Kiedy w Europie pojawili się ludzie? Były 3 wielkie fale migracji
Do niedawna uważano, że ludzie w Europie pojawili się około 42 tysiące lat temu. Badanie z 2022 roku wskazuje, że było to nawet 54 tysiące lat temu, a najnowsze ujawnia dodatkową falę migracji.
Według ostatnich odkryć archeologicznych ludzie migrowali do Europy w trzech falach: 54 tysiące, 45 tysięcy i 42 tysiące lat temu. Potwierdzać do mają kamienne przedmioty znalezione we Francji. Jednak nie wszyscy badacze są tak optymistycznie nastawieni do okrycia. Kiedy nasi przodkowie przybyli na Stary Kontynent?
Podróż z Afryki do Europy
Gatunek Homo sapiens ma swoje początki w Afryce. Choć historia sięga ponad 300 tysięcy lat wstecz, to anatomicznie współcześni ludzie pojawili się około 195 tysięcy lat temu. Dowody na pierwsze migracje poza Afrykę sięgają 194 tysięcy lat wstecz. Wędrówki miały miejsce w kierunku dzisiejszego Izraela.
Dotychczasowe szacunki pojawienia się człowieka w Europie oparte były o odkrycia z Włoch i Bułgarii. Znalezione zęby po analizach datowano na 42 tysiące lat. Jednak ząb z Grotte Mandrin w Dolinie Rodanu w południowej Francji przesunął tę datę o ponad 10 tysięcy lat wstecz - pokazuje, że ludzie żyli tam już 54 tysiące lat temu. W miejscu znalezienia zęba były również liczne krzemienne groty strzał i włóczni, które nie przypominały niczego z tamtych czasów.
Nowe badanie, opublikowane 3 maja b.r. wskazuje, że pomiędzy tymi dwoma okresami, tj. 54 tysiące i 42 tysiące lat temu mógł być jeszcze jeden etap migracji.
Ludovic Slimak z Uniwersytetu w Tuluzie (Université Toulouse III) skupił się na kamiennych narzędziach odkrytych wcześniej w Lewancie, tj. grupie państw leżących na wschodnim wybrzeżu Morza Śródziemnego (Izrael, Palestyna, Jordania, Liban i Syria). To obszar, który od dawna uznawany jest przez naukowców za bramę dla ludzi migrujących z Afryki.
Nie neandertalczycy, a kolejna fala migracji ludzi?
Kiedy Slimak porównał narzędzia z Grotte Mandrin z datowanymi na podobny okres znaleziskami w Ksar Akil w Libanie zwrócił uwagę na podobieństwa. Sugerował, że te dwie grupy były powiązane - ludzie z obszaru Lewantu rozprzestrzenili się z czasem na Europę.
Okazało się także, że kamienne narzędzia znane charakterystyczne dla kultury szatelperońskiej (kultura obejmująca obszar południowo-zachodniej Francji, trwała ok. 42 do 37 tys. lat temu) przypominają znaleziska z wczesnego okresu górnego paleolitu Lewantu (wg szacunków Ludovica Slimaka ok. 45 tys. lat temu). To okres pomiędzy wspomnianymi dwoma okresami migracji.
Slimak sugeruje zatem, że przedstawiciele kultury szatelperońskiej nie byli neandertalczykami, jak twierdzą niektórzy badacze, a drugą falą migracji ludzi do Europy.
Chris Stringer, paleoantropolog z Muzeum Historii Naturalnej w Londynie, który nie brał udziału w nowym badaniu, w wypowiedzi dla portalu Live Science powiedział, że ten nowy model współczesnego osadnictwa ludzkiego w Europie jest "ambitny i prowokacyjny".
To zdecydowanie początek długiego procesu badawczego, który dopiero udowodni, czy francuski uczony ma rację.
Źródło: Slimak L (2023) The three waves: Rethinking the structure of the first Upper Paleolithic in Western Eurasia. PLoS ONE 18(5): e0277444. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0277444
