Jaka jest najrzadsza grupa krwi? Ma ją tylko 1 procent Polaków
Znajomość własnej grupy krwi jest niezwykle ważna w kontekście transfuzji czy przeszczepów, które mogą uratować życie. To ona wyznacza dopuszczalnych dawców i biorców. Ponadto określenie grupy krwi rodziców jest ważne przy planowaniu ciąży. Pozwala to uniknąć konfliktu serologicznego. Klasyfikacja grup krwi znana nam obecnie została wprowadzona w 1928 r. jako metoda identyfikacji krwi obowiązująca na całym świecie. Dzięki temu jesteśmy w stanie określić, która grupa krwi jest tą najrzadszą zarówno w Polsce, jak i na świecie.
Spis treści:
Jaka jest najrzadsza grupa krwi?
Najrzadszą grupą krwi w Polsce i na świecie jest AB-. Ma ją zaledwie 1% populacji w Polsce. Podobnie jest w ogólnej, światowej populacji ludzi, w której krew AB- jest najrzadziej występującą grupą. Ma ją zaledwie 0,5% ludzi na świecie.
Co jakiś czas w mediach pojawiają się kolejne informacje o najrzadszej krwi na świecie. Dotyczyły one m.in. tzw. krwi bombajskiej, która została odkryta wśród populacji Bombaju. Grupa krwi 0 z dodatkowym antygenem H w osoczu okrzyknięto najrzadziej występującą krwią na świecie, ponieważ częstotliwość jej występowania wynosi 4:1 000 000. Ponadto jej występowanie ograniczono do rejonu Indii.
Jeszcze nie tak dawno można było usłyszeć o tzw. złotej krwi, którą ma mieć tylko 46 osób na świecie (grupa krwi, w której nie znaleziono żadnego z 61 wyodrębnionych antygenów). W ogólnej klasyfikacji oznaczenia - i + stosuje się jedynie w kontekście antygenu D, jednak w rzeczywistości wyodrębniono ich aż 61.
Podobne informacje pokazują tylko, jak jeszcze niewiele wiemy o krwi człowieka. Jej klasyfikacja z początku XX wieku może okazać się już niedługo nieadekwatna do poziomu wiedzy. Obecnie istnieją także inne układy pozwalające sklasyfikować grupę krwi, do których należą układy: Kell, Duffy, Kidd, MNS, Diego i Colton. Nie są jednak powszechnie stosowane do oznaczania grupy krwi.
Grupa krwi dziecka. Dziedziczymy ją po rodzicach
Do opisu grupy krwi stosuje się dwa układy AB0 oraz Rh. Każda krew może zawierać poszczególne antygeny A, B, na krwinkach i przeciwciała w osoczu krwi np. krew A ma antygeny A zlokalizowane na krwinkach i przeciwciała przeciwko nieobecnemu antygenowi B w osoczu. Krew AB ma oba antygeny na krwinkach i żadnych przeciwciał w osoczu krwi. Z kolei grupa 0 nie ma żadnych antygenów na krwinkach, ale za to przeciwciała A i B znajdują się w osoczu. Ponadto przy określaniu grupy krwi bierze się pod uwagę występujący antygen D, który oznaczany jest symbolem Rh - lub Rh +, Według tej klasyfikacji, krew można podzielić na 8 grup:
- A-
- A+
- B-
- B+
- AB-
- AB+
- 0-
- 0+
Grupa krwi dziedziczona jest po rodzicach. Istnieją trzy allele, które odpowiadają za grupę krwi w układzie AB0. Są to IA, IB, i0. Allele IA, IB są dominujące, a allel i0 jest recesywny. Rodzice mający grupę krwi A mogą mieć allele IA, IA lub IA, i0. Podobnie jest z układem Rh. Allele wpływające na obecność antygenu D są dominujące względem alleli wpływających na jego brak. Zgodnie z powyższym przykładowe dziedziczenie grup krwi może wyglądać następująco:
- matka z grupą krwi 0+ i ojciec z grupą krwi A- - dziecko może mieć grupę krwi A+, A- 0-, 0+
- matka AB+, ojciec B+ - dziecko: A+, A- B+, B-, AB+, AB-;
- matka B- ojciec A- - dziecko 0-, A-, B-, AB-.
Konflikt serologiczny może wystąpić w sytuacji, w której matka ma grupę krwi RH-, a ojciec RH+. Występuje także w układzie głównym AB0, najczęściej kiedy matka ma grupę krwi 0, a płód A lub B.
Jaka grupa krwi jest uniwersalna?
Przy transfuzji krwi niektóre grupy krwi są mocno uprzywilejowane. To oznacza, że ich dawcami mogą być osoby z różną grupą krwi. Niektóre z kolei mogą przyjąć krew tylko od osób z tą samą grupą krwi. Zły dobór dawcy i biorcy krwi może doprowadzić do konfliktu i potrnasfuzyjnej choroby objawiającej się m.in. gorączką, wysypką, rumieniem, niewydolnością nerek i wątroby. Może także stanowić zagrożenie życia u starszych pacjentów.
Najrzadsza grupa krwi w Polsce i na świcie uważana jest za uniwersalnego biorcę. W układzie AB0 - osoba z krwią AB może otrzymać krew od osób z grupą krwi AB, 0, A, i B. Czynnikiem ograniczającym grupę dawców może być obecność lub brak antygenu-D.
Osoby z grupą krwi 0 uważane są z kolei za uniwersalnych dawców, ponieważ mogą przekazać ją osobom z grupą krwi A, B, AB, 0, jednak same mogą przyjąć krew jedynie od osób z grupą krwi 0.
Przeczytaj także:
