Odkryto niezwykły zabytek. Starowiercy produkowali to w tajemnicy

Na stronie w mediach społecznościowych Lubelskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków (LWKZ) ukazał się bardzo ciekawy wpis na temat niedawnego znaleziska, jakiego dokonała grupa eksploratorów ze Stowarzyszenia Eksploracyjnego Odkrywcy Niedrzwicy.

Członkowie ugrupowania prowadzili poszukiwania z użyciem wykrywaczy metali, działając na terenie gminy Niedrzwica Duża za zgodą LWKZ. W pewnym momencie jeden z detektorystów, pan Jacek Zięba natrafił na interesujący artefakt i przekazał go do urzędu konserwatorskiego w Lublinie. Eksperci podali, że to "niezwykły zabytek" z XVIII-XIX wieku, związany ze starowiercami.

Przedmiot przekazany do urzędu, to związany z prawosławnymi wspólnotami staroobrzędowców (starowierców) "niezwykły zabytek w postaci ikony w kształcie krzyża, wykonanej ze stopu miedzi", podał konserwator.

Znaleziony przez pana Jacka Ziębę krzyż eksperci zaliczyli do kategorii napierśnych, których cechą charakterystyczną była m.in. umieszczona z tyłu przewleczka. Co ciekawe, w czasach, gdy ikona ta najprawdopodobniej powstała, wprowadzony był zakaz wytwarzania podobnych przedmiotów.

Konserwator zaznaczył, że przekazany do urzędu egzemplarz krzyża ma wymiary 8 × 5 cm, jest wykonany ze stopu miedzi i datować go można ogólnie na XVIII-XIX w. Mógł więc powstać w specyficznych warunkach, ponieważ w latach 1722-1723 car Piotr I oraz Święty Synod zakazali wytwarzania i sprzedaży odlewanych ikon.

- Jednak wspólnoty staroobrzędowców zignorowały wyżej wymienione dekrety i przez następne dwa stulecia pozostawały monopolistami w produkcji tego typu dewocjonaliów - zaznacza ekspert. - Używanie odlewanych z miedzi krzyży nie ograniczało się tylko do staroobrzędowców. Sprzedawane na jarmarkach, przenikały przede wszystkim do chłopskich domów, niezwiązanych nawet ze schizmą.

Krzyże z ikonami odlewano w ogromnych ilościach, wyjaśnia konserwator z Lublina. Specjalista podaje, że między innymi "dokumenty rządowe z czasów Mikołaja odnotowują ich szerokie rozpowszechnienie wśród wyznawców różnych odłamów staroobrzędowców".

- Staroobrzędowcy nie byli ruchem jednolitym i bardzo szybko podzielili się na liczne odłamy, często sprzeczne ze sobą. Różnice te można również wychwycić w niektórych szczegółach umieszczanych na ikonach i krzyżach. Z tego względu analiza naszego krzyża po oczyszczeniu pomoże uściślić jego datowanie oraz być może określić, w jakim ośrodku został wykonany - podał LWKZ.

***

Bądź na bieżąco i zostań jednym z 90 tys. obserwujących nasz fanpage - polub Geekweek na Facebooku i komentuj tam nasze artykuły!