Choruje na to ok. 300 mln ludzi. Odkryto, co ma wpływ na rozwój astmy

Astma to utrudniająca życie choroba przewlekła, która może być tragiczna w skutkach. Zgodnie z danymi udostępnianymi przez WHO, na świecie na astmę choruje ok. 300 milionów osób. Jest to też jedna z najczęstszych chorób przewlekłych występujących u dzieci oraz osób do 40. roku życia. Niezależnie od tego, że cały czas opracowywane są nowe leki i wdrażane są sposoby łagodzenia objawów schorzenia, corocznie z powodu astmy umiera na świecie ok. 250 tysięcy osób. 

Według danych rządowych szacuje się, że w Polsce na astmę cierpi około 4 milionów obywateli, ale zaledwie 2,2 miliona zostało poprawnie zdiagnozowanych i poddanych leczeniu. Biorąc pod uwagę taką skalę zachorowań zarówno na świecie, jak i w Polsce, tym bardziej istotne jest prowadzenie dalszych badań nad schorzeniem oraz szukaniem jego przyczyn i możliwych form wsparcia. Między innymi zespół badaczy związanych z Uniwersytetem Kopenhaskim postanowił podjąć się tego zadania, na warsztat biorąc możliwy związek fagów jelitowych z rozwojem astmy u dzieci.

Astma jest niejednorodną chorobą, zwykle charakteryzującą się nieprzyjemnymi dolegliwościami ze strony układu oddechowego. Wpływa negatywnie zarówno na kondycję fizyczną, jak i psychiczną pacjenta. Chory mierzy się z przewlekłym zapaleniem dróg oddechowych i występowaniem takich objawów, jak świszczący oddech, duszności, uczucie ściskania w klatce piersiowej i kaszel. Ten ostatni zwykle pojawia się nieregularnie, w zmiennej częstotliwości i o różnym nasileniu, bardzo często jest niespodziewany. Objawy związane są z różnymi poziomami utrudnienia przepływu powietrza przez drogi oddechowe. Nieleczona astma może zniszczyć życie chorego.

Mimo wielu poznanych czynników wpływających na rozwój schorzenia, dokładna przyczyna astmy oskrzelowej nie jest znana. Badacze na całym świecie prowadzą w związku z tym liczne prace naukowe w celu odnalezienia powodów pojawiania się tej zjadliwej choroby zarówno u dorosłych, jak i dzieci.

Bakteriofagi, albo inaczej fagi, to wirusy, które zakażają i replikują się tylko w komórkach bakteryjnych. Są w stanie zabijać je bez negatywnego wpływu na komórki ludzkie. Fagi mogą być zjadliwe (wirulentne) albo łagodne (umiarkowane). Pomiary duńskich naukowców sugerują, że szczególnie fagi umiarkowane mogą być powiązane z rozwojem astmy we wczesnym okresie życia. Aby to ustalić, przeprowadzono badania oraz analizę próbek kału pobranych od 647 dzieci.

Przeanalizowano obecność różnych rodzin fagów, sprawdzono powiązania między ich aktywnością a momentem rozwinięcia się astmy w wieku przedszkolnym i zagłębiono się w aspekt genetyczny. Ryzyko rozwoju astmy związane z fagami było połączone z jednym z wariantów genotypu TLR9 rs187084 gospodarza, co wskazało według ekspertów na bezpośrednią interakcję między fagami a układem odpornościowym badanego dziecka.

- Odkrycie to otwiera nowe możliwości dalszych badań mających na celu sprawdzenie, czy fagi, obok bakterii i genetyki gospodarza, można wykorzystać jako przedkliniczne biomarkery astmy - podkreślają eksperci.

Najbardziej zauważalne były różnice w składzie całkowitego zbioru wirusów znajdujących się w próbkach dzieci chorych i zdrowych. To doprowadziło do zidentyfikowania 19 grup wirusa umiarkowanego, któe zostały bezpośrednio powiązane z rozwijaniem się astmy.

- Dogłębnie scharakteryzowaliśmy wczesny zbiór wirusów jelitowych, który składa się głównie z bakteriofagów i którego różnorodność znacznie przekracza różnorodność bakterii. Zbiór wirusów był związany z późniejszym rozwojem astmy, niezależnie od bakteryjnych gospodarzy fagów; odkryliśmy również intrygujące interakcje z genetyką immunologiczną - podkreślają naukowcy.

Dzięki analizom prowadzonym przez duńskich badaczy możliwe będzie opracowania nowych strategii terapii omawianego schorzenia, a także innych chorób o podłożu immunologicznym. Powiązanie bakteriofagów z rozwojem astmy u dzieci być może w przyszłości rozwinie całą nową gałąź leczenia astmy. Teraz przed naukowcami stoi wyzwanie w postaci opracowania dalszej ścieżki badawczej. Wyniki mogą okazać się kluczowe dla radzenia sobie z ogromnym problem, jakim jest zachorowalność na astmę. Szacuje się, że do 2025 roku liczba cierpiących na tę chorobę może wzrosnąć o kolejne 100 milionów.