Nie każdy może oddać krew. Kto może to zrobić i co dyskwalifikuje?
Oprac.: Andrzej Zasadni
Oddawanie krwi to jedna z najprostszych, a zarazem najważniejszych form pomocy, jaką możemy zaoferować. Dzięki dawcom krwi możliwe jest ratowanie życia osób, które przeszły operacje, uległy wypadkom czy zmagają się z chorobami wymagającymi transfuzji. Kto może oddać krew? Potencjalni dawcy muszą spełnić wymagania wiekowe oraz wagowe. Co jeszcze istotne, liczy się także dobre zdrowie, dlatego nie każdy dawcą może zostać. Wyjaśniamy więc, kto nie może oddać krwi, jakie są przeciwskazania oraz jakie są najczęstsze dyskwalifikacje.
Spis treści:
Kto nie może oddać krwi? Przeciwskazania i najczęstsze dyskwalifikacje
Przeciwskazania do oddawania krwi to długa lista obostrzeń, które wprowadzono ze względu na bezpieczeństwo zdrowotne biorców. Kto nie może oddać krwi? Jeden z najczęstszych przypadków to wizyta u dentysty. Czasowa dyskwalifikacja obejmuje osoby, które są po usunięciu zęba, leczeniu kanałowym lub innych małych zabiegach chirurgicznych. Po piaskowaniu, usuwaniu kamienia lub wypełnienie zęba należy odczekać 24 godziny. Ekstrakcja zęba, zakończone leczenie przewodowe, zakładanie korony lub licówek dyskwalifikują na siedem dni, a jeśli była konieczność zażywania antybiotyku, wynosi 14 dni. Jeżeli podczas zabiegu stomatologicznego były zakładane szwy lub wykonywane dłutowanie, nie wolno oddawać krwi przez 4 miesiące.
Przeciwwskazania do oddania krwi dotyczą również kobiet w ciąży. Co do zasady kobiety mogą to zrobić dopiero po okresie sześciu miesięcy po porodzie lub po zakończeniu ciąży. W sytuacji gorączki ponad 38 st. C, grypy lub infekcji grypopodobnej również trzeba poczekać. Krew można oddać dopiero po dwóch tygodniach od dnia ustąpienia objawów. W przypadku osób chorych na depresję te dyskwalifikowane są na stałe lub tymczasowo. Konieczne jest zaświadczenie od psychiatry o rodzaju choroby oraz o leczeniu, czyli jakie i w jakich dawkach przyjmowane są leki. Czy przy chorobie tarczycy mogę oddawać krew? Konieczne jest dostarczenie zaświadczenie od lekarza z informacją o rozpoznaniu choroby, przyjmowanych lekach, zmianie dawkowania. Na jego podstawie zostanie wydana decyzja o możliwości oddania krwi.
Kto nie może oddać krwi? Wiele wątpliwości w ostatnich latach narosło wokół osób, które wykonały tatuaż. Zgodnie z obowiązującymi wytycznymi w zakresie oddawania krwi i jej składników, by móc ratować zdrowie i życie drugiego człowieka, wystarczy odczekać 4 miesięce od wykonania tatuażu. Warto uważać także w sytuacji, kiedy bierzemy środki wspomagające wysiłek fizyczny. Kreatynina może stanowić przeciwwskazanie do oddawania krwi, ponieważ dla pacjentów np. z niewydolnością nerek jest toksyną. Zażywanie anabolików dyskwalifikuje oddawanie krwi.
Czy można oddawać krew przy braniu leków? Przez cały okres stosowania leków (oprócz witamin, doustnych środków antykoncepcyjnych, leków hormonalnych stosowanych w okresie menopauzy, większości leków przeciw nadciśnieniowych, metforminy, leków przeciwhistaminowych, przeciwcholesterolowych) oraz przez pewien okres po zaprzestaniu ich stosowania nie należy oddawać krwi lub jej składników. Zawsze należy zapytać lekarza lub pielęgniarki kwalifikujących do oddania krwi, jak długo należy odczekać po odstawieniu leku, gdyż leki różnie długo utrzymują się we krwi. To pytanie warto zadać jeszcze przed przyjściem do centrum krwiodawstwa najlepiej drogą mailową).
Kto nie może oddać krwi? Warto pamiętać, że również wszelkie przypadkowe kontakty seksualne stanowią zagrożenie dla biorcy, dlatego po takim należy odczekać cztery miesiące. Wynika to z faktu, że są to jedne z najczęstszych przyczyn zakażeń wirusem HIV, żółtaczką zakaźną i innymi chorobami. Oczywiście również osoby z dodatnim wynikiem w kierunku obecności przeciwciał anty-HCV nie mogą oddawać krwi. Również na czternaście dni oddanie krwi dyskwalifikuje biegunka, licząc od dnia ustąpienia objawów.
Kto może oddać krew?
Krew może oddać każda zdrowa osoba w wieku od 18 do 65 lat. Potencjalny dawca powinien być zdrowy, a badania podstawowe wykonywane są u każdego przed oddaniem krwi. Oprócz tego wymagania jest także inny, dotyczący kilogramów. Ile trzeba ważyć, aby oddać krew? Zgodnie z zaleceniami jest to minimum 50 kg. Ilość pobranej krwi, czyli 450 ml, musi być mniejsza niż 10% ogólnej ilości krwi w organizmie. Zdarzają się jednak sytuacje, kiedy można oddać krew w wyjątkowych sytuacjach.
Dawcą może być osoba powyżej 17. roku życia, po wyrażeniu przez nią oraz przez przedstawiciela ustawowego, w obecności lekarza, w formie pisemnej, zgody na pobranie. Krew mogą oddać osoby w wieku powyżej 65 lat, które dotychczas systematycznie oddawały krew. Mogą to robić jednak po corocznym uzyskaniu zgody lekarza w Centrum Krwiodawstwa lub jego oddziale terenowym. Natomiast krwinki czerwone metodą podwójnej erytroaferezy mogą oddawać wyłącznie osoby o wadze ciała powyżej 70 kg i z odpowiednio wysokim poziomem hemoglobiny.
Co ile można oddać krew?
Krew pełna może być pobierana nie częściej niż 6 razy w roku od mężczyzn i nie częściej niż 4 razy w roku od kobiet, przy czym przerwa pomiędzy kolejnymi donacjami nie może być krótsza niż 8 tygodni. Z kolei osocze można pobierać znacznie częściej. Od jednego dawcy w okresie roku można je pobrać maksymalnie 33 razy. To przy założeniu, że przerwa pomiędzy poszczególnymi donacjami nie może być krótsza niż 2 tygodnie.
Oddawanie krwi trwa zwykle 5-8 minut. Należy do tego doliczyć czas konieczny na wypełnienie ankiety, rejestrację, badania i wywiad lekarski - w sumie ok. 40-60 minut. Warto jednocześnie podkreślić, że oddawanie krwi nie uzależnia, a oprócz tego żadne badania naukowe nie potwierdziły szkodliwości długotrwałego i regularnego krwiodawstwa.
Gdzie można oddać krew?
W Polsce krew można oddać w placówkach wchodzących w skład Publicznej Służby Krwi. Do jej pobierania i oddzielania składników uprawnione są wyłącznie Regionalne Centra Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa, Wojskowe Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa, Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa MSWiA oraz ich oddziały i stacje terenowe. Gdzie można oddać krew? W Polsce jest 21 oddziałów RCKiK oraz dwa centra resortowe.
Oddziały RCKiK znajdują się w stolicach województw, a kolejne pięć ma swoje siedziby w miastach powiatowych. Są to Słupsk, Kalisz, Radom, Wałbrzych oraz Racibórz. Oprócz tego krew można oddać podczas wyjazdowych akcji, mowa tutaj o krwiobusach oraz stałych punktach. Szukając odpowiedzi, gdzie można oddać krew w pobliżu zamieszkania, warto odwiedzić mapę punktów krwiodawstwa w Polsce.
Przeczytaj również:
***
Bądź na bieżąco i zostań jednym z 90 tys. obserwujących nasz fanpage - polub Geekweek na Facebooku i komentuj tam nasze artykuły!
