Perseidy i Akwarydy 2023. Kiedy noce spadających gwiazd?

Przez prawie całe wakacje możemy obserwować dwa roje meteorów - Akwarydy w lipcu i Perseidy w sierpniu. W poniższej tabeli znajdziesz najważniejsze informacje na ich temat.

Jak widać, pierwsze spadające gwiazdy możemy obserwować od połowy lipca.

Jeżeli na przeszkodzie nie stanie pogoda to najlepsza okazja do obserwacji deszczu meteorów z roju Akwarydów trafi się 28 lipca. 

12 sierpnia przypadnie z kolei maksimum roju Perseidów. Ten deszcz meteorów swoją aktywnością ustępuje tylko grudniowym Geminidom.

Akwarydy, a dokładniej Południowe delta Akwarydy to jeden z przynajmniej siedmiu rojów, których radiant znajduje się w gwiazdozbiorze Wodnika. Gdyby odtworzyć trajektorię tras pokonanych przez poszczególne meteoryty, punkt ich przecięcia znajdowałby się na tle właśnie tej konstelacji.

Jak dotąd nie udało się ustalić, który obiekt jest ciałem-matką dla Akwarydów. Wysoce prawdopodobna jest kometa 96P/Machholz. Skład roju sugeruje jednak, że materiał pochodzi też z innego ciała, a meteory zostały wyrzucone w przestrzeń w wyniku zderzenia.

Pierwsze Akwarydy zaczęły przecinać ziemską orbitę i wpadać w atmosferę już 12 lipca. Maksimum, czyli przelot najbardziej zwartej części całego roju przypada na 28 lipca. Następnie rój zacznie zmniejszać swoją aktywność.

Pustkę na nocnym niebie w sierpniu 2023 roku szybko wypełnią jedne z najbardziej widowiskowych spadających gwiazd - Perseidy.

Perseidy to drugi najbardziej aktywny rój meteorów, który tylko nieznacznie ustępuje Geminidom przelatującym w pobliżu Ziemi w grudniu.

Wtedy jednak obserwacje spadających gwiazd znacznie utrudnia pogoda. Nazwa Perseidy wywodzi się z mitologii. Ma związek z opisywanym wcześniej radiantem, który dla sierpniowego roju ma miejsce w konstelacji Perseusza. Ród Perseidów to jego potomkowie.

Ciałem macierzystym tego roju jest kometa 109P/Swift-Tuttle, która pojawia się w pobliżu Ziemi raz na 133 lata. Odkryto ją w 1862 roku, obserwacje udało się powtórzyć w 1992. Na ich podstawie udało się ustalić trajektorię jej orbity, która przecina się z ziemską.

Podczas kolejnego przelotu w 2126 kometa minie Ziemię w odległości 23 milionów kilometrów. To prawie 10 razy bliżej niż wynosi średni dystans dzielący nas od Marsa. Widoki będą spektakularne i nie ma powodów do paniki - szanse na zderzenie są szacowane na 2×10⁻⁸ (0,000002 proc.)

W obu przypadkach trzeba oczywiście posłuchać rad powtarzanych przy okazji wszelkich obserwacji astronomicznych - wyjechać za miasto i poszukać miejsca jak najbardziej oddalonego od źródeł światła - miast i mniejszych miejscowości, fabryk, magazynów, upraw szklarniowych i głównych węzłów komunikacyjnych.

Lepiej zawczasu spojrzeć na mapę i poszukać odpowiedniego obszaru. Wbrew pozorom nie jest to takie proste, a krótkie przygotowanie może oszczędzić wielu nadrobionych kilometrów.

Dobra widoczność będzie szczególnie istotna w przypadku Akwarydów, które spadają rzadziej niż Perseidy. Mniejsza jest też ich prędkość, co ma spore znaczenie także dla jasności przelotu meteoroidów.

Dostrzeżenie spadających gwiazd staje się z czasem łatwiejsze dzięki adaptacji oka do ciemności. Zwykle trwa to mniej niż pół godziny. Pamiętaj jednak, żeby unikać w tym czasie wszelkich jasnych źródeł światła - reflektorów aut, flesza w aparacie, czy zapalniczki. Jeżeli chcesz korzystać z telefonu ustaw tryb nocny, ciemny motyw i do minimum zmniejsz jasność ekranu.

Najbardziej widowiskowy spektakl letniego nieba to maksimum roju Perseidów. Ich obserwacja będzie zdecydowanie łatwiejsza, choć oczywiście i w tym przypadku warto skorzystać z powyższych wskazówek. O ile gwiazdozbiór Wodnika jest widoczny z Polski tylko jesienią, to gwiazdozbiór Perseusza możemy podziwiać przez cały rok. To właśnie w nim znajduje się radiant (pozorne źródło) sierpniowych spadających gwiazd.

12 sierpnia, w noc maksimum Perseidów, gwiazdozbiór Perseusza będzie widoczny dokładnie między strzałkami N i E na kompasie, rozciągnięty na dużym fragmencie między horyzontem i zenitem. Najwięcej meteorów dostrzeżemy, kierując wzrok na północny wschód. W tym roku idealnie będzie wypatrywać Perseidów tuż po godzinie 23. Pół godziny po północy tuż pod obserwowaną konstelacją wzejdzie Księżyc.

Wschód Księżyca nie będzie na szczęście świecił zbyt jasno, bo na 16 sierpnia przypada nów. Pozostaje tylko mieć nadzieję, że radości z wypatrywania nawet 100 meteorów na godzinę nie popsuje pogoda.

Czytaj także:

NASA pobiła swój rekord. Sonda nigdy nie była tak blisko Słońca

Nowy wspaniały obraz Saturna. Takich pierścieni jeszcze nie widzieliśmy

Mars - planeta, na której można zamieszkać?

Zobacz też: