Jak zostać współczesnym astronautą? Agnieszka Elwertowska rozwiewa wątpliwości
Minęło już 10 lat od momentu, w którym Polska dołączyła do Europejskiej Agencji Kosmicznej. W tym czasie świat dokonał ogromnego postępu, otwierając nowe możliwości do lotu w przestrzeń kosmiczną. Mimo to Polska nadal nie doczekała się kolejnego polskiego astronauty. I zanim wydacie miliony dolarów na lot w kapsule Elona Muska, aby stać się drugim polskim astronautą, musicie wiedzieć, że nie ma dróg na skróty. Dlaczego? Opowie o tym Agnieszka Elwertowska, która od wielu lat robi wszystko, aby zostać pierwszą polską astronautką.
Sławomir Matz, Interia: - Kim jest współczesny astronauta? Czy turystyka kosmiczna wpłynęła na zmianę definicji tego zagadnienia?
Agnieszka Elwertowska: - Współczesny astronauta to nie tylko osoba, która po prostu poleciała w kosmos, przekraczając linię Karmana (umowną granicę kosmosu). Federal Aviation Administration zmieniła kryteria ze względu na rozwijającą się turystykę kosmiczną. Teraz obowiązkiem astronauty w trakcie misji jest wykonanie aktywności, które między innymi przyczyniają się do rozwoju bezpieczeństwa lotów kosmicznych. Na przykład w trakcie misji astronauci wykonują różnego rodzaju eksperymenty naukowe, które poszerzają naszą wiedzę na temat lotów w kosmos.
Aby móc nazywać się astronautą, nie wystarczy zatem tylko wsiąść i polecieć w kosmos. Trzeba wykazać się większą determinacją i aktywnością. Turyści kosmiczni nie dostają z tego powodu tak zwanego astronaut wings, czyli specjalnego odznaczenia, które otrzymują pełnoprawni astronauci.
- Jakie wykształcenie oraz uprawnienia powinien mieć człowiek chcący polecieć w kosmos?
- Według minimalnych kryteriów, osoba, która chce zostać astronautą powinna mieć co najmniej tytuł magistra z kierunków STEM, czyli inżynierskich, przyrodniczych albo ukończyć studia lekarskie. Można też zostać astronautą, będąc wcześniej pilotem eksperymentalnym. W praktyce, patrząc na ogrom konkurencji i chętnych, najlepiej jest mieć co najmniej doktorat i ukończyć kilka kierunków studiów.
Do tego agencje kosmiczne bardzo pozytywnie patrzą na kandydatów, którzy m.in. posiadają licencję pilota i licencję nurkową. Licencja nurkowa może wydawać się dość nieoczywistym wyborem, ale astronauci przed lotem w kosmos trenują w wielkich basenach, gdzie są zanurzone moduły Międzynarodowej Stacji Kosmicznej i woda dość dobrze symuluje warunki panujące w trakcie spaceru kosmicznego.
- Jak ważna w wyborze astronauty jest kondycja fizyczna i zdrowie? Jakie cechy wykluczają człowieka na samym starcie?
- Zdrowie oraz kondycja fizyczna są niestety bardzo ważne. Już w momencie przygotowań do lotu w kosmos astronauci są poddawani różnego rodzaju wyczerpującym treningom np. w warunkach zwiększonej grawitacji (np. wirówka przeciążeniowa), zmniejszonej grawitacji (loty paraboliczne), itd.
Nie bez znaczenia pozostaje także fakt, że na orbicie pracują oni właśnie w warunkach mikrograwitacji, co długofalowo osłabia mięśnie, wpływa na obieg krwi, itd. Z tego powodu codziennie muszą oni ćwiczyć przez co najmniej 2 godziny i cały czas monitorować stan swojego zdrowia. Dlatego np. osoby chorujące na choroby układu krążenia są z miejsca dyskwalifikowane.
Każdy kandydat na astronautę powinien posiadać co najmniej II klasę lotniczą, którą otrzymuje się po przejściu badań serca, płuc, krwi, uszu, oczu i tak dalej. Na podstawie wyników tych badań kandydat uzyskuje odpowiednie oświadczenie lekarskie.
- Czy obywatel Polski ma obecnie szanse na to, aby zostać astronautą?
- Obecnie obywatel Polski ma szansę zostać astronautą Europejskiej Agencji Kosmicznej, której jesteśmy członkiem od 10 lat. Niestety nabory na astronautów nie są często organizowane. Średnio odbywa się to, co 10 lat. W ubiegłym roku mieliśmy szczęście, bo akurat otworzono nabór i zgłosiło się ponad 500 osób z Polski, więc jest szansa na to, że niebawem astronautą zostanie ktoś z naszego kraju.
- Od czego należy zacząć, myśląc o byciu astronautą?
Osoby, które myślą o byciu astronautą, powinny mocno skupić się na zdobyciu odpowiedniego wykształcenia oraz bardzo dbać o zdrowie i kondycję fizyczną. Poza zdobyciem również odpowiednich licencji potencjalny astronauta powinien mocno się skupić na nauce między innymi języka angielskiego.
Testy w trakcie rekrutacji nie są niestety proste, gdyż jest dużo zadań z dziedzin matematyki i fizyki. Trzeba również przejść pozytywnie testy psychologiczne, a co najważniejsze, trzeba posiadać tak zwane umiejętności miękkie i umieć pracować zespołowo.
