Toktutok - tłumacz języka migowego

Osoby niesłyszące spychane są w Polsce na margines życia społecznego. W urzędach, szpitalach i innych jednostkach administracji publicznej bardzo rzadko można spotkać urzędnika, który potrafi posługiwać się językiem migowym. Niesłyszący często też nie posługują się językiem pisanym, przez co załatwienie najprostszych spraw, urasta do rangi ogromnego problemu. Sytuację tę ma zmienić "Ustawa o języku migowym i innych środkach komunikowania się", która wejdzie w życie od 1 kwietnia 2012 roku. Od tego dnia organy administracji publicznej czy też np. szpitale będą miały obowiązek zapewnić osobom niesłyszącym dostęp do tłumacza języka migowego.

Ta inicjatywa niesie jednak ze sobą też niedogodności. Osoba niesłysząca chęć skorzystania z pomocy tłumacza, będzie musiała zgłosić z trzydniowym wyprzedzeniem. Powodem jest niewielka liczba certyfikowanych tłumaczy polskiego języka migowego - na około 100 000 osób niesłyszących i 900 000 osób niedosłyszących, przypada niespełna 300 tłumaczy. Korzystanie z ich usług może być dla instytucji publicznych problematyczne i kosztowne.

Toktutok to usługa polegająca na tłumaczeniu na żywo rozmowy z osobą niesłyszącą za pośrednictwem tłumacza dostępnego przez internet. Wystarczy kamera, komputer z dostępem do Internetu oraz tłumacze, którzy pełnią dyżur w godzinach pracy instytucji publicznych. Działanie systemu jest proste i przyjazne. Informacja graficzna przy wejściu do instytucji informuje osobę niesłyszącą o znajdującym się wewnątrz stanowisku zdalnego tłumacza on-line.

Po obejrzeniu filmu instruktażowego, za jednym dotykiem ekranu urządzenia dedykowanego usłudze, interesant zostaje połączony wideokonferencyjnie z profesjonalnym tłumaczem języka migowego. Tłumacz dowiaduje się, w jakiej sprawie przyszła osoba niesłysząca, a następnie informuje o tym wskazanego wcześniej pracownika instytucji. Ten podchodzi do stanowiska, gdzie czeka interesant i przy wsparciu tłumacza on-line, pomaga osobie niesłyszącej w kompleksowym załatwieniu sprawy.

- Toktutok, to system, dzięki któremu osoby niesłyszące otrzymują takie samo prawo i szansę komunikacji, co ludzie słyszący. To rozwiązanie, które w widoczny sposób poprawia jakość życia wielu osób - mówi Albert Śliwka z firmy Mobitoki. - Takie rozwiązanie to również wygoda dla instytucji korzystających z tej usługi. Eliminuje ono potrzebę wielomiesięcznych i często niezbyt efektywnych przygotowań pracowników do kontaktu z osobami niesłyszącymi, a także konieczność organizowania drogich i kłopotliwych terminowo spotkań z zewnętrznymi tłumaczami. Tłumacz on-line jest zawsze na miejscu, wtedy gdy jest potrzebny. Nasi tłumacze posługują się obydwoma językami migowymi funkcjonującymi w Polsce - używają ich stale, co daje im wyraźną przewagę nad osobami, które po opanowaniu podstaw języka migowego, wykorzystują je tylko w razie sporadycznej potrzeby.

Na system toktutok składa się kilka elementów. Zestaw urządzeń audio-wideo - ekran oraz kamera - dostarczany jest przez dystrybutora usługi. Dzięki temu możliwa jest komfortowa komunikacja z tłumaczami, którzy pozostają w stałym kontakcie telefonicznym z instytucjami korzystającymi z usługi i są w stanie w każdej chwili rozpocząć rozmowę z osobą niesłyszącą. Instytucja musi zapewnić jedynie dostęp do łącza internetowego - wideokonferencje mogą się odbywać już przy prędkości łącza 512 Kb/s, a najwyższa ich jakość zostaje osiągnięta przy prędkości 1,8 Mb/s.

Wideokonferencja między tłumaczem a osobą niesłyszącą odbywa się z wykorzystaniem nowego rozwiązania technologicznego dostarczanego przez Vidyo, którego wyłącznym usługodawcą na terenie Polski jest firma Mobitoki. Połączenia są szyfrowane, dzięki czemu nie ma zagrożenia przechwycenia poufnych danych, które pojawić się mogą w rozmowie. Pierwszym urzędem w Polsce, który wprowadził usługę toktutok, jest Urząd Miejski w Zabrzu, a pierwszym szpitalem - Szpital Powiatowy w Wołominie.

- W naszym Urzędzie Miejskim system toktutok został uruchomiony w lipcu 2011 roku. Wdrożenie systemu nie było trudne, gdyż wystarczyło do tego dostępne łącze internetowe - mówi Helena Breczko, Pełnomocnik Prezydenta Miasta Zabrze ds. Osób Niepełnosprawnych. - W naszym Urzędzie osoby niesłyszące już od 7 lat mogą liczyć na pomoc tłumacza języka migowego, jednakże aby wzmocnić jeszcze bardziej dostęp do informacji i załatwiania różnych spraw urzędowych, postanowiono skorzystać z bardzo prostego w obsłudze, a zarazem funkcjonalnego systemu, jakim jest toktutok. Osoby niesłyszące korzystające z naszej nowej usługi zwróciły szczególną uwagę na łatwość nawiązywanego kontaktu on-line oraz bardzo zrozumiałe tłumaczenie, zarówno na język migowy, jak również w drugą stronę - dodała.