Zanieczyszczenia pozostawione przez kulturę Majów są niebezpieczne nawet obecnie
Nie tylko budynki Majów potrafią zadziwiać. Ostatnio naukowców zaskoczyło również zanieczyszczenie gleby rtęcią na terenach, które dawniej zamieszkiwali. To z pewnością nie jest efekt współczesnego zanieczyszczenia środowiska, ale ma związek ze stosowaniem przez tę kulturę rtęci i produktów ją zawierających.
Zanieczyszczenie rtęcią według naukowców pochodzi z okresu klasycznego, tj. między 250 r. n.e. a 1100 r. n.e. W niektórych miejscach jest tak duże, że może być groźne dla prowadzących badania archeologów.
Używanie rtęci przez Majów
- Zanieczyszczenie środowiska rtęcią występuje zwykle we współczesnych obszarach miejskich i krajobrazach przemysłowych. Odkrycie rtęci zakopanej głęboko w glebach i osadach w starożytnych miastach Majów jest trudne do wyjaśnienia, dopóki nie zaczniemy rozważać archeologii regionu, która mówi nam, że Majowie używali rtęci od wieków. - powiedział dr Duncan Cook, profesor nadzwyczajny geografii na Australijskim Uniwersytecie Katolickim i kierownik badań.
Badania zanieczyszczenia gleb były przeprowadzone na stanowiskach archeologicznych w Meksyku, Belize, Gwatemali i Salwadorze. Wszędzie, z wyjątkiem jednego stanowiska w Chan b'i w Belize, wykryto zanieczyszczenia. Stężenia rtęci były bardzo zróżnicowane i wahały się od 0,016 ppm (części na milion) w Actuncan w Belize do 17,16 ppm w Tikal w Gwatemali. Aby mieć porównanie warto wspomnieć, że dla rtęci wartość progu zagrożenia toksykologicznego wynosi 1 ppm.
Przeczytaj także: 5 najbardziej kultowych przedmiotów z czasów PRL-u
Intensywne użycie rtęci
Okazuje się, że dawniej chętnie używano rtęci. Zamknięte naczynia wypełnione rtęcią zostały znalezione m.in. w Quiriqua w Gwatemali, El Paraiso w Hondurasie i dawnym wieloetnicznym megamieście Teotihucan w środkowym Meksyku.
W innych miejscach z kolei odnaleziono przedmioty pomalowane intensywną czerwienią mogły zawierać ch'ulel, czyli siłę duszy, która jest we krwi. Aby uzyskać ten kolor, używano cynobru, minerału zawierającego rtęć. Wynika z tego, że rtęć w różnych formach mogła być często wykorzystywana. Następnie opady mogły ją wypłukać ze ścian, podłóg czy ceramiki i akumulować w glebie.
W większości obszarów zamieszkiwanych przez Majów w podłożu występują skały wapienne. To oznacza, że rtęć musiała być wydobywana w innym miejscu i sprowadzana przez kupców.
Skutki zatrucia rtęcią
Ciekawostką może być przedstawienie jednego z ostatnich władców Majów Tikal, Ciemne Słońce, który rządził około 810 r. n.e. Przedstawienia na freskach pokazują chorobliwie otyłego mężczyznę. Otyłość jest jednym ze skutków przewlekłego zatrucia rtęcią. Naukowcy zauważają, że tak jak my mamy swoją epokę antropocenu, tak Majowie mieli swoją. Nadali jej nawet nazwę - majacen.
Przeczytaj także:
