Warszawskie osiedle w rejestrze zabytków. Miejsce pamięci o tragedii
Osiedle Muranów Południowy otrzymało świąteczny prezent. Mazowiecki Wojewódzki Konserwator Zabytków poinformował o wpisaniu do rejestru zabytków ze względu na historyczny układ urbanistyczny.
Nowy stan prawny uchroni "osiedle zabytek" przed niekontrolowanym dogęszczeniem przestrzeni między budynkami (na taki pomysł wpadł proboszcz miejscowej parafii św. Augustyna) i wprowadzi ściślejsze normy dot. wykonywania remontów i innych przekształceń budynków. W zamian za to mieszkańcy i mieszkanki będą mogli ubiegać się o dodatkowe finansowanie dla wykonywanych prac, w czym wspomoże ich budżet państwa.
"Osiedle-Pomnik", które jest miejscem pamięci o tragedii
Osiedle wzniesiono dla 40 tysięcy robotników, o standardzie niedostępnym przed wojną. Był pierwszym wznoszonym osiedlem mieszkaniowym na obszarze Muranowa. Do dziś zachowało swoje oryginalne założenie urbanistyczne z czytelnymi granicami. Tworzą go budynki mieszkalne: klatkowce, punktowce, galeriowce, wieżowce oraz użyteczności publicznej: szkoły, przedszkola, żłobki, kino. Są to budynki murowane, podpiwniczone, jedno- i dwukondygnacyjne o regularnym planie, o bogatym opracowaniu elewacji.
Układ funkcjonalno-przestrzenny układu urbanistycznego osiedla jest czytelny - zachowały się oryginalne ciągi komunikacji poziomej (jedynie pierwotny trakt przy Pałacu Mostowskich został wtórnie odgrodzony i przekształcony w parking). Ponadto w pełni czytelny jest układ zieleni komponowanej skwerów, zieleńców, szpalerów ulicznych, jak informuje Konserwator.
Ogromną wartością historyczną osiedla jest to, że zostało wzniesione w miejscu zburzonego getta warszawskiego. Nowa zabudowa - budynki z gruzobetonu, postawione na uporządkowanych hałdach gruzu, które zostały wykorzystane jako podłoże skarp i tarasowego układu terenu - stanowią "Osiedle - Pomnik" i miejsce pamięci o tragedii Holokaustu.
Wartości artystyczne zarówno założenia urbanistycznego, jak i zespołu budowlanego osiedla wynikają z połączenia stylowego socrealizmu z modernistycznym funkcjonalizmem. Luźna zabudowa odseparowana jest od ulic, a do tego uzupełniona zielenią z ciągami komunikacyjnymi i osiami widokowo-kompozycyjnymi.
Podczas budowy Muranowa zostały wdrożone nowe technologie takie jak gruzobetonowe pustaki, prefabrykowany detal rzeźbiarski, fluatowanie murów oraz nowe metody budowania, obejmujące metodę potokową oraz domy- szybkościowce. Ta pionierska realizacja na stałe wpisała się w rozwój architektury drugiej poł. XX w. i jest świadectwem m.in. zastosowania ówczesnych wizji urbanistycznych oraz powojennych technologii, jak przekazał Wojewódzki Konserwator Zabytków.
