali rocznej:

Gdańsk - 18 μg/m3 (najmniejsze w Polsce)

Elbląg - 19 μg/m3

Koszalin - 19 μg/m3

Zielona Góra - 20 μg/m3

Wałbrzych - 20 μg/m3

Olsztyn - 20 μg/m3

Suwałki - 21 μg/m3

Szczecin - 23 μg/m3

Toruń - 24 μg/m3

Białystok - 24 μg/m3

Bydgoszcz - 26 μg/m3

Lublin - 27 μg/m3

Gdynia - 28 μg/m3

Włocławek - 28 μg/m3

Kalisz - 29 μg/m3

Łódź - 29 μg/m3

Poznań - 29 μg/m3

Płock - 30 μg/m3

Kielce - 30 μg/m3

Rzeszów - 30 μg/m3

Radom - 30 μg/m3

Opole - 31 μg/m3

Gorzów Wielkopolski - 31 μg/m3

Warszawa - 32 μg/m3

Legnica - 34 μg/m3

Częstochowa - 35 μg/m3

Jelenia Góra - 35 μg/m3

Wrocław - 35 μg/m3

Bytom - 35 μg/m3

Bielsko-Biała - 36 μg/m3

Dąbrowa Górnicza - 40 μg/m3

Gliwice - 40 μg/m3

Katowice - 42 μg/m3

Zabrze - 45 μg/m3

Nowy Sącz - 51 μg/m3

Rybnik - 54 μg/m3

Kraków - 64 μg/m3 (największe w Polsce)