"Siedem Wąwozów". Odkryli miasto, które nie powinno istnieć
Międzynarodowy zespół archeologów odkrył na kazachskim stepie ślady rozległej osady sprzed ponad 3,5 tys. lat. Miejsce to - nazwane Semiyarka, czyli "Siedem Wąwozów" - mogło być jednym z najstarszych ośrodków miejskich w Azji Centralnej i prawdziwym przemysłowym sercem epoki brązu.
Badania, których wyniki opublikowano w Antiquity Project Gallery, prowadzili wspólnie naukowcy z University College London (UCL), Durham University oraz Toraighyrov University w Kazachstanie. To właśnie tam archeolodzy po raz pierwszy wykonali szczegółowe badania stanowiska o powierzchni aż 140 hektarów, największego tego typu znanego w regionie.
Miasto, które nie powinno istnieć
Semiyarka datowana jest na około 1600 r. p.n.e., czyli na czas, gdy mieszkańcy ówczesnych stepów uznawani byli za półkoczowników. Tymczasem odkrycie pokazuje, że potrafili oni tworzyć trwałe, planowe osady z wyraźnym układem urbanistycznym i rozwiniętą infrastrukturą.
To jedno z najważniejszych odkryć w tej części świata od dziesięcioleci. Pokazuje, że społeczności stepowe były zdolne nie tylko do mobilności, ale też do budowy zorganizowanych, trwałych ośrodków gospodarczych
Starożytna fabryka brązu
Z dawnego miasta pozostały dziś dwa równoległe rzędy prostokątnych kopców ziemnych - pozostałości po domach z wieloma izbami. W centrum osady odkryto większą konstrukcję, która mogła pełnić funkcję rytualną lub administracyjną. Najbardziej zaskakujące okazało się jednak to, co archeolodzy znaleźli na południowo-wschodnim krańcu osady.
Znajdowała się tam "strefa przemysłowa", w której produkowano brąz cynowy, kluczowy stop epoki brązu. Odkryte tygielki, żużle i fragmenty narzędzi wskazują na zaawansowaną metalurgię, prowadzoną w sposób zorganizowany, a nie w niewielkich warsztatach rzemieślniczych.
Badacze sądzą, że surowce do wytopu brązu sprowadzano z pobliskich gór Ałtaj, bogatych w złoża miedzi i cyny. Tak rozwinięta sieć dostaw oraz rozplanowanie osady sugerują istnienie centralnie zarządzanej gospodarki - zorganizowanej produkcji i wymiany handlowej.
Skala produkcji Semiyarki nie ma sobie równych na stepie eurazjatyckim. To złożony system przemysłowy, a nie przypadkowe wytopy
Ślad po dawnych mistrzach metalu
Zespół odkrył również fragmenty naczyń i metalowych przedmiotów charakterystycznych dla linii kulturowej Aleksejewka-Sargary, jednej z pierwszych grup na stepie, które zaczęły wznosić trwałe domy. Wśród artefaktów pojawiają się też elementy typowe dla kultury Czerkaskulskiej, co może wskazywać na kontakty handlowe i wymianę kulturową pomiędzy różnymi ludami regionu. Jak zauważa dr Viktor Merz z Toraighyrov University, który jako pierwszy zidentyfikował to stanowisko:
Przez lata wiedzieliśmy, że to wyjątkowe miejsce, ale dopiero współpraca z zespołami z UCL i Durham pozwoliła zrozumieć jego skalę. Teraz widzimy, że Semiyarka to nie tylko osada - to pełnoprawne miasto z własnym przemysłem i strukturą społeczną.
Semiyarka leży na wyniesieniu nad rzeką Irtysz, w miejscu o strategicznym znaczeniu. Jej położenie między surowcowymi górami Ałtaj a otwartym stepem mogło czynić ją centrum wymiany i władzy w epoce brązu. Naukowcy zamierzają teraz przeanalizować, jak lokalne społeczności organizowały produkcję, handel i życie codzienne oraz jaki wpływ ta działalność miała na środowisko. Zidentyfikowano już także pobliskie cmentarzyska i tymczasowe osady z tego samego okresu, które mogą dostarczyć kolejnych informacji o kulturze regionu.
