To najstarsze na świecie pismo i kalendarz księżycowy? Trwa ostra dyskusja

W styczniu 2023 roku naukowcy postawili tezę, że europejska sztuka naskalna z górnego paleolitu, która powstała między 45 000 a 12 000 lat temu, przedstawia wyrafinowany kalendarz księżycowy z oznaczeniami mogącymi być najstarszym na świecie systemem pisma.

W tej koncepcji przy rysunkach zwierząt znajdują się abstrakcyjne znaki, pionowe linie i kropki, które miały reprezentować dni lub miesiące w kalendarzu księżycowym. Badacze twierdzili, że całkowita liczba zapisów nigdy nie przekracza 13 - jest to liczba miesięcy księżycowych w roku. 

Sugerują, że sekwencje tego typu mają wyznaczać roczne cykle życia poszczególnych zwierząt. Z kolei kształt "Y" ma być miesiącem, w którym dane zwierzę ma młode.

Jednakże takie tłumaczenie nie spodobało się innej grupie naukowców, którzy postanowili wejść w polemikę z tą tezą. Zauważyli, że w rzeczywistości istnieje co najmniej kilka przykładów, gdzie sekwencje te przekraczają liczbę 13. Ma to podważać całą wcześniej przedstawioną koncepcję pisma i kalendarza księżycowego.

Jednocześnie specjaliści uważają, że te szczególne przypadki zostały celowo pominięte we wcześniejszych analizach, by nie niweczyć całej idei. Ponadto w rewizji badań wskazuje się, że wszystkie zwierzęta, które zostały przedstawione, rodzą się w pierwszym lub drugim miesiącu wiosny. Dlatego też dawni łowcy-zbieracze nie musieli wymyślać skomplikowanego systemu, by to śledzić.

"Dlaczego paleolityczni ludzie potrzebowali kalendarza, aby rejestrować lub przewidywać przyziemny fakt, że wszyscy główni roślinożercy rodzą się miesiąc lub dwa miesiące po stopieniu się śniegu?" - pytają w swojej polemice.

Wskazując na powyższe luki badacze, nie zgadzają się z wcześniej wysuniętą teorią. Dodatkowo znak "Y" według nich ma mieć znaczenie "urodzić", nie jest zaś miesiącem.

W swoim artykule piszą: "Dochodzimy do wniosku, że interpretacja kalendarza księżycowego w obecnej formie ma wiele teoretycznych i metodologicznych słabości, które uniemożliwiają jej bycie realnym wyjaśnieniem twórczości sztuki górnego paleolitu. Dalej stwierdzamy, że twierdzenia wynikające z tej interpretacji, jakoby odkryto najstarszy znany (proto)system pisma, są bezpodstawne".

Jednocześnie sugerują, że wspomniane wcześniej abstrakcyjne znaki, kropki i linie mają oznaczać pszczoły, gwiazdy, nasiona, krople deszczu, chaty, ślady, czy ogniska.

Wyniki badań zostały opublikowane w czasopiśmie naukowym Cambridge Archaeological Journal.

***

Bądź na bieżąco i zostań jednym z 90 tys. obserwujących nasz fanpage - polub Geekweek na Facebooku i komentuj tam nasze artykuły!