Odkopali prawdziwy skarb. To rzymski szpital przekształcony w bizantyjski kościół
Archeolodzy w południowo-zachodniej Turcji dokonali odkrycia, które rzuca nowe światło na ponad tysiąc lat historii starożytnego miasta Kaunos. Pod warstwami ziemi, w pobliżu dawnego portu, odsłonięto pozostałości rzymskiego szpitala, który z czasem został przekształcony w bizantyjski kompleks klasztorny z doskonale zachowanym kościołem.
Kaunos, wpisane na wstępną listę światowego dziedzictwa UNESCO, od dawna fascynuje badaczy. Miasto słynie z monumentalnych grobowców wykutych w skałach, starożytnego teatru mieszczącego 5 tys. widzów, łaźni i mozaik liczących ponad dwa tysiące lat. Najnowsze znaleziska odsłaniają jednak zupełnie nowy rozdział jego historii, ukazując jako miejsce, gdzie przez stulecia łączyły się nauka, religia i codzienne życie.
Rzymski szpital nad portem
Zespół archeologiczny pod kierunkiem dr Ufuka Çörtüka z Uniwersytetu Muğla Sıtkı Koçman od trzech lat prowadzi badania w tzw. Archaic walled monastery area. W trakcie ostatnich prac odkryto kolejne warstwy architektoniczne i artefakty, które ukazują stopniową ewolucję tego miejsca.
Najstarsze struktury pochodzą z II-III wieku n.e. i zostały zidentyfikowane jako rzymski szpital lub ośrodek medyczny, o czym świadczy choćby duża liczba narzędzi chirurgicznych i medycznych. Budynek z dziedzińcem otoczonym pomieszczeniami przypomina inne znane rzymskie szpitale, które pierwotnie służyły legionistom, a później także ludności cywilnej. Dzięki położeniu w pobliżu portu, kompleks prawdopodobnie obsługiwał zaś zarówno mieszkańców miasta, jak i podróżnych przybywających z całego wschodniego basenu Morza Śródziemnego.
Ślady życia aż po średniowiecze
Około VI wieku n.e. miejsce przeszło całkowitą przemianę. Na fundamentach dawnego szpitala wzniesiono duży kościół, część nowego monastycznego kompleksu bizantyjskiego, otoczonego murem. Zachowane elementy świątyni, takie jak kamienne apsydy, fragmenty mozaik i dekoracji, wskazują na wysoką jakość wykonania i dbałość o detale. Archeolodzy podkreślają, że budowla ta doskonale ilustruje ciągłość architektoniczną i symboliczny charakter przemiany: z miejsca leczenia ciała w przestrzeń duchowego uzdrowienia.
Wśród znalezisk szczególną uwagę zwraca moneta wybita przez Mehmeda Beja z dynastii Aydınoğulları, datowana na XIV wiek. To dowód, że teren ten pozostawał zamieszkany jeszcze wiele stuleci po upadku Bizancjum. Jak podkreśla dr Çörtük, Kaunos przechodził co najmniej cztery do pięciu etapów użytkowania: od epoki rzymskiej, przez okres bizantyjski, aż po czasy turecko-islamskie.
Badacze określają kompleks jako "żywą oś czasu" Kaunos, czyli przestrzeń, która dokumentuje ewolucję miasta w wymiarze kulturowym, religijnym i społecznym. Z uzdrowiska dla podróżnych przekształciło się ono w klasztor, a później w część osadnictwa anatolijskiego, zachowując przy tym architektoniczne ślady każdej epoki.
