Regeneracja. Żeby wysiłek nie szedł na marne...
Niezależnie od tego, czy mówimy o budowaniu mięśni, spalaniu tłuszczu czy zwyczajnie o zdrowym stylu życia, pierwsze, co przychodzi do głowy, to właściwy trening i dieta. Bardzo często zapominamy jednak o regeneracji.
Regeneracja sprawia, że wysiłek fizyczny oraz dbanie o menu nie idzie na marne. To również coś więcej, niż odliczanie godzin do kolejnego treningu. Jak usprawnić ten proces i na co zwrócić uwagę?
Sen
Faza N-REM związana jest z głębokim snem, podczas jej trwania dochodzi do spadku ciśnienia krwi, temperatury ciała oraz tempa metabolizmu. W tym czasie zachodzą również wszelkie istotne procesy regeneracyjne.
Zmniejszenie aktywności mózgu i większości narządów powoduje, że więcej krwi może dopływać do mięśni, oznacza to szybsze usuwanie metabolitów oraz lepsze dostarczanie składników odżywczych.
W razie N-REM przysadka mózgowa uwalnia hormony, przede wszystkim hormon wzrostu - stymuluje on wzrost tkanek i naprawę mięśni. Jego niedobór powoduje utratę masy mięśniowej, obniżenie zdolności wysiłkowych, otyłość, a nawet utrudnione procesy gojenia ran.
Człowiek potrzebuje przeciętnie 7 do 9 godzin snu na dobę. Jedna zarwana noc wprawdzie nie wyrządzi wielkiej krzywdy, jednak stały nieregularny tryb życia może sprawić, że trening przestanie przynosić pozytywne rezultaty, a dodatkowo mogą pojawić się poważne komplikacje zdrowotne.
Należy również pamiętać, że w okresie choroby czy rekonwalescencji po urazach, organizm wymaga więcej snu. To faza N-REM sprawia, że rany i złamania szybko się goją, a organizm wraca do pełnej sprawności.
Sen, a właściwie jego brak, tłumaczy również poniekąd, dlaczego osoby starsze notują gorsze wyniki sportowe, zmniejsza się ilość masy mięśniowej i częściej pojawia się zadyszka. U osób starszych łączny czas trwania snu w ciągu roku, a co za tym idzie - czas fazy N-REM - jest mniejsza od 30 do 50 proc. w porównaniu do osób młodych. Sytuacja ta przyspiesza również same procesy starzenia. Choć to nie jedyna przyczyna takiego stanu rzeczy, jej rola jest niebagatelna.
Znaczenie snu jest nieocenione, istnieją jednak inne narzędzia, które potrafią przyspieszyć proces regeneracji, szczególnie w kontekście wysiłku fizycznego.
Spokojna muzyka
Mleko czekoladowe
Sok wiśniowy i ostre przyprawy
Przerwa
Okłady z lodu
Letni prysznic
Wypoczynek czynny
Jacek Bilczyński, dietetyk, fizjoterapeuta, trener personalny