Dziwaczna starożytna ręka z brązu. Nosi ślady tajemniczych inskrypcji
Archeolodzy pracujący na północy Hiszpanii natknęli się na niezwykły przedmiot, który prawdopodobnie pochodzi jeszcze z czasów epoki żelaza. Co więcej, znajdują się na niej cztery linie wyrytych symboli w nieznanym języku. Naukowcy przypuszczają, że starożytny napis może stanowić część języka, który rozwinął się następnie w baskijski.
Starożytna dłoń z brązu
Na północy Hiszpanii, podczas prac wykopaliskowych archeolodzy natknęli się na tajemniczą dłoń wykonaną z brązu. Analiza wykazała, że znalezisko liczy 2000 lat i pochodzi z epoki żelaza. Tym, co najbardziej zaintrygowało badaczy, są wyryte na niej cztery linie symboli stanowiących tekst w nieznanym języku.
Obszar, na którym odnaleziono dłoń, był niegdyś zamieszkiwany przez plemię Vascones. Vascones zajmowali te ziemie mniej więcej w tym samym czasie, w którym powstała ręka z brązu. Zostawili po sobie bardzo niewiele próbek pisma.
Szczegółowa analiza językowa sugeruje, że pismo reprezentuje podsystem graficzny języka paleohiszpańskiego, który ma wspólne korzenie ze współczesnym językiem baskijskim i stanowi pierwszy przykład epigrafii waskońskiej.
Na obszarach Waskońskich i Iberyjskich do tej pory odkryto kilka artefaktów z epoki żelaza będące często przedstawieniem dłoni. Zazwyczaj jest to grzbiet otwartej prawej dłoni. Odnaleziony na północy Hiszpanii artefakt został nazwany Ręką Irulegi.
Badania zostały opublikowane w czasopiśmie „Antiquity”.
Starożytne pismo
Napis został wykonany prawdopodobnie techniką sgraffito. Wyryto wstępne linie służące jako podstawa, względem której naniesiono dziurkowane znaki. Orientacja pisma oraz umiejscowienie małej dziury i miejsce odkrycia przedmiotu sugerują, że dłoń mogła być zawieszana przy wejściu do budynku. Naukowcy nie są zgodni co do tego, jakim narzędziem został wykonany napis, jednak prawdopodobnie była to jakaś forma narzędzia przypominająca rylec.
Porównanie z innymi podobnymi artefaktami oraz zidentyfikowanie kilku słów pozwoliło stwierdzić, że język stanowi „odrębny podsystem”. Naukowcy znajdują pewne podobieństwa ze współczesnym językiem baskijskim, choć pełne tłumaczenie tekstu nie jest na ten moment możliwe.
Kluczowym słowem jest pierwszy wyraz na dłoni, sorioneku, powiązany z baskijskim słowem zorioneko, czyli „szczęście”. Co świadczy nie tylko o powiązaniach obu języków, ale również o znaczeniu kulturalnym bądź rytualnym dłoni. Mówi się, że starożytni Iberyjczycy odcinali jeńcom prawą dłoń.
Pewne różnice w wielkości liter i niespójności w ich kształtach sugerują raczej niewprawne i nieostrożne podejście do pisma. Naukowcy wykluczyli możliwość przywiezienia dłoni z innych obszarów, ponieważ brąz był w tym miejscu i w tamtym okresie niezwykle powszechnym materiałem.
Prawdopodobne jest zatem to, że dłoń powstała na obszarze, na którym ją odnaleziono. „Nowy, przedstawiony tutaj napis potwierdza rosnącą świadomość, że starożytni Vascones przynajmniej w pewnym stopniu znali pismo i korzystali z niego” – piszą badacze.
***
Bądź na bieżąco i zostań jednym z 90 tys. obserwujących nasz fanpage - polub Geekweek na Facebooku i komentuj tam nasze artykuły!
