Skarb sprzed 20 tys. lat. Znaleźli najstarszą znaną mapę 3D
W ciasnej małej jaskini na południe od Paryża naukowcy znaleźli prawdopodobnie najstarszą zachowaną trójwymiarową mapę. To ich zdaniem miniaturowy model terytorium łowiecko-zbierackiego, a konkretniej otaczającej grotę doliny, stworzony przez rzeźbienie kamiennej "podłogi" jakieś 20 tys. lat temu.
Jak czytamy w czasopiśmie naukowym Oxford Journal of Archaeology, naukowcy zidentyfikowali prawdopodobnie najstarszą znaną mapę trójwymiarową. Odkrycia dokonali w jaskini Ségognole 3, będącej częścią słynnego francuskiego kompleksu piaskowcowych struktur, zawierającego ponad 2 tys. rycin z epoki kamienia. Ségognole 3 jest jednak wyjątkowa, ponieważ datuje się ją na sam schyłek epoki kamienia - górny paleolit, kiedy zaczęły pojawiać się pierwsze osiedla ludzkie.
Z tego okresu zachowało się niewiele sztuki naskalnej, jednak niedawno archeolodzy odkryli dwa grawerowane konie na pochyłej ścianie jaskinie. Teraz z kolei przekonują, że jej podłoga jest w gruncie rzeczy dużą mapą 3D - nie jest to wprawdzie dokładne odwzorowanie geograficzne zewnętrznego krajobrazu, ale jak twierdzą geobadacze Médarda Thiry z Centrum Geonauk we Francji i Anthony Milnes z Uniwersytetu w Adelaide w Australii, „wyraźnie przypomina kartografię”.
Ludzie stworzyli ją 20 tys. lat temu
Wskazują, że wzory przepływu wody sugerują „funkcjonalny, etapowy układ” systemu rzecznego, który w przybliżeniu odpowiada dolinie, w której znajduje się jaskinia. Ich zdaniem deszczówka z zewnątrz przepływała przez te starannie zaplanowane kanały, baseny i zagłębienia w jaskini, ożywiając powierzchnię rzekami, deltami, stawami i wzgórzami.
Dokładność rysunku tego hydrograficznego układu ujawnia niezwykłą zdolność do abstrakcyjnego myślenia u tych, którzy go stworzyli, jak i tych, dla których był przeznaczony
Co więcej, kiedy Thiry i Milnes prześledzili bieg tej wody głębiej w jaskini, odkryli wcześniej pomijany wzór ludzkich manipulacji. Jak opisują, woda wpada do jaskini przez szczeliny, spływając po podłodze, gdzie gromadzi się w zagłębieniach. Największy i najwyżej położony z tych basenów nosi ślady powiększenia i pogłębienia przez ludzkie ręce, pełniąc funkcję wieży wodnej, która rozprowadza wodę deszczową dalej w jaskini. W dalszej części woda rozdziela się na odnogi, a wszystkie „wzgórza” lub kopce w miniaturowym krajobrazie są idealnie zaokrąglone, a niektóre otoczone głębokimi rowami.
Trójwymiarowa mapa doliny
Wzory zdecydowanie przypominają rzeki z deltami i terenami podmokłymi - zdaniem badaczy płaska powierzchnia górnej galerii w jaskini może odpowiadać płaskowyżowi otaczającej doliny, a rowki przechodzące przez środek mogą reprezentować rzekę École i jej dopływy. Niektóre zagłębienia mogą symbolizować stawy, a poziome rowki przedstawiać wąwozy lub jary. Jak jednak podkreślają autorzy, „każda interpretacja prehistorycznych rzeźbień wymaga ostrożności”.
Zamiast geograficznego odwzorowania lub mapy krajobrazu, rzeźbiona podłoga galerii w Ségognole 3 wydaje się reprezentacją przestrzennych relacji elementów krajobrazu i może być uważana za miniaturę naturalnych cech i ich relacji w przylegającym krajobrazie
