Wielkie paleontologiczne odkrycie w Polsce. Setki skamieniałości sprzed milionów lat
Na stanowisku w Miedarach w województwie śląskim w trakcie całego sezonu wykopaliskowego paleontolodzy wydobyli setki skamieniałości sprzed kilkuset milionów lat. Bezcenne szczątki ujawniają przeszłość Ziemi. Jakie niezwykłe stwory żyły na terenie dzisiejszej Polski?
Naukowcy są zgodni, że stanowisko w Miedarach posiada olbrzymi potencjał paleontologiczny. Można tutaj znaleźć skamieniałości pochodzące ze środkowego triasu, czyli sprzed około 240 mln lat. Co ciekawe, odnajdywane szczątki należą zarówno do zwierząt morskich, jak i lądowych.
Jakie pradawne zwierzęta żyły na obszarze dzisiejszej Polski?
Na niezwykłym stanowisku właśnie zakończył się już 10. sezon wykopaliskowy, na którym pracowało kilku paleontologów oraz ponad 50 studentów z Polski i zagranicy. Specjaliści każdego tygodnia wydobywali ponad 100 kości. Badacze stwierdzili, że odkryli "zatrzęsienie" zębów rekinów.
Jak powiedział Adam Rytel, doktorant w Instytucie Paleobiologii PAN i jeden z koordynatorów wykopalisk dla portalu Nauka w Polsce: - W tym roku udało nam się zejść głębiej w profilu skalnym tego stanowiska; dotarliśmy do warstwy, o której istnieniu wcześniej nie wiedzieliśmy. Właśnie tam ukazało nam się bardzo wiele zębów różnego rodzaju ryb, przede wszystkim rekinów. I choć na tym stanowisku były one dosyć pospolite, to takiego bogactwa gatunkowego jeszcze tu nie mieliśmy.
Doktor Mateusz Tałanda z Instytutu Biologii Ewolucyjnej Uniwersytetu Warszawskiego stwierdził także, że zębów rekinów było tak dużo, że w pewnym momencie przestano je liczyć. Dodał, że żyjące około 240 mln lat temu rekiny były raczej "małymi rybkami" i nie stały na szczycie piramidy pokarmowej. Musiały one wręcz uciekać przed znacznie większymi drapieżnikami.
- Zęby, które znaleźliśmy, mają ponad centymetr szerokości, co jednak dla rekinów z tej epoki jest dużym rozmiarem, ponieważ zwierzęta miały zazwyczaj do metra długości. Być może wśród nich znajdziemy zęby gatunku, którego jeszcze nie znamy - powiedział dr Mateusz Tałanda.
Jednocześnie badacze są zgodni, że okazy odznaczają się bardzo dobrym stopniem zachowania. Ponadto odnaleziono kompletną czaszkę z uzębieniem notozaura. Osiągał on długość około 3 metrów i miał wydłużone ciało oraz długi, bocznie spłaszczony ogon. Jego czaszka posiadała wiele ostrych zębów. Wcześniejsze badania sugerują, że gady te mogły być żyworodne i zdolne do dłuższego przebywania poza wodą.
- Te gady były wówczas dosyć pospolite w tej części Europy, natomiast tak dobrze zachowanej czaszki w Polsce jeszcze nie znaleziono. Dzięki niej będziemy mogli jeszcze lepiej poznać notozaury, ponieważ z czaszki można dowiedzieć się bardzo wiele o biologii wymarłych zwierząt, ich diecie, zachowaniach, rozwinięciu poszczególnych zmysłów czy spokrewnieniu z innymi podobnymi formami - mówi Adam Rytel.
Jeszcze więcej skamieniałości
Jak stwierdził dr Tałanda: - W tym roku znaleźliśmy sporo kości z grupy gadów lądowych, których do tej pory tutaj nie znajdowaliśmy. Chodzi o grupę prokolofonów, które przypominały dzisiejsze agamy, czyli nieduże jaszczurki.
Prace na stanowiskach paleontologicznych są wyjątkowo wymagające. By dostać się do skamieniałości, często konieczne jest wykorzystanie koparek. Z kolei, by wydobyć szczątki, należy poświęcić bardzo dużo czasu oraz siły i wykorzystać kilofy, młotki i łopaty.
Skamieniałości wraz z osaczającym je osadem mogą ważyć nawet kilkaset kilogramów. Po wydobyciu transportowane są do bazy terenowej, gdzie są sortowane i dalej przewożone do specjalistycznego laboratorium. Tutaj dochodzi do ich konserwacji i analiz. Często wykorzystuje się przy tym mikroskop elektronowy, czy skanowanie w tomografie komputerowym.
***
Bądź na bieżąco i zostań jednym z 90 tys. obserwujących nasz fanpage - polub Geekweek na Facebooku i komentuj tam nasze artykuły!
***
Co myślisz o pracy redakcji Geekweeka? Oceń nas! Twoje zdanie ma dla nas znaczenie.
