Pasta do zębów bez fluoru, ale z... włosów. Keratyna w walce z próchnicą
Wiele osób unika dziś fluoru w obawie przed jego szkodliwością. Fluorek sodu lub aminofluorek znajdują się jednak w większości past do zębów, a coś jednak na tę szczoteczkę trzeba nałożyć. Na rynku są różne alternatywy. Jaka pasta bez fluoru będzie najlepsza? Nowe odkrycie naukowe wskazuje na składnik, który każdy ma... we włosach. Okazuje się, że keratyna ma świetne właściwości wspomagające odbudowę szkliwa, które mogą chronić zęby przed próchnicą i demineralizacją podobnie jak pasty z fluorem.
Spis treści:
Naturalna pasta do zębów bez fluoru. Która będzie najlepsza?
Toksyczność fluoru jest kwestią dyskusyjną. Dziś wiele osób unika past do zębów z fluorem, zastępując je innymi. Trwają spory o to, jaka pasta bez fluoru będzie najlepsza dla naszego zdrowia i stanu uzębienia, tak aby chroniła przed próchnicą i umożliwiała remineralizację szkliwa. Niektórzy stosują np. pasty z hydroksyapatytem, ksylitolem, CPP-ACP, dodatkiem wapnia, witamin i ekstraktów roślinnych.
Międzynarodowy zespół badaczy, któremu przewodzi studentka Sara Gamea z King's College London, odkrył wyjątkowo obiecującą alternatywę dla fluorku sodu, aminofluorku i innych substancji zawartych w pastach do zębów. Jest nią keratyna, białko fibrylarne (o włóknistej strukturze) pochodzenia naturalnego, występujące we włosach, skórze, i paznokciach ludzi oraz sierści, piórach, łuskach, dziobach, kopytach, rogach i pancerzach zwierząt. Keratyna (nie mylić z kreatyną) jest już stosowana w kosmetykach do wzmacniania włosów i paznokci.
Badacze odkryli, że keratyna może wzmacniać również zęby. I mają na to dowody. Dzięki elastycznej strukturze białka wspierającego mineralizację keratyna "wykazuje potencjał w naprawie wczesnych uszkodzeń szkliwa zębów, przywracając zarówno jego wygląd optyczny, jak i właściwości mechaniczne. To badanie oferuje obiecującą, prostą i przyjazną klinicznie metodę rozwijania opartych na proteinach matryc do regeneracji tkanki twardej z naturalnie obfitych źródeł" - piszą autorzy badania. Takim źródłem może być na przykład owcza wełna, w której naturalnie występuje α-keratyna.
Keratyna chroni przed próchnicą. Badacze odkryli, że świetnie remineralizuje szkliwo
Autorzy badania zwracają uwagę, że "naprawa najwcześniejszych oznak uszkodzeń tkanek spowodowanych procesem próchniczym na powierzchni szkliwa zęba ma kluczowe znaczenie" dla zachowania zdrowia, a próchnica zębów jest procesem, który można powstrzymać. Gdy jednak dochodzi do uszkodzeń szkliwa, to przy braku minerałów, takich jak fosforany i wapń, nie może się ono odbudowywać.
Szkliwo zęba jest tkanką twardą, którą odbudowuje nasz organizm w procesie zwanym remineralizacją. Dzięki niemu struktura ta twardnieje i zwiększa swoją integralność, co stanowi przeciwieństwo demineralizacji i erozji. Fluor ma dowiedzioną skuteczność we wspomaganiu tego procesu, lecz ze względu na jego dyskusyjną, potencjalną toksyczność wiele osób szuka alternatywnych substancji do odbudowy szkliwa o bezdyskusyjnie neutralnym charakterze.
Do takich substancji zalicza się właśnie keratyna, która jest całkowicie nieszkodliwa. Nie zmienia to jednak faktu, że niektóre kosmetyki z keratyną mogą zawierać dodatek szkodliwych substancji, takich jak formaldehyd. Białko pozyskiwane z włosów czy sierści zwierząt jest jednak pozbawione szkodliwości i nikt tego faktu nie podaje w wątpliwość. Można więc uznać, że pasty do zębów z keratyną mogą być bezpieczną i skuteczną alternatywą dla past z fluorem, których obawia się część osób. Warto jednak zwrócić uwagę, że keratyna może być produktem odzwierzęcym, dlatego nie będą jej używać weganie... chyba, że będzie pochodzić z włosów z salonów fryzjerskich - wtedy można się zastanowić.
Źródło: Gamea S. et al. Biomimetic Mineralization of Keratin Scaffolds for Enamel Regeneration. Adv Healthc Mater. 2025 Aug 12:e02465. doi: 10.1002/adhm.202502465. Epub ahead of print. PMID: 40793834.
