Oto Sombrero. Na zdjęciu, jakiego jeszcze nie widzieliście
NGC 4594 to niezwykła galaktyka odkryta w 1781 roku przez Pierre’a Méchaina, która od lat fascynuje astronomów. Wyróżnia się szczególnym wyglądem, bo otacza ją symetryczny pierścień pyłu, który okala widoczne halo galaktyczne. Pierścień ten przypomina krawędź dużego kapelusza, stąd popularna nazwa Galaktyka Sombrero.
Obrazy galaktyki NGC 4594 wykonane w 2003 roku ukazały ten charakterystyczny pierścień pyłu, jednak dopiero teleskop Jamesa Webba umożliwił uzyskanie niesamowicie ostrych zdjęć, które ujawniają nowe zaskakujące informacje. Obrazy z Hubble’a, z uwagi na ograniczenia optycznego widma, nie pozwalały dostrzec gwiazd, które mogłyby się formować wewnątrz pyłowego pierścienia. Dodatkowo, aktywna czarna dziura w centrum galaktyki była na tyle jasna, że przyćmiewała szczegóły w centralnej części galaktyki.
Na podstawie wcześniejszych badań galaktyk i procesu formowania gwiazd sądzono, że pierścień pyłu mógł ukrywać tzw. „gwiezdne żłobki ”, czyli obszary powstawania nowych gwiazd. W centralnej części galaktyki spodziewano się zaś zobaczyć zgrubienie galaktyczne, czyli najgęstszy obszar galaktyki.
Nowe odkrycia dzięki Teleskopowi Jamesa Webba
Obrazy wykonane przez JWST, szczególnie za pomocą instrumentu Mid-Infrared Instrument (MIRI), rzucają jednak inne światło na ten obszar kosmosu. MIRI pozwala na obserwację galaktyki w podczerwieni, co umożliwia przenikanie przez większość pyłu. Nowe zdjęcia pokazują skupiska ciepłych cząsteczek gazu molekularnego w pierścieniu galaktyki, jednak co zaskakujące, jest tam niewiele młodych gwiazd!
Okazuje się, że ten pierścień pyłu nie jest istotnym źródłem formowania gwiazd, jak wcześniej przypuszczano. Dodatkowo, obraz ujawnia centralną część galaktyki. Zamiast halo otaczającego czarną dziurę, widoczny jest tam płaski dysk. Choć centralna czarna dziura jest aktywna, ma niską jasność – co jest zaskakujące, biorąc pod uwagę, że zwykle bardziej aktywne jądra galaktyk emitują silne strumienie plazmy.
Galaktyka Sombrero bardziej zaskakująca niż sądzono
Galaktyka Sombrero okazuje się więc znacznie bardziej niezwykła, niż początkowo sądzono. Choć są to dopiero pierwsze szczegółowe obrazy uzyskane dzięki teleskopowi Webba, już teraz przynoszą cenne informacje, które pomogą naukowcom lepiej zrozumieć tę tajemniczą strukturę.
W przyszłości obserwacje będą prawdopodobnie koncentrować się na gromadach kulistych tej galaktyki. W NGC 4594 znajduje się około 2000 kulistych gromad gwiazd, co jest wyjątkowo dużą liczbą jak na galaktykę o tym rozmiarze. To może pomóc wyjaśnić, dlaczego NGC 4594 tak różni się od innych galaktyk.
***
Bądź na bieżąco i zostań jednym z 88 tys. obserwujących nasz fanpage - polubGeekweek na Facebooku i komentuj tam nasze artykuły!
