Czy testament można nagrać telefonem? Będą zmiany w prawie
Oprac.: Andrzej Zasadni
To może być jedna z największych rewolucji w prawie spadkowym w ostatnich latach. Ministerstwo Sprawiedliwości chce wprowadzić możliwość nagrywania testamentu telefonem komórkowym. To wyjście naprzeciw rozwojowi technologii, ale nagranie testamentu jako filmu wideo będzie możliwe tylko w uzasadnionych przypadkach. Nie zmienia to jednak faktu, że telefon może stać się pomocnym narzędziem przy wątpliwościach w podziale spadku.
Spis treści:
Zmiany w prawie spadkowym. Testament będzie można nagrać telefonem
Ministerstwo Sprawiedliwości pracuje nad wprowadzeniem sporej rewolucji w prawie spadkowym. Wewnątrz resortu trwają prace oraz uzgodnienia nad tym, aby umożliwić sporządzenie testamentu w formie audiowizualnej. Mówiąc prościej, testament będzie można nagrać telefonem, jeśli tylko zmiany wejdą w życie. Nie będzie to jednak możliwe zawsze, a tylko i wyłącznie w uzasadnionych przypadkach. Jako że testament często powstaje w ostatnich chwilach życia spadkodawcy, testament telefonem będzie można sporządzić w szczególnych sytuacjach. Obecnie szczególne sytuacje pozwalają na testament ustny:
"Testament ustny można sporządzić jedynie w sytuacjach, w których sporządzenie testamentu w formie pisemnej jest niemożliwe lub znacznie utrudnione z powodu wystąpienia szczególnych i nagłych okoliczności (np. nagła poważna choroba). Dodatkowo będzie musiała istnieć obawa rychłej śmierci osoby sporządzającej testament" - wyjaśnia resort sprawiedliwości.
Projekt Ministerstwa Sprawiedliwości łączy dwie powyższe przesłanki. Dotychczas do sporządzenia testamentu ustnego musiała zaistnieć jedna z nich. Postęp technologiczny sprawił, że możliwe stało się sporządzanie testamentów ustnych za pomocą urządzeń audiowizualnych, takich jak nagrania wideo lub głosu spadkodawcy. Ale obecne przepisy na to nie pozwalają. Aby testament ustny był ważny, świadków musi być co najmniej trzech. Co istotne w projekcie, podczas nagrania testamentu telefonem nie będą potrzebni żadni świadkowie.
Czy testament nagrany telefonem będzie ważny przy podziale spadku?
Nagranie testamentu będzie musiało zostać utrwalone za pomocą urządzenia rejestrującego obraz i dźwięk na trwałym nośniku informacji, umożliwiającym ich odtworzenie. Tu wątpliwości nie ma, pewne zagrożenia płyną jednak z możliwości sfałszowania nagrania testamentu. Wszyscy jesteśmy świadkami niezwykłych, czasami przerażających możliwości AI, przy pomocy której można na przykład podłożyć głos lub zmienić twarz mówiącego na nagraniu. Z tych niebezpieczeństw zdaje sobie sprawę ministerstwo, które widzi ryzyko sfałszowania nowego typu testamentów.
Testament nagrywany telefonem będzie zaliczany do formy szczególnej. Będzie więc traktowany podobnie jak testament ustny sporządzany z udziałem świadków. Aby uniknąć wyłudzeń, sąd będzie badał stan świadomości i swobody testatora w chwili testowania. Projekt resortu zakłada również, że nośnik z nagranym testamentem trzeba będzie dostarczyć do sądu w ciągu miesiąca od jego sporządzenia lub trzech miesięcy od chwili śmierci spadkodawcy.
Dodatkowo sporządzony zostanie protokół z odtworzenia takiego testamentu, stosując dotychczasowe przepisy o protokole otwarcia i ogłoszenia testamentu. Nagranie z testamentem trafi do pancernej szafy sądu. Nie wiadomo jeszcze, kiedy zmiany w prawie spadkowym wejdą w życie.
Przeczytaj również:
