Jad kiełbasiany to śmiertelna trucizna. Takie objawy zagrażają życiu
Oprac.: Anna Czowalla
Jad kiełbasiany, czyli toksyna botulinowa to bardzo silna trucizna wytwarzana przez bakterie Clostridium botulinum. Zatrucie jadem kiełbasianym, zwane botulizmem, jest rzadką, ale bardzo groźną chorobą, która może prowadzić do porażenia mięśni, niewydolności oddechowej i śmierci. Jak powstaje jad kiełbasiany i jakie są objawy zatrucia?
Spis treści:
Co to jest jad kiełbasiany?
Jad kiełbasiany to toksyna botulinowa - trucizna, która jest wytwarzana w produktach spożywczych zakażonych laseczką jadu kiełbasianego. Botulinę zalicza się do najsilniejszych trucizn przewodu pokarmowego. Objawy zatrucia pokarmowego pojawiają się przy obecności 0,001 μg/kg produktu.
Toksyna botulinowa bezpośrednio oddziałuje na układ nerwowy, blokując uwalnianie acetylocholiny, czyli neuroprzekaźnika, który jest odpowiedzialny za przekazywanie impulsów między komórkami nerwowymi a mięśniami. Co to dokładnie oznacza? Toksyna osłabia lub poraża mięśnie kontrolujące ruchy gałek ocznych, powiek, twarzy, gardła, krtani oraz przepony.
Jad kiełbasiany występuje w siedmiu typach, oznaczonych literami od A do G. Człowiek najczęściej zaraża się typem A i B, rzadziej E i F. Typy C, D oraz G to głównie patogeny zwierzęce. Najbardziej toksyczny jest typ H.
Skąd się bierze jad kiełbasiany?
Jad kiełbasiany powstaje w wyniku namnażania się bakterii Clostridium botulinum w środowisku beztlenowym. Bakterie te są powszechnie obecne w glebie, wodzie i przewodzie pokarmowym zwierząt. Wytwarzają formy przetrwalnikowe, które mogą przetrwać wysokie temperatury, suszę, promieniowanie i środki chemiczne. Przetrwalniki aktywują się i zaczynają produkować toksynę, gdy znajdą się w odpowiednich warunkach, takich jak niska kwasowość, niska zawartość soli, cukru lub azotanów, brak tlenu i temperatura od 4 do 40 stopni Celsjusza.
Najczęstszym źródłem zakażenia jadem kiełbasianym są produkty spożywcze domowej produkcji, takie jak:
- konserwy mięsne, rybne i warzywne,
- galarety,
- pasztety,
- bigos,
- kapusta kiszona,
- miód,
- sery pleśniowe.
Zdarzają się także zatrucia produktami kupionymi w sklepie, jeśli były one nieprawidłowo przechowywane, przeterminowane lub uszkodzone.
Domowe sposoby na zatrucie jadem kiełbasianym
Zatrucie jadem kiełbasianym jest poważnym stanem zagrożenia życia, dlatego nie należy lekceważyć jego objawów i jak najszybciej zgłosić się do lekarza lub zadzwonić na pogotowie. Nie ma skutecznych domowych sposobów na zatrucie jadem kiełbasianym, ponieważ toksyna jest odporna na działanie kwasów żołądkowych i enzymów trawiennych. Nie pomogą też środki wymiotne ani węgiel aktywny.
Jedynym sposobem na neutralizację toksyny jest leczenie w warunkach szpitalnych. Pacjent otrzymuje surowicę przeciwtoksynową, która wiąże się z toksyną i uniemożliwia jej dalsze działanie. Konieczne będzie również płukanie żołądka i podawanie środków przeczyszczających.
W lutym 2024 roku w mediach pojawiła się informacja o małżeństwie, które sprzedawało własne, garmażeryjne wyroby na targu w Nowej Dębie. Po spożyciu zatrutej galarety kilka osób trafiło do szpitala w stanie krytycznym. Jedna z nich została przetransportowana do szpitala w Krakowie, a jedna zmarła. Lekarze podejrzewają, że w produktach mógł być zawarty jad kiełbasiany. Wszystkie wyroby zostaną przebadane przez Inspektorat Sanitarny. Policja zatrzymała już sprzedawców.
Czytaj więcej: Śmiertelne zatrucie na Podkarpaciu. Małżeństwo zatrzymane
Należy pamiętać o tym, aby przed spożyciem sprawdzić konkretny produkt. Jest to szczególnie ważne, gdy kupujemy produkty spożywcze z niepewnych źródeł. W ten sposób zapobiegniemy zatruciu, które jest niebezpieczne dla naszego życia i zdrowia.
Jak rozpoznać jad kiełbasiany? Objawy zatrucia
Objawy zatrucia jadem kiełbasianym mogą się pojawić od kilku godzin do kilku dni po spożyciu skażonego produktu. Średni czas inkubacji wynosi około 12-36 godzin, ale może być krótszy lub dłuższy w zależności od ilości toksyny i stanu zdrowia osoby zatrutej. Do typowych objawów zatrucia jadem kiełbasianym zaliczają się:
- suchość w jamie ustnej;
- zaburzenia widzenia, takie jak podwójne widzenie, rozmazane widzenie, światłowstręt, opadanie powiek;
- zaburzenia połykania, mówienia i oddychania;
- osłabienie mięśni, zwłaszcza twarzy, szyi, ramion i nóg;
- nudności, wymioty, biegunka lub zaparcia;
- bóle brzucha i wzdęcia;
- tachykardia, czyli przyspieszone bicie serca;
- zawroty głowy i bóle głowy;
- senność i zmęczenie.
W ciężkich przypadkach może dojść do porażenia mięśni oddechowych i niewydolności oddechowej, co wymaga podłączenia do respiratora. Może też wystąpić zatrzymanie akcji serca i śmierć.
Jeśli podejrzewasz, że mogłeś się zatruć jadem kiełbasianym, nie czekaj na rozwój objawów i natychmiast skontaktuj się z lekarzem lub pogotowiem. Im wcześniej rozpoczniesz leczenie, tym większe masz szanse na uniknięcie powikłań i uratowanie życia.
Przeczytaj również:
